Home Far Away

در د ﯾﺎﺳﭙﻮرای ا ﯾﺮاﻧﯽ

و رواﺑﻂِ ﻓﺮاﻣﻠ

در دوردﺳﺖ؟ ﯾﻨﯽد ﯾﺖﻫﻮ

ایﺧﺎﻧﻪ

ﯽ

اُﻟﯿﻒ ﻣَﮏ ﮐَﻤِﺮُن

: ﭼﮑﯿﺪه ﻣﻘﺎﻟﻪ ﯾﻦا در ۱ ِﺑﻪ ﺑﺮ دﯾﻨﯽ ﯾﺖﻫﻮ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﮔﻔﺘﻤﺎن ﻣﯽ ﯽﻣﻠ ﺗﻌﻠﻖِ ﻫﺎی ﭘﺮدازم ﮐﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺳﻨّﺘ ﻔﺘﻤﺎن ﮔﺑﺮ ﯽ ﻫﺎی ﯽ ﻓﺮاﻣﻠ ﺳﻠﻄﻪ اﻧﺪ داﺷﺘﻪ . ﺑﺴ ﯿﺎری ِاز ﻓﺮزﻧﺪان ﻣﻬﺎﺟﺮان ا ﯾﺮاﻧﯽ، ِدور از اﯾﺮان ِروﺣﺎﻧﯿﺖ ﯽﻓﻌﻠ ﺳﺎﻻر ﯽﻧﺪﮔز ﯿﺪ در ﺗﺒﻌ . ﮐﻨﻨﺪ ﻣﯽ ﯽزﻣﺎﻧ ی ﻓﺎﺻﻠﻪ از ﻣ ﯽ و ﻣﮑﺎﻧ ﺑﻪ ا ﯿﻬﻦ ﯾﺠﺎد ﺗﺼﻮرات ﻣﺘﻔﺎوﺗ از ا ﯽ ﯿﺎن در ﻣ ﯾﺮان ﻣﻬﺎﺟﺮان داﻣﻦ اﺳﺖ زده . ﯽ ﺑﺮرﺳ ِﻧﻈﺮات ﻓﺮزﻧﺪان ِ ﻣﻬﺎﺟﺮان ا ﯾﺮاﻧﯽ ﯿﻞﻣ ی درﺑﺎره ﺑﻪ "ﺑﺎزﮔﺸﺖ" ﺑﻪ ا ﯾﺮان ﻧﺸﺎن دﻫﺪ ﻣﯽ ﮐﻪ اﺧﺘﻼف در ﺑﻪ ﯾﻨﯽد ﻫﺎی ﻫﻮﯾﺖ ﭘ ﮔﯿﺮی ﺷﮑﻞ ﯿﻮﻧﺪﻫﺎی ِ ﻓﺮاﻣﻠﯽ ﯿﺎن در ﻣ ﯽ ﻣﺘﻔﺎوﺗ ِﻧﺴﻞ ِ دوم ﻣﻬﺎﺟﺮان ا ﯾﺮاﻧﯽ اﻧﺠﺎﻣ ﯿﺪه اﺳﺖ. ﺑﺴ ﯿﺎری از ﻧﺴﻞ دوﻣﯽ ﻫﺎی ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺑﺎ ﭘﺬ ﺗﺒﺎر ﯾﺮش ﮐﻠﯿﺸﻪ ﻫﺎی ای رﺳﺎﻧﻪ ﯾﺮان "ا ی درﺑﺎره اﺳﻼﻣ " ﺑﻪ ﯽ یﺳﻠﻄﻪ ﮔﻔﺘﻤﺎن ﯽﻣﻠ ﺗﻌﻠﻖِ ﻫﺎی ﺗﻦ داده ﯿﻞﻣ و اﻧﺪ دارﻧﺪ از ا ﯾﺪار د ﯾﺮان ﮐﻨﻨﺪ. ﺑﺮﻋﮑﺲ، ﺑﺴ ﯿﺎری از ﻧﺴﻞ دوﻣﯽ ﺑﻬﺎﺋ ﻫﺎی ﮐﻪ ﯽ، ﻫﻢ در ﻣ ﯿﻬﻦ و ﻫﻢ ﺧﺎرج از ا ﯾﺮان ﯿﺖ در اﻗﻠ ﺑﻪ ﺳﺮ اﺳﺎس ﺑﺮ و ﺑﺮﻧﺪ، ﻣﯽ آﻣﻮزه ﺑﻬﺎﺋ ﻫﺎی ﯽ، ﺗﻌﻠﻘﺎت ﻣﻠ ﯽ را ﺑﺎ ﯿﺎت ﻣﻘﺘﻀ ﺷﺪن ﺟﻬﺎﻧﯽ ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎر ﻣﯽ ﯿﻞﻣ داﻧﻨﺪ، ﻧﺪارﻧﺪ ﺑﻪ ا ﯾﺮان ﺑﺮوﻧﺪ. ا ﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻣﺒﺘﻨ ﺑﺮ ﯽ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﯿﻖِﻋﻤ ﻫﺎی ﻧﯿﻤﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎرﯾﺎﻓﺘﻪ ِﺑﺎ ﻓﺮزﻧﺪان ِ ﻣﻬﺎﺟﺮان ا در ﺳ ﯾﺮاﻧﯽ ﯿﺪﻧﯽ، ﻟﻨﺪن و وﻧﮑﻮور ) ۱۶ ﻧﻔﺮ در ﻫﺮ ﺷﻬﺮ ﺑﺎ رﻋﺎ ِ ﯾﺖ ﺑﺮاﺑﺮی ﯾﻨﯽد ( اﺳﺖ. ﯽ و ﺟﻨﺴ

ﭘﮋوﻫﺶ درﺑﺎره ی دﯾﺎﺳﭙﻮرا ۲ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺳﻨّﺘﯽ ﺑﺮ دﯾﺎﺳﭙﻮراﻫﺎی ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﻗﻮم ﯾﻬﻮد و ﺑﺮ ﺗﺠﺮﺑﻪ ی اراﻣﻨﻪ در اواﯾﻞ ﻗﺮن ﺑﯿﺴﺘﻢ، ﮐﻪ ﺗﺤﺖ ﯽ ﺷﺮاﯾﻄ ﻓﺎﺟﻌﻪ از ﺑﺎر ﺗﺮﮐﯿﻪ راﻧﺪه ﺷﺪﻧﺪ ، ﺗﻤﺮﮐﺰ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ . از اﯾﻦ رو، ّوﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎی ﺳﻨ ﺘﯽ دﯾﺎﺳﭙﻮرا ﺑﺮ را اﺳﺎس ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ی اﯾﻦ دو ﻣﻮرد ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﺮده اﻧﺪ. اﯾﻦ وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ﺗﺠﺮﺑﻪ ی ﭘﺮاﮐﻨﺪه ﺷﺪن ، درد و رﻧﺞ

ﻪ دﺳﺘ ﺟﻤﻌﯽ، راﺑﻄﻪ ای دﺷﻮار ﺑﺎ ﺟﺎﻣﻌﻪ ی ﻣﯿﺰﺑﺎن، ﺣﺲ ﯾﮕﺎﻧﮕﯽ و ﺗﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ای ورای ﻣﺮزﻫﺎی ﻣﻠﯽ ، ﻣﺸﺎرﮐﺖِ ﻓﻌﺎل در ﺗﺮوﯾﺞ ﺟﻨﺒﺶ ﺑﺎزﮔﺸﺖ و اﯾﺠﺎد ﯾﺎ ﺑﺎزﺳﺎزی ﻣﯿﻬﻨﯽ ﻣﻠﯽ . وﯾﮋﮔﯽ ﻣﺤﻮری دﯾﺎﺳﭙﻮرا اﻫﻤﯿﺖ ﻣﯿﻬﻦ اﺳﺖ. ﻣﯿﻬﻦ واژه ای در اﺻﻞ ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻬﺎﺟﺮان و ﻓﺮزﻧﺪاﻧﺸﺎن را ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﻪ ی ﻓﺮد و ﮔﺮوه از ﻃﺮﯾﻖ ﭘﯿﻮﻧﺪﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ، اﻗﺘﺼﺎدی و ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﻪ ﺷﯿﻮه ﻫﺎی ﭘﯿﭽﯿﺪه و ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ ﺑﻪ ﻣﺤﻞ دﯾﮕﺮی ﻣﺮﺗﺒﻂ ﻣﯽ زد. ﺳﺎ ﺑﺎ اﯾﻦ ﻫﻤﻪ، ﻣﯿﻬﻦ ﺑﺨﺸﯽ از ﺑﻨﺎی ﻓﺮاﯾﻨﺪ اﺳﺖ " ﻣﺮﮐﺰ " یﺎﻧﻪ ﺧﻮدآ ﮔﺎﻫ ِ؛ ﻣﯿﻬﻦ، ﻣﺤﻞ دﯾﮕﺮی اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻬﺎﺟﺮان ﺳﺎ ﮐﻦ در اﯾﻦ ﻣﺤﻞ را ﺑﻪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﭘﯿﻮﻧﺪ دﻫﺪ ﻣﯽ و از دﯾﮕﺮ اﻓﺮاد ﺣﺎﺿﺮ در اﯾﻦ ﻣﺤﻞ ﺟﺪا ﻣﯽ ﺳﺎزد. ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ، ِﻣﯿﻬﻦ ﺣﺎ ﮐﯽ از دﯾﺎﻟﮑﺘﯿﮏ ﻣﺤﻮری ﻫﻮﯾﺖ ﻓﻀﺎﯾﯽ، ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ و ﺳﯿﺎﺳﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻠﺖِ ﻣﺪرن را ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽ

ﮐﻨﺪ.

۱ آﻧﭽﻪ در اداﻣﻪ ﻣﯽ آﯾﺪ، ﺗﺮﺟﻤﻪ ی ﮔﺰﯾﺪه ﻫﺎﯾﯽ از ﻣﻘﺎﻟﻪ زﯾﺮی اﺳﺖ: Cameron McAuliffe (2007) ‘ A Home Far Away? Religious Identity and Transnational Relations in the Iranian Diaspora ’, Global Networks, Vol. 7, No.3: 307-327. ٢ Diaspora) ( ﭘﺮاﮐﻨﺪه ﺷﺪن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﻬﺎﺟﺮت اﺟﺒﺎر اﺧﺘ ﯾﺎ ی ﺗﻌﺪاد ز از ﻣﺮدم از

ﯾﻮﻧﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎ ﻣﻨﺎﻃﻖ اﺷﺎره دارد .

یﯿﻪ ﻧﺎﺣ ﯾﮏ

ﯾﺎدی

ﯿﺎری

ی

یا واژه

ﺑﻪ د ﯿﺎﯾﯽ ﺟﻐﺮاﻓ

ﯾﮕﺮ

١

اﺧﯿﺮاً در ﭘﯽ ﻇﻬﻮر رواﺑﻂ ﻓﺮاﻣﻠﯽ ﺑﺮﺧﯽ از ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان ﺧﻮاﻫﺎن ﺗﺠﺪﯾﺪ ﻧﻈﺮ در ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺳﻨﺘﯽ دﯾﺎﺳﭙﻮرا ﻧﺪ. اهﺷﺪ آﻧﻬﺎ ﻣﺎ ﺗﻮﺟﻪ را ﺑﻪ اﯾﻦ اﻣﺮ ﺟﻠﺐ ﮐﺮده اﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺴﯿﺎری از اﻓﺮاد و ﮔﺮوه ﻫﺎی ﻣﻬﺎﺟﺮ ﺑﺪون ﺗﺄ ﮐﯿﺪ ﺑﺮ ﻣﻠﯿﺖ ﻪ ﺑ ﺷﯿﻮه ﻫﺎی دﯾﮕﺮی ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻣﺤﻞ ﻫﺎی ﮔﻮﻧﺎ ﮔﻮن ﻣﺮﺗﺒﻂ ﻣﯽ . ﺳﺎزﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ، دﯾﺎﺳﭙﻮراﻫﺎ ﻗﻠﻤﺮوزداﯾﯽ اﻧﺪ ﺪهﺷ و دﯾﮕ ﺮ ﮔﻔﺘﻤﺎن ﻣﻠﯽ ﺑﺮ آﻧﻬﺎ ﺳﻠﻄﻪ ﻧﺪارد. اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ، ﮐﻪ در ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻫﺎی ی ﺳﺎل ﺗﺎ ۰۰۰۲ ۲۰۰۵ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه و ِﺑﺮ ﺗﺤﻠﯿﻞ ِ ﺗﺠﺮﺑﯿﺎت ﻓﺮزﻧﺪان ِ ﻣﻬﺎﺟﺮان اﯾﺮاﻧ ﯽ ﺑﻬﺎﺋﯽ و ﻣﺴﻠﻤﺎن در ﺳﯿﺪﻧﯽ، ﻟﻨﺪن و وﻧﮑﻮور اﺳﺘﻮار اﺳﺖ ، ﻧﺸﺎن دﻫﺪ ﯽﻣ ﻫﻮﯾﺖ ﮐﻪ ﻫﺎی دﯾﻨﯽ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻫﻤﺴﺎﻧﯽ دﯾﺎﺳﭙﻮرای اﯾﺮاﻧﯽ را از ﺑﯿﻦ ﺑﺮده اﻧﺪ. در ﺟﺪﯾﺪ،

ﺑﺤﺚ درﺑﺎره ی ﺗﻨﺶ ﻫﺎی ﻣﯿﺎن ﻫﻮﯾﺖ ِﻫﺎ ی دﯾﻨﯽ و ﻣﻠﯽ ﻣﻬﺎﺟﺮان ، درک ﻧﻘﺶ اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ ﻧﺴﻞ دوم ﻣﻬﻢ اﺳﺖ. ِﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺑﯿﻨﺎ ِ ﺑﯿﻨﯽ ﻓﺮزﻧﺪان ِ ﻣﻬﺎﺟﺮان، ﺑﯿﻦ ﮐﺸﻮر ﻣﺤﻞ اﻗﺎﻣﺖ و ﻣﯿﻬﻦ ، آﻧﻬﺎ را در وﺿﻌﯿﺖ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮدی ﻗﺮار دﻫﺪ ﻣﯽ ﮐﻪ ﻣﺎ را ﻗﺎدر ﻣﯽ ﺗﺎ ﺳﺎزد ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎی ﭘﯿﭽﯿﺪه ﮔﯿﺮی ی ﺷﮑﻞ آﻣﺎل و آرزوﻫﺎی ﻣﻬﺎﺟﺮان و ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻢ ﮔﻔﺘﻤﺎن ﺗﻌﻠﻖ ﻣﻠﯽ در اﯾﻦ ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎ را ﻣﻮرد ﺗﺄﻣﻞ ﻗﺮار دﻫﯿﻢ . ﻧﺴﻞ دوم، ﮐﻪ "ﺑﯿﻦ دو ﻣﻠﺖ" ﻗﺮار د ارد، ﻣﯽ واﺑﺴﺘﮕﯽ ﻣﻀﺎﻋ ﻔﺶ را ﺑﻪ ﺷﯿﻮه ﯾﺎﻫ ﯽ ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﯿﺎن ﮐﻨﺪ و در ﻋ ﯿﻦ ﺣﺎل ﺑﺎﯾﺪ از ﻣﺸﺮوﻋﯿﺖ اﯾﻦ ﺷﯿﻮه ﻫﺎ دﻓﺎع ﮐﻨﺪ. در ﻋ ﺼﺮ ﻣﻠﯽ ﮔﺮاﯾﯽ ﻫﺎی ﻧﻮﻇﻬﻮر در ﻏﺮب، وﺿﻌﯿﺖِ اﻏﻠﺐ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﮐﻨ ﺳﺎز ﻓﺮاﻣﻠﯽ، ﻧﺴﻞ دوم را وادار ﻣﯽ ﺳﺎزد ﮐﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر دﻗﯿﻖ ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﻨﺪ ﮐﻪ ﭼﻪ ﻃﻮر ﺑﺎ ﮔﻔﺘﻤﺎن ﻣﻠﯽ آﯾﻨﺪ. ﻣﯽ ﮐﻨﺎر ﻫﺪﻓﻢ ﺣﺬف ﻣ ﻠﺖ و ﻫﻮﯾﺖ ﻫﺎی ﻣﻠﯽ از ﺑﺤ ﺚ ﻧﯿﺴﺖ ﺑﻠﮑﻪ ﻣﯽ ﺧﻮاﻫﻢ ﺑﺮ ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻫﺎی ذاﺗﯽ ِاﺗّﮑﺎی ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ ﺑﺮ ﻣﻠﺖ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻌﯿﺎر ﺗﺤﻘﯿﻖ ، ﺗﺄ ﮐﯿﺪ ﮐﻨﻢ. ﺑﺎﯾﺪ ِ ﺑﻪ رواﺑﻂ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﭘﻮﯾﺎ ﻣﯿﺎن واﻗﻌﯿﺖ ﻫﺎی ﻣﻠﯽ و ﻓ ﺮاﻣﻠﯽ و دﯾﮕﺮ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ و ﺷﯿﻮه ﻫﺎی ﺗﻌﻠﻖ ﺗﻮﺟﻪ ﮐﺮد. ِﻫﺪف از ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ی ﺗﺠﺮﺑﯿﺎتِ ﻓﺮزﻧﺪان ﻣﻬﺎﺟﺮان اﯾﺮاﻧﯽ، درک ﺑﻬﺘﺮ ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻫﺎی اﺗﮑﺎی ﺑﯽ ﻗﯿﺪ و ﺷﺮط ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻤﺎن ﻫﺎی ﻣﻠﯽ اﺳﺖ. ﺑﺨﺶ ﻋﻤﺪه ی دﯾﺎﺳﭙﻮرای اﯾﺮاﻧﯽ را ﻣﻬﺎﺟﺮاﻧﯽ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ ﮐﻪ ﭘﺲ ا ز اﻧﻘﻼب ۱۳۵۷ اﯾﺮان را ﺗﺮک ﮐﺮده اﻧﺪ. اﯾﻦ اﻧﻘﻼب ﺑﺮ ﮔﺮوه ﻫﺎی ﮔﻮﻧﺎ ﮔﻮن در ﺟﺎﻣﻌﻪ ی اﯾﺮان ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ داﺷﺖ. اﺑﺘﺪا آزار و اذﯾﺖ ﺑﻪ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺎن ﻃﻠﺒ ﻣﺤﺪود ﺑﻮد اﻣﺎ ﺑﻪ زودی ﻟﯿﺒﺮال ﻫﺎ و ﮐﻤﻮﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﺳﺮﻧﮕﻮﻧﯽ ﻧﻈﺎم ﺳﻠﻄﻨﺘﯽ ﺑﺎ دﯾﻨﺪاران ﻫﻤﮑﺎری ﮐﺮده ﺑﻮدﻧﺪ، آﻣﺎج ﺣﻤﻠﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ. اﻗﻠﯿﺖ ﻫﺎی دﯾﻨﯽ و ﻗﻮﻣﯽ ﻫ ِﻢ از ﻇﻠﻢ ﺣﮑﻮﻣﺖ روﺣﺎﻧﯿﻮن ﺷﯿﻌﻪ در اﻣﺎن ﻧﻤﺎﻧﺪﻧﺪ. ر د ﻧﺘﯿﺠﻪ، ﻣﻮج ﻣﻬﺎﺟﺮان اﯾﺮاﻧﯽ ﺑﻪ ﻏﺮب ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺗﺤﺼﯿﻞ از ﻃﺒﻘﺎت ﻣﺘﻮﺳﻂ و ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﻪ ﺑﺎﻻ ﺑ ﻠﮑﻪ ﺑﻬﺎﺋﯿﺎن، اراﻣﻨﻪ، آﺷﻮرﯾﺎن، زرﺗﺸﺘﯿﺎن، ﯾﻬﻮدﯾﺎن، ﮐﺮدﻫﺎ و اﻋﺮاب را درﺑﺮ ﻣﯽ ﮔﺮﻓﺖ. در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺟﻤﻌﯿﺘﯽ اﯾﺮان، اﻗﻠﯿﺖ ﻫﺎی ﻗﻮﻣﯽ و دﯾﻨﯽ ﺣﻀﻮر ﭘﺮرﻧﮓ ﺗﺮی در ﻣﯿﺎن ﻣﻬﺎﺟﺮان دارﻧﺪ. ﺑﺮای ﻣﺜﺎل، ﺟﺎﻣﻌﻪ ۰۰۰۰۰۳ ی ﻧﻔﺮی ﺑﻬﺎﺋﯿﺎن اﯾﺮان ﺣﺪود ۴.۰ درﺻﺪ ﮐ از ﻞ ﺟﻤﻌﯿﺖ اﯾﻦ ﮐﺸﻮر را ﺗﺸﮑﯿﻞ دﻫ ﻣﯽ ﺪ، در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ۱۸۰۶ ﺑﻬﺎﺋﯽ ﻣﺘﻮﻟﺪ اﯾﺮانِ ﺳﺎ ﮐﻦِ ِاﯾﺎﻟﺖ ﻧﯿﻮ ﺳﺎوث وﻟﺰ اﺳﺘﺮاﻟﯿﺎ ۴.۱۷ درﺻﺪ از ﻣﻬﺎﺟﺮان اﯾﺮاﻧ ﯽ ﻣﻘﯿﻢ اﯾﻦ اﯾﺎﻟﺖ را ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ. ِدر اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ، ﺗﺠﺮﺑﯿﺎت ا ﮐﺜﺮﯾﺖ ﻣﺴﻠﻤﺎن را ﺑﺎ ﺗﺠﺮﺑﯿﺎت ﺑﻬﺎﺋﯿﺎن ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﮐﺮد م. اه آﺋﯿﻦ ﺑﻬﺎﺋﯽ دﯾﻨﯽ اﺳﺖ ﮐ ﻪ در ﻣﯿﺎﻧﻪ ی ﻗﺮن ﻧﻮزدﻫﻢ در اﯾﺮان ﭘﺪﯾﺪ آﻣﺪ. ﺑﻪ رﻏﻢ اﻧﺘﻘﺎل ﻣﺮﮐﺰ روﺣﺎﻧﯽ آﺋﯿﻦ ﺑﻬﺎﺋﯽ ﺑﻪ ﺣﯿﻔﺎ در دوران اﺑﺘﺪاﯾﯽ ﮔﺴ ﺘﺮش اﯾﻦ ِدﯾﻦ، اﯾﺮان ﻫﻤﭽﻨﺎن ﺟﺎﯾﮕﺎﻫﯽ ﻣﻬﻢ در اﯾﻦ دﯾﻦ زﯾﺮا ﺟﻬﺎﻧﯽ دارد وﻃﻦ ﺷﻤﺎر زﯾﺎدی از ﭘﯿﺮوان اﯾﻦ آﺋﯿﻦ و زادﮔﺎه ﺗﺎرﯾﺨﯽ آن اﺳﺖ.

ﺗﻮاﻧﺪ

ﺸﮕﺮان

ﮐﺮده

٢

ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺗﺼﻮر ﮐﺮد ﮐﻪ ﺟﻮاﻣﻊ دﯾﻨﯽ ﯾﮑﺪﺳﺘ ﻨﺪ و ﻫﻤﻪ ی اﻋﻀﺎی آﻧﻬﺎ ﻫﻮﯾﺖ دﯾﻨﯽ ﺧﻮد را ﻣﻬﻢ ﺗﺮ از ﻫﻮﯾﺖ ﻣﻠﯽ ﻣﯽ داﻧﻨﺪ. ﻫﻤﭽﻮن ﻫﻮﯾﺖ ﻫﺎی ﻣﻠﯽ، ﻫﻮﯾﺖ ﻫﺎی دﯾﻨﯽ ﺑﺴﯿﺎری از اﻓﺮا د ﻧﻪ ﻣﻨﺴﺠﻤﻨﺪ و ﻧﻪ ﻏﺎﻟﺐ. اﯾﻦ ﻫﻮﯾﺖ ﻫﺎ ﭘﯿﭽﯿ ﺪه اﻧﺪ و ﺑﻪ ﺷﯿﻮه ﻫﺎی ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ در اﻓﺮاد و ﮔﺮوه ﻫﺎ ﻧﻤﺎﯾﺎن ﻣﯽ

ﺑﺮای ﺑ ﺮﺧﯽ از ﻣﻬﺎﺟﺮان اﯾﺮاﻧﯽ و ﺧﺎﻧﻮاده ﻫﺎﯾﺸﺎن دﯾﻦ ﻋﺎﻣﻞِ اﺻﻠﯽ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻫﻮﯾﺖ اﺳﺖ اﻣﺎ ﺑﺮای دﯾﮕﺮ اﯾﺮاﻧﯿﺎن آن ﻗﺪر ﻣﻬﻢ ﻧﯿﺴﺖ. ﺑﺴﯿﺎری از ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺗﺒﺎرﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺷﺮﮐﺖ ﮐﺮدﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ رواﯾﺖ ر اﺳﺖ ﮐﯿﺸﺎﻧﻪ ی ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﯽ از

ﺷﻮﻧﺪ.

اﺳﻼم ، اﯾﺮان را ﺗﺮک ﮐﺮده اﻧﺪ. ﭘﺎﯾﺒﻨﺪی آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺟﻬﺎ ن ﺑﯿﻨﯽ ﺳﮑﻮﻻرﺗﺮ، ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺟﺎﯾﮕﺎﻫﺸﺎن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺨﺸﯽ از ا ﮐﺜﺮﯾﺖ "ﻣﺴﻠﻤﺎن اﯾﺮاﻧﯽ" ، ِ ﺑﻪ ﭘﯿﺪاﯾﺶ ﻫﻮﯾﺖ اﺳﻼﻣﯽ "ﻓﺮ ﻫﻨﮕﯽ" و ﻧﻪ "دﯾﻨﯽ" اﻧﺠﺎﻣﯿﺪه ﮐﻪ اﯾﻦ اﻣﺮ آﻧﻬﺎ را از "ِ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﭘﺎﯾﺒﻨﺪ ﺑﻪ ﺗﮑﺎﻟﯿﻒِ دﯾﻨﯽ " ﻣﺘﻤﺎﯾﺰ ﻣﯽ

ﺳﺎزد.

وﻗﺘﯽ از ﻓﺮزﻧﺪان ﻣﻬﺎﺟﺮان اﯾﺮاﻧﯽ ﺳ ﺎ ﮐﻦ ﻟﻨﺪن، ﺳﯿﺪﻧﯽ و وﻧﮑﻮور ﭘﺮﺳﯿﺪﯾﻢ ، "ﺑﻪ ﮐﺪام ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺗﻌﻠﻖ دارﯾﺪ؟"، ا ﮐﺜ ﺮ اﯾﻦ ﻧﺴﻞ دوﻣﯽ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺟﺎی اﺷﺎره ﺑﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ای از ﻫﺎی ﻫﻮﯾﺖ ﭘﯿﭽﯿﺪه و ﭘﻮﯾﺎ ﺻﺮﻓﺎً از ﺟﻮاﻣﻊ ﻣﻠﯽ ﻧﺎم ﺑﺮدﻧﺪ . ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ، ﻧﺴﻞ دوﻣﯽ ﻫﺎ ﺑﺮ ﺳﻠﻄﻪ ی ﮔﻔﺘﻤﺎن ﻫﺎی ﻣﻠﯽ در ﺑﺤﺚ ﻫﺎی ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﻌﻠﻖ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺻﺤﻪ ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ. ﺑ ﻪ ﻧﻈﺮ آﻧﻬﺎ، ﺟﺎﻣﻌﻪ ، ﻫﻢ زاﺋﯿﺪه ی واﻗﻌﯿﺖ ﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺑﻮد ِ و ﻫﻢ ﺣﺎﺻﻞ ﺣﺲ ﺗﻌﻠﻖ و ارﺗﺒﺎط ﻋﺎﻃﻔﯽ. ﭼﻮن ﻧﺴﻞ

دوﻣﯽ ﻫﺎ ﻫﻤﻪ ﯾﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻋﻤﺮ ﺧﻮد از اﯾﺮان دور ﺑﻮده ﻧﺪا ، ﺑﻪ رواﯾﺖ ﻫﺎی ﺧﺎﻧﻮاده، دوﺳ ﺘﺎن و رﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎ اﺗﮑﺎ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ. ﻧﺴﻞ دوﻣﯽ ﻫﺎ ﺑﻪ رﻏﻢ ﺗﻔﺎوت ﻫﺎی ﻃﺒﻘﺎﺗﯽ ﯾﺎ دﯾﻨﯽ، ﮐﻪ ِاز ﯾﮏ ﺳﻮ ﺑﺎ ﻫﻮﯾﺖ ﻫﺎی ﻣﻠﯽ ﯾﮑﺴﺎن واﻟﺪﯾﻦ ﺧﻮد و از ﺳﻮی دﯾﮕﺮ ﺑﺎ ﻣﻠﺘﯽ روﺑﺮوﯾﻨﺪ ﮐﻪ در آن ﺑﺰرگ ﺷﺪه اﻧﺪ، ﻫﻤﮕﯽ ﻫﻮﯾﺖ ﻫﺎی ﻣﻠﯽ را ﻇﺮوف ﻋﺎﻃﻔﯽ ﻣﻬﻤﯽ ﻣﯽ داﻧﻨﺪ ﮐﻪ از درﯾﭽﻪ ی آن ﺑﻪ دﻧﯿﺎ ﻣﯽ ﻧﮕﺮ ﻧﺪ. اﻣﺎ در ﻋﯿﻦ ﺣﺎل، ﺗﺼﻮر آﻧﻬﺎ از اﯾﻦ ﻫﻮﯾﺖ ﻫﺎی ﻣﻠﯽ، از ﺟﻤﻠﻪ اﯾﺮان ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﻪ ﻣﺘﺄﺛﺮ از اﯾﺪه ﻫﺎی ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﮔﺮوه ﻫﺎی دﯾﻨﯽ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﺮوﯾﺞ ﻣﯽ ﺷﻮد و "اﯾﺮان ﻫﺎ"ی ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ را ﻣﯽ آﻓﺮﯾﻨﺪ. در ﻫﺮ ﯾﮏ از اﯾﻦ ﺳﻪ ﺷﻬﺮ، ﮔﻔﺘﻤﺎ -ﻨﯽ ﻫﺎی دﯾ ن ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺗﺄﺛﯿﺮﮔﺬار ﺑﺮ ﻧﺴﻞ دوﻣﯽ ﻫﺎی ﻣﺴﻠﻤﺎن و ﺑﻬﺎﺋﯽ ﺗﺒﺎر ﭼﻨ ﺎن ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﻮد ﮐﻪ ﻫﺮ ﮔﺮوه دﯾﺪﮔﺎه ﺧﺎﺻﯽ درﺑﺎره ی ﺟﺎﻣﻌﻪ ی ﻣﻌﺎﺻﺮ اﯾﺮان داﺷﺖ. ﻇﻬﻮر اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ و ای ﻣﯿﻞ و ﮐﺎﻫﺶ ﻫﺰﯾﻨﻪ ی ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﺑﻪ ﻧﺴﻞ دوﻣﯽ ﻫﺎ اﺟﺎزه داده ﮐﻪ ﺑﯿﺶ از ﭘﯿﺶ ﺑﺎ ﻣﯿﻬﻦ راﺑﻄﻪ ﺑﺮﻗﺮار ای ﮐﻨﻨﺪ. ﻣﯿﻞ ﺑﻪ ﺑﺮﺧﯽ از ﻧﺴﻞ دوﻣﯽ ﻫﺎ ﮐﻤﮏ ﮐﺮده ﺗﺎ ﺑﺎ اﯾﺮاﻧﯿﺎن داﺧﻞ ﮐﺸﻮر رواﺑﻂ ﻓﺮاﻣﻠﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ. اﯾﻦ اﻣﺮ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﻋﺒﻮر ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ از ﻣﺮزﻫﺎ ﭘﯿﺶ ﺷﺮط ﻓﺮاﻣﻠﯽ ﮔﺮاﯾﯽ ﻧﯿﺴﺖ. اﻣﺎ از ﻧﻈﺮ ﻣﯿﺰان ﺗﻤﺎس ای ﻣﯿﻠﯽ ﺑﺎ اﯾﺮاﻧﯿﺎن داﺧﻞ اﯾﺮان، ﺗﻔﺎوت ﭼﺸﻤﮕﯿﺮی ﻣﯿﺎن ﺑﻬﺎﺋﯿﺎن و ﻣﺴ ﻠﻤﺎﻧﺎن وﺟﻮد دا ﺷﺖ . در ﮐﻞ، در ﻫﺮ ﺳﻪ ﺷﻬﺮ، ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﺴﯿﺎر ﺑﯿﺸﺘﺮ از ِﺑﻬﺎﺋﯿﺎن ﺑﻪ اﯾﺠﺎد و ﺣﻔﻆ ارﺗﺒﺎط اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﺑﺎ اﯾﺮاﻧﯿﺎن داﺧﻞ اﯾﺮان ﺗﻤﺎﯾﻞ داﺷﺘﻨﺪ. ﯾﮑﯽ از ﻋﻠﻞ اﯾﻦ ﺗﻔ ﺎوت، ﺗﻐﯿﯿﺮ در رواﺑﻂ ﻧﻈﺎم ﺟﻤﻬﻮری ا ﺳﻼﻣﯽ ﺑﺎ "دﯾﺎﺳﭙﻮرای اﯾﺮاﻧﯽ" اﺳﺖ. از اواﺧﺮ دﻫﻪ ، ۰۹۹۱ ی دوﻟﺖ اﯾﺮان ﺧﻮاﻫﺎن ﺑﻬﺮه ﺑﺮداری از ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ دﯾﺎﺳ و ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ در ﭘﯽ ﺗﻨﺶ زداﯾﯽ و ﮐﻤﮏ ﺑﻪ رﻓﻊ ﻣﻮاﻧﻊ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ اﯾﺮان، از ﺟﻤﻠﻪ ﺧﻄﺮ ﺳﺮﺑﺎزی اﺟﺒﺎری ﭘﺴﺮان ﺟﻮان، ﺑﻮده اﺳﺖ. در ﻧﺘﯿﺠﻪ، ﺑﺴﯿﺎری از ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﭘﺮﺳﺶ ﻦ ﻫﺎی ﻣ ﭘﺎﺳﺦ دادﻧﺪ ، اﺧﯿﺮاً ﺑﻪ اﯾﺮان رﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﯾﺎ اﻧﺘﻈﺎر داﺷﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ زودی ﭼﻨﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪ. در ﻫﺮ ﺳﻪ ﺷﻬﺮ، ﺑﺮﺧﯽ از ﻣﺴ ﻠﻤﺎﻧﺎن ﮔﻔﺘﻨﺪ ﮐﻪ راﺑﻄﻪ ﻣﯿﺎن دﯾﺪار از اﯾﺮان و اﻓﺰاﯾﺶ ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ دوﺳﺘﺎن و ﺧﻮﯾﺸﺎوﻧﺪان داﺧﻞ اﯾﺮان وﺟﻮد دارد. ِﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ، اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻤﺎس ﺑﺎ اﯾﺮان و دوﺳﺘﺎن و ﺧ ﻮﯾﺸﺎوﻧﺪان ِ ﺳﺎ ﮐﻦ اﯾﺮان ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻘﻮﯾﺖ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺴﻞ ﻧ ﻣﯽدو ﻫﺎی ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺑﺎ اﯾﺮان ﺷﺪ ه اﺳﺖ .

ی ﻣﯿﻬﻦ،

ﭙﻮرا

ی ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﯽ

٣

در ﻫﺮ ﺳﻪ ﺷﻬﺮ، ﺑﻪ

و ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﯽ آﻧﻬﺎ را ﮐﺎﻓﺮ رد. ﺎﺷﻤ ﻣﯽ

ﺑﺮﻋﮑﺲ، ﺑﻬﺎﺋﯿ ﺎن ﻫﻤﭽﻨﺎن در اﯾﺮان آزار ﻣﯽ ﻋﻠﺖ ﻣﺨﺎﻃﺮات ﻣﻮﺟﻮد، ﺑﻬﺎﺋﯿﺎن ﻧﻤﯽ

ﺑﯿﻨﻨﺪ

از اﯾﺮان دﯾﺪار ﮐﻨﻨﺪ . ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ، ﺗﺒﻌﯿﺪﯾﺎن ﺑ ﻬﺎﺋﯽ

ﮐﻪ در آﯾﻨﺪه

ی ﻧﺰدﯾﮏ

ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ

ﻓﺮﺻﺖ ﮐﻤﺘﺮی داﺷﺘﻨﺪ ﺗﺎ از ﻃﺮﯾﻖ رواﺑﻂ ﺷﺨﺼﯽ، ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻓﺮا ﻣﻠﯽ ﺑﺎ ﻣﯿﻬﻦ را ﺗﻘﻮﯾﺖ ﮐﻨﻨﺪ . در ﻫﺮ ﺳﻪ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﻫﻤﺘﺎﯾﺎن ﻣﺴﻠﻤﺎنِ ﺧﻮد، ﺑﻬﺎﺋﯿﺎن ِ ﺑﺎ دوﺳﺘﺎن و ﺧﻮﯾﺸﺎوﻧﺪان ﺳﺎ ﮐﻦ اﯾﺮان ارﺗﺒﺎط ای ﻣﯿﻠﯽ ﺑﺴﯿﺎر ﮐﻤﺘ ﺮی داﺷﺘﻨﺪ. از اﯾﻦ رو، در ﻣﻮرد دﯾﺎﺳﭙﻮرای اﯾﺮاﻧﯽ، ﮐﻪ ﯾﮑﯽ از اﻧﻮاع "ﺟﻮاﻣﻊ ﻣ ﻠﯽ ﭘﺮاﮐﻨﺪه" ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽ رود، واﻗﻌﯿﺖ ِ ارﺗﺒﺎط ای ﻣﯿﻠﯽ ﺑﺎ ﻣﯿﻬﻦ ﻫﺎی دروﻧﯽ تﺗﻔﺎو ، ﻣﯿﺎن ﮔﺮوه ﻫﺎی دﯾﻨﯽ را ﺗﻘﻮﯾﺖ ﮐﻨﺪ. ﻣﯽ ﺟﺎﻟﺐ اﯾﻦ ﮐﻪ وﻗﺘﯽ ﻧﻮﺑﺖ ﺑ ﻪ ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ اﯾﺮ اﻧﯽ ﺗﺒﺎرﻫﺎی ﺧﺎرج از اﯾﺮان ﻣﯽ ﯿرﺳ ﺪ، ﺗﻔﺎوﺗ ﻣﯿﺎن ﺑﻬﺎﺋﯿﺎن و ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن وﺟﻮد ﻧﺪا . ﺷﺖ ﻫﺮ دو ﮔﺮ وه

ﺷﻬﺮ، در

ﯽ

دﯾﮕﺮ ﺷﻬﺮﻫﺎ و ﮐﺸﻮرﻫﺎ ﺑ راﺑﻄﻪ ﺮﻗﺮار ﺮدﮐﻣﯽ ﻧﺪ، راﺑﻄﻪ

ِﻓﻌﺎﻻﻧﻪ ﺑﺎ اﯾﺮاﻧ ِ ﯿﺎن اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﺗﺴﻬﯿﻞ ﻫﺮ ﺷﺪ. ﻣﯽ

ﺳﺎ ﮐﻦ

ﮐﻪ اﻏﻠﺐ ﺗﻮﺳﻂ ارﺗﺒﺎﻃﺎت

ای

اﻣﺎ ﺪﻨﺷﺘ ﻧﺪا یاﻪ ﻋﻼﻗ ﭼﻨﺪان

ﺑﻪ ﯿﺎن ﭼﻨﺪ ﺑﻬﺎﺋ ﺑﺮﻗﺮاری ﻣﯿﻬﻦ ﺑﺎ ﻣﻠﯽ ﻓﺮا رواﺑﻂ

در

در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ، ﺑﺮای ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن

ﯾﺎ ﻧﯽ ﻏﯿﺮاﯾﺮاﻧﯽ، .ﻧﺪ ﺑﻮد ﻓﻌﺎل ﺷﺪت ﺑﻪ

ﺑﻬﺎﺋﯿﺎن، اﯾﺮا ﺧﻮاه

ﻓﺮاﻣﻠﯽ ﺑﺎ

اﯾﺠﺎد رواﺑﻂ

دﯾﮕﺮ

دﯾﻦ ﻧﻘﺶ ﺑﺴﯿﺎر رﻧﮓﮐﻢ ﺗﺮی در اﯾﺠﺎ د رواﺑﻂ ﻓﺮاﻣﻠﯽ دا اﯾﺮاﻧﯽ ﺗﺒﺎری ﻧﺪ ﺑﻮد ﮐﻪ در دﯾﮕﺮ ﺑﺨﺶ ﻫ ﺎی دﯾﺎﺳﭙﻮرای اﯾﺮاﻧﯽ زﻧﺪﮔﯽ ﻧﺪ. ﺮدﮐﻣﯽ ﻋ ﻼوه ﺑﺮ اوﺿﺎع ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻓﻌﻠﯽ اﯾﺮان، وتﺗﻔﺎ ﻣﻬﻢ ﻫﺎی ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻣﯽ ﮔﺬارد. اﯾﻦ ﺗﻔﺎوت ﻫﺎ ﻓﻬﻢ آﻧﻬﺎ از اﯾﺮان را ﺷﮑﻞ ﻣﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺮ ﺟﺪاﯾﯽ اﯾﻦ اﯾﺮاﻧﯽ ﺗﺒﺎرﻫﺎ در ﻗﺎﻟﺐ ﮔﺮوه ﻫﺎی دﯾﻨﯽ )و دﯾﻨﯽ ﻣﯽ ﻣﻠﯽ( -

و آﻧﻬﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺧﻮاﻫﺎن ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ دوﺳﺘﺎن و ﺧﻮ ﯾﺸﺎوﻧﺪان

ﺷﺖ

ﻧﺴﻞ دو ﻣﯽ ﻫﺎی ﺑﻬﺎ ﺋﯽ و

ﻧﯿﺰ ﺑﺮ ﺷﺪتِ ِرواﺑﻂ ﻓﺮا

ﻣﻠﯽ

دﯾﮕﺮی

ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻣﺮزﻫﺎی ﺧﯿﺎﻟﯿﻨﯽ را ﺗﺮﺳﯿﻢ

دﻫﺪ و

اﻓﺰاﯾﺪ.

ﺑﺮﺳﺎﺧﺘﻦِ دﯾﻨ ﯽ ﻣﻠﯽ: ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن اﯾﺮاﻧﯽ ﺑﯽ ﺗﺮدﯾﺪ، ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺳﯿﺎﺳﯽ ای ﮐﻪ ﻓﺮﺻﺖ دﯾﺪار از اﯾﺮان را ﺑﺮای ﻣﺴ ﻠﻤﺎﻧﺎن ﻓﺮاﻫﻢ ﺳﺎﺧﺘ ﻪ ﺑﺮ ﺗﺼﻮر ﺑﺴﯿﺎری از آﻧﻬﺎ از اﯾﺮان ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﻪ ی ﻣﯿﻬﻦ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﮔﺬاﺷﺘ ﻪ اﺳﺖ .ِ اﻣﺎ اﯾﻦ ﺗﻨﻬﺎ ﻋﺎﻣﻞ ّﻣﺆﺛﺮ در ﺷﮑﻞ ﮔﯿﺮی ﺗﺼﻮ ری دﯾﺎﺳﭙﻮراﯾﯽ از ا ﯾﺮان، و ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺮﻗﺮاری راﺑﻄﻪ ای ﻓﺮاﻣﻠﯽ ﺑﺎ ﻣﯿﻬﻦ، ﻧﺒﻮد اﺳﺖه .ِ از دﯾﮕﺮ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻬﻢ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﻧﻘﺶ ﻣﺤﻮری ﻫ ﺗﺤﺼ ﯾﺎ ﯽ ﻃﺒﻘﺎﺗ اراﺋﻪ . ﮐﻨﺪ ﻣﯽ ﺳﻠﻄﻪ ی ﭼﻨﯿﻦ ﺗﺼﻮﯾﺮی از اﯾﺮان ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺗﺒﺎرﻫﺎی "دﯾﺎﺳﭙﻮرای اﯾﺮاﻧﯽ" ، ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺑﻮ را دن ِوﯾﮋﮔﯽ اﺻﻠﯽ اﯾﺮاﻧﯽ ﺑﻮدن ﺗﻠﻘﯽ ﮐﻨﻨﺪ. ﯾﮑﯽ ﮐﺮدن ِ ﻫﻮﯾﺖ اﯾﺮاﻧﯽ و اﺳﻼﻣﯽ ﺑﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن داﺧﻞ و ﺧﺎرج از اﯾﺮان ﻓﺮﺻﺖ ِ داده ﺗﺎ ﻣﺪﻋﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﭘﯿﺮوان دﯾﮕﺮ ادﯾﺎن، اﯾﺮاﻧﯽ اﺻﯿﻞ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ. ِا ﮐﺜﺮ ﻣﻬﺎﺟﺮان اﯾﺮاﻧﯽ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺑﻪ ﺒﺎرﺗ اﺳﻼم ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﭘﺎﯾﺒﻨﺪﻧﺪ ، ِ ﯾﻌﻨﯽ ﺑﺴﯿﺎری از ﺷﻌﺎﺋﺮ و ﻣﻨﺎﺳﮏ اﺳﻼم ﺳﻨﺘﯽ را ﻧﺎدﯾﺪه ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ و د ر ﻋﻮض از ارزش ﻫﺎی اﺳﻼﻣﯽ ﺳﺨﻦ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ ﮐﻪ راﻫﻨﻤﺎی آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻓﺮادی ﺳﮑﻮﻻر اﺳﺖ. اﯾﻦ اﻣﺮ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﺮ ﻫﻮﯾﺖ اﯾﺮاﻧﯽ ﺑﯿﺶ از ﻫﻮﯾﺖ اﺳﻼﻣﯽ ﺗﺄ ﮐﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪ. ﺑﺎ وﺟﻮد اﯾﻦ، ﺗﻠﻔﯿﻖ راﯾﺞ اﺳﻼم و اﯾﺮان ﻣﺎﻧﻊ از آن ﻣﯽ ﻮد ﮐﻪ ﺷ ﻧﺴﻞ دو ﻫﺎ ﻣﯽ ی ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ اﺳﻼم را از اﯾﺮان ﺟﺪا ِﺳﺎزﻧﺪ. اﯾﻦ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ً ا ﮐﺜﺮا ِﺳﮑﻮﻻر ﻓﺎﺻﻠﻪ ﮔﺮﻓﺘﻦ از ﻫﻮﯾﺖ اﺳﻼﻣﯽ ِ ﺧﻮد را ﻣﻌﺎدل ﻓﺎﺻﻠﻪ ﮔﺮﻓﺘﻦ از ﻫﻮﯾﺖ اﯾﺮاﻧﯽ ﻣﯽ ﺧﻮد داﻧﻨﺪ. ﯾﮑﯽ ﮐﺮدن اﯾﺮان و اﺳﻼم آﻧﻬﺎ یﻪ راﺑﻄ ، ﺑﺎ ﻣﯿﻬﻦ را ﺳﺎده ﻣﯽ و ﺑﻪ آﻧﻬﺎ اﺟﺎزه ﻣﯽ دﻫﺪ ﺗﺎ ﺑﺪون ﺗﻮﺟ ﻪ ﺑ ﻪ ﭘﯿﭽﯿﺪﮔﯽ ذاﺗﯽ ﻫﺎی دﯾﺪﮔﺎﻫ ﺑﻪ اﯾ ﺗﺮ ﯽ دﻗﯿﻖ ﺮان، رواﺑﻂ ﻓﺮاﻣﻠﯽ ﺑﺮﻗﺮار ﮐﻨﻨﺪ. ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ، ﻧﺴﻞ دو ﻣﯽ ﻫﺎی ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺗﺒﺎر وﻗﺘﯽ از ﻫﻮﯾﺖ ﺳﺨﻦ ﻣﯽ ﮔﻔﺘﻨﺪ، ﺗﮑﺜ ﺮ و ﺗﻨﻮع را ﯿﻠﯽ ﻧﺎدﯾﺪه و ﮔﯿﺮد ﻣﯽ ﺗﺼﻮﯾﺮ ا از ﻏﺎﻟﺒﯽ ﯾﺮاﻧﯿﺎن ﺑﻪ ِ ﻋﻨﻮان اﺳﺖر ﺷﯿﻌﯿﺎن ﯿﺶﮐ اﺳﻼﻣﯽ در ﺑﻨﺎی اﯾﺮاﻧﯽ ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ و ﻫﻤﮕﻮن اﺷﺎره ﮐﺮد. اﯾﺮانِ در ﭘﺴﺎاﻧﻘﻼﺑ ا ﯾﮏ ﯽ اﺻﻠ وﯾﮋﮔﯽ ، ﺧﻮب ﯾﺮاﻧﯽ ﺗﻔﺎوت ﯽ، ﻗﻮﻣ ﻫﺎی ﺑﻮدن اﺳﺖ. اﺳﻼﻣ و ﻏﺮب ﻫﺮ دو ﮐﻠﯿﺸﻪ اﯾﺮان از راﯾﺠﯽ ﮐﻪ اﻧﺪ ﺳﺎﺧﺘﻪ

ﻮﯾﺖ

ﯽ،

ﻫﺎی

ﯽ

ﺟﻤﻬﻮری

ﺷﯿﻌﻪ

ﯽ، زﺑﺎﻧ ﯾﻨﯽ، د

ﺗﺒﺎر

ﮐﻨﺪ

٤

در اﯾﺮان ﯾﺎ "دﯾﺎﺳﭙﻮرای اﯾﺮاﻧﯽ" را ﻧﺎدﯾﺪه ﻣﯽ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ. در ﻋﻮض، ﭘﺬﯾﺮش ِﺳﻠﻄﻪ ی ﮔﻔﺘﻤﺎن ﻣﻠﯽ ِ ﻫﻮﯾﺖ اﯾﺮاﻧﯽ ﯿﻌﯽ ﺷ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽ ﺷﺪ ﮐﻪ ِ"ﻣﺎ"ی اﯾﺮاﻧﯽ ِ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﯾﮑﭙﺎرﭼ اﻪ "آﻧﻬﺎ"ی اﺳﺘﺮاﻟﯿﺎﯾﯽ/ﮐﺎﻧﺎداﯾﯽ /ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎﯾ ﯽ ﺑﭙﻨﺪارﻧﺪ. ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ، ﺗﻔﺎوت در درون "ﺟﺎﻣﻌﻪ ی اﯾﺮاﻧﯽ" را ﻧﺎدﯾﺪه ﻣﯽ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و در ﻋﻮض ﺑﻪ ﺗﻨ ﻫﺎی ﻫ ﺶ ﻮﯾﺘﯽ

ی ﻣﺘﻤﺎﯾﺰ از

ﺧﻮد را

ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﺮزﻫﺎی ﻣﻠﯽ ﺗﻮﺟﻪ ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ. ﻣﺸﮑﻼت ﺑﺎ اﯾﺮان: ﺑﻬﺎﺋﯿﺎن اﯾﺮاﻧﯽ ﺗﻠﻘّﯽ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧ

از درﻫﻢ ﺗﻨﯿﺪﮔﯽ اﯾﺮان و اﺳﻼم ﺑﺎ دﯾﺪﮔﺎه ﺑﻬﺎﺋﯿ ﺎن ﻓﺮق دارد. ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﮐﻪ ﭘﯿﺸﺘﺮ ﮔﻔﺘﯿﻢ، ﺑ ﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ اﯾﺮان را ﻣﯿﻬﻦ ﺧﻮد ﻧ ﻤﯽ داﻧﺴﺘﻨﺪ اﻣﺎ در ﻋﯿﻦ ﺣﺎل ﻧﮕﺮﺷﯽ ﺟﻬﺎن وﻃﻦ داﺷﺘﻨﺪ و در رواﺑﻂ ﻓﺮاﻣﻠﯽ ﻓﻌﺎل ﺑﻮدﻧﺪ. اﯾﻦ اﻣﺮ را ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﺳﻪ وﯾﮋﮔﯽ اﺻﻠﯽ را ﺑﻄﻪ ی ﭘﺎﺳﺦ دﻫﻨﺪﮔﺎن ﺑﻬﺎﺋﯽ و دوﻟﺖ ِ ﻣﻠﺖِ - ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ اﻧﺪ ﺑﻪ "ﺑﺎزﮔﺸﺖ" ﯾ ﺎ دﯾﺪار از اﯾﺮان ﻓﮑﺮ ﮐﻨﻨﺪ اﻣﺎ ﺑﻬﺎﺋﯿﺎن را ﻫﯽ ﺑﻪ اﯾﺮان ﻧﺪارﻧﺪ زﯾﺮا ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﯽ آﻧﻬﺎ را از ﺣﻘ ﻮق ﺷﻬﺮوﻧﺪی ﻣﺤﺮوم ﮐﺮده اﺳﺖ . در اﯾﻦ ﺷﺮاﯾﻂ ﺳﯿﺎﺳﯽ ، ﺑﻬﺎﺋﯿﺎن ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ در ﻓﮑﺮ ﺑ ﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ اﯾﺮان ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ و اﻏﻠﺐ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨ ﺪ ﺗﻨﻬﺎ در ﺻﻮرت ﺗﻀﻤﯿﻦ اﻣﻨﯿﺖ ﺑﻪ اﯾﺮان ﺳﻔﺮ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﮐﺮد. ﺑﻬﺎ ﺋﯿﺎن ﺑﻪ ﺻﺮاﺣﺖ ﯾﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺿﻤﻨﯽ ﻣﯽ ِﮔﻮﯾﻨﺪ ﮐﻪ ﻋﺪم اﻣﮑ دﯾﺪار از اﯾﺮان ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪه ﮐﻪ ﭼﻨﺪان ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﺑﺎ ﻣﯿﻬﻦ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ِ دوﻣﯿﻦ وﯾﮋﮔﯽ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ دوران ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻧﺎرواداری و ﺳﺮﮐﻮب دﯾﻨﯽ در اﯾﺮان ﺑﻪ ﮔﺮﯾﺰ ﺑﺴﯿﺎری از ﺑﻬﺎﺋﯿﺎن از اﯾﻦ ِﮐﺸﻮر اﻧﺠﺎﻣﯿﺪه اﺳﺖ. در ﻧﺘﯿﺠﻪ، ﺷﻤﺎر ﭼﺸﻤﮕ ﯿﺮی از ﻣﻬﺎﺟﺮان اﯾﺮاﻧﯽ در ﻏﺮب ﺑﻬﺎﺋﯽ . اﻧﺪ ﺑﺴﯿﺎری از ﺑﻬﺎﺋﯿﺎن اﺣﺴﺎس ﻣ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﯽ از ﻣﯿﺎن دوﺳﺘﺎن و ﺧﻮﯾﺸﺎوﻧﺪان آﻧﻬﺎ دﯾﮕﺮ ﮐﺴﯽ در اﯾﺮان ﺑﺎﻗﯽ ﻧﻤﺎﻧﺪه ﮐﻪ ﺑﺎ او ارﺗﺒﺎط داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ، اﯾﺮان دﯾﮕﺮ ﺑﺮاﯾﺸﺎن اﻫﻤﯿﺖ ﺷﺨﺼﯽ ﯾﺎ ﺧﺎﻧﻮادﮔﯽ ﻧﺪارد زﯾﺮا آﻧﺠﺎ ﮐﺴﯽ را ﻧﺪارﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ او ﺣﺮف ﺑﺰﻧﻨﺪ. اﻟﺒﺘﻪ ﻓﻘﺪان رواﺑﻂ ﻓﺮاﻣﻠﯽ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ِاز ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻓﺮاﻣﻠﯽ ِاﻧﺘﺰاﻋﯽ آﻧﻬﺎ ﺗﺮ ﺑﺎ اﯾﺮان ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﻪ ی "زادﮔﺎه آﺋﯿﻦ ﺑﻬﺎﺋﯽ" ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی ﻧﻤﯽ ﺧﻮاﻫﺎن اﺗﺤﺎد دﻧﯿﺎ اﺳﺖ و ﻫﻮﯾﺖ ﻫﺎی ﻣﻠﯽ و ﺷﮑﻞ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﻣﻠﺖ را ﺟﺰﺋﯽ از "ﻧﻈﻢ ﺟﻬﺎﻧﯽ" ی ﻨﻪﮐﻬ ﻣﯽ ﺷﻤﺎرد ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺟﺎی ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻧﻈﻤﯽ ﻧﻮﯾﻦ دﻫﺪ ﮐﻪ ِ در آن ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﻠﯽ ﺗﺎﺑﻊ ﻣﻨﺎﻓﻊ دﻧﯿﺎﯾﯽ ﻣﺘﺤﺪ اﺳﺖ. ﺑﺮ ا ﺳﺎس ﺟﻬﺎن ﮔﺮاﯾﯽ آﺋﯿﻦ ﺑﻬﺎﺋﯽ، دﻟﻤﺸﻐﻮﻟﯽ ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮم ﻣﺎﻧﻊ ، ﻣﻠﺖ ﺗﺤﻘﻖ وﺣﺪت ﺟﻬﺎﻧﯽ اﺳﺖ. ِﮔﻔﺘﻤﺎن ﺗﮑﺜﺮﮔﺮاﯾﯽ ﻓﺮﻫ ِ ﻨﮕﯽ ﺑﻬﺎﺋﯽ ﺟﻬﺎﻧﯽ ، ﮐﻪ در ﻋﺒﺎرت "وﺣﺪت در ﮐﺜﺮت" ﺗﺠﻠﯽ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ، ﻫﻮﯾ ﺖ ﻣﻠﯽ را ﺑﺎزﻣﺎﻧﺪه ی اﻋﺼﺎرِ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻧﺪ ﮐﻪ دا ﻣﯽ ِﺑﺎ ﻣﻘﺘﻀﯿﺎت ِﻣﻌﺎﺻﺮ ﻫﻤﺨﻮاﻧﯽ ﻧﺪارد. ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺑﻬﺎﺋﯿﺎن، دوران ﻣﻠﺖ ﺳﺎزی ﺑﻪ ﭘﺎﯾﺎن رﺳﯿﺪه و ﺑﺸﺮ ﺑﺎﯾﺪ ﺑ ﺘﻮاره ی ﻣﻠﯿﺖ را رﻫﺎ ﮐﻨﺪ، ﯾﮕﺎﻧﮕﯽ ﻧﻮع اﻧﺴﺎن را ﺑﻪ رﺳﻤﯿﺖ ﺷﻨﺎﺳﺪ و ﻧﻈﺎﻣﯽ را ﺑﻨﺎ ﻧﻬﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ اﯾﻦ اﺻﻞِ اﺳﺎﺳﯽ ﺳﺎزﮔﺎر ﺑﺎﺷﺪ. اوﻟﻮﯾﺖ دادن ﺑﻪ ﮐﻢ و ﺟﻬﺎن وﺣﺪت اﻫﻤﯿﺖ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﻪ ﺷﻮد ﻣﯽ ﻣﻬﺎﺟﺮان ﺑﻬﺎﺋﯽ ﺑﻪ ا ﻧﺴﻞ دوﻣﯽ ، ﺗﺒﺎرﯽ ﻫﺎی ﺑﻬﺎﺋ اﯾﺮان ﺗﻮﺿﯿﺢ داد. ﻧﺨﺴﺖ اﯾﻦ ﮐﻪ ﺑﻪ رﻏﻢ ﺑﻌﻀﯽ از ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﺳﻮﻣﯿﻦ وﯾﮋﮔﯽ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ِﺑ دوﻟﺖ ﻣﻠﯽ و ﻫﻮﯾﺖ ﻣﻠﯽ را ﻣﺎﻧﻊ وﺣﺪت ﺟﻬﺎﻧﯽ ﻣﯽ داﻧﻨﺪ. آﺋﯿﻦ ﺑﻬﺎﺋ ﯽ

ﺎن

ﻫﺎ،

ﻓﻌﻠﯽ

ﺎن

ﮐﻨﺪ.

ﻬﺎﺋﯿﺎن دﯾﻨﺪار،

ﺟﻬﺎن

ﯾﺮان

ﯽﻣﻠ ﺎت ﺗﻌﻠﻘ ﺷﻤﺮدن

ﻣﻬﺮ ﺑﻮرزﻧﺪ اﻣﺎ ﻣ ﯿﻬﻦ ﭘﺮﺳﺖ ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ . ﺑﺴﯿﺎری از ﭘﺎﺳﺦ دﻫﻨﺪﮔﺎن ﺑﻬﺎﺋﯽ ﺑﺎ ﺗﺄ ﮐﯿﺪ ﺑﺮ ﻟﺰوم ﻓﺮا رﻓﺘﻦ از ﻫﻮﯾﺖ ﻣﻠﯽ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻣﯽ ﻣﯿﻠﯽ ﺑﻪ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ اﯾﺮان ﻧﺪارﻧﺪ . در ﻋﻮض، اﻏﻠﺐ از ﮔﻔﺘﻤﺎﻧﯽ ﺟﻬﺎﻧﯽ و "ﻧﻈﻢ ﻧﻮﯾﻦ ﺟﻬﺎﻧﯽ" ﺳﺨﻦ . ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻣﯽ در ﻫﺮ ﺳﻪ ﺷﻬﺮ، ﻧﻮﺳﺘﺎﻟﮋی ﺑﻬﺎﺋﯿﺎن ﺑ ﯿﺶ از اﯾﺮان ﻣﻌﻄﻮف ﺑﻪ ﮐﻮه ﮐﺮﻣﻞ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻋﺎری از اﻧﮕﺎره ی ﻣﻠﯽ ﻫﺎ

٥

اﺳﺖ. ﮐﻮه ﮐﺮﻣﻞ، ﻣﺮﮐﺰ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺑﻬﺎﺋﯽ را در ﺧﻮد ﺟﺎی داده و ﮐﺎﻧﻮن ﺷﺒﮑ اﻪ ی از اﻣﺎ ﮐﻦ زﯾﺎرﺗﯽ ﻣﻬﻢ ﺑﻬﺎﺋﯽ در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎب در ﺷﯿﺮاز و زادﮔﺎه ﺑﻬﺎءاﻟﻠﻪ در اﯾﺮان را ﻫﻢ در ﺑﺮﻣﯽ ﯾﮑﯽ دﯾﮕﺮ از ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎی راﺑﻄﻪ ی ﭘﯿﭽﯿﺪه ی ﺑﻬﺎﺋﯿﺎن ﺑﺎ ﻫﻮﯾﺖ ﻣﻠﯽ اﯾﺮاﻧﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﮑﺮر ی )ﭘﺎرس( ﺑﻪ ﺟﺎی اﯾﺮان اﺳﺖ. اﯾﻦ ﮔﺮاﯾﺶ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺑﻬﺎﺋﯿﺎن ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ِ"ﭘﺮﺷﯿﺎ" و "ﭘﺮﺷ ﻦ" )ﭘﺎرﺳﯽ( در اﺷﺎره ﺑ ﻪ زادﮔﺎه آﺋﯿﻦ ﺑﻬﺎﺋﯽ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ اﺟﺎزه ﻣﯽ دﻫﺪ ﺗﺎ از ﺣﮑﻮﻣﺖ دﯾﻨﯽ ﻓﻌﻠﯽ اﯾﺮان ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ و راﺑﻄﻪ ﭘﯿﭽﯿﺪ ی اه ی ﺑﺎ ﻣﻠﺖ اﯾﺮان ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﻪ ﮔﺮاﯾﺎﻧﻪ ی ﻣﻠﯽ ی ﺳﺎزه ی ﻗﺮن ﺑﯿﺴﺘﻤﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ. در ﻣﺘﻮن ﻣ ﻘﺪس آﺋﯿﻦ ﺑﻬﺎﺋﯽ، ﮐﻪ ﭘﯿﺶ از ﻇﻬﻮ ر ﺣﮑﻮﻣﺖ ﻣﺪ رن اﯾﺮان در دﻫﻪ ۰۳۹۱ ی ﭘﺪﯾﺪ آﻣﺪه ، ﺑﺎرﻫﺎ از "ﭘﺎرس" ﻧﺎم ﺑﺮده ﺷﺪه اﺳﺖ. در ﻫﻤﯿﻦ ﺣﺎل، ﮐﺎرﺑﺮد ﭘﺮﺷِ"ی واژه ﻦ" ﺑﻪ ﺟﺎی اﯾﺮان ﺗﻮﺳﻂ ﻓﺮزﻧﺪان ﻣﻬﺎﺟﺮان اﯾﺮاﻧﯽ، راﻫﺒﺮدی ﺑﺮای ﮐﻨﺎر آﻣﺪن ﺑﺎ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﭘﯿﭽﯿﺪه اﯾﺮان در ﺳﯿﺎﺳﺖ ﻓﻌﻠﯽ ﻣﻠﻞ ﻏﺮب اﺳﺖ. در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﺑﻬﺎﺋﯿﺎن، ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﻪ ﺷﯿ اهﻮ ی ﻧﺎﻣﻨﺴﺠﻢ و ﭘﺮاﮐﻨﺪه از وا ﭘﺮﺷﯿﺎ - ی اﺳﻼﻣﯽ اﯾﺮاﻧﯽِ ﻏﺎﻟﺐ ، ﻣﺸﺮوﻋﯿﺖ ﮐﻤﺘﺮی ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﯾﺮاﻧﯽ دارﻧﺪ. در "دﯾﺎﺳﭙﻮرای اﯾﺮاﻧﯽ" در ﻫﺮ ﻪ ﺳ ﺷﻬﺮ ﺳﯿﺪﻧﯽ، ﻟﻨﺪن و وﻧﮑﻮور، ﺑﻬﺎﺋﯿﺎن ﭘﺲ از ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ ﮔﺮوه دﯾﻨﯽ اﻧﺪ اﻣﺎ در ﺑﺤﺚ ﻫﺎی ﻣ ﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﯾﺮاﻧﯿﺖ، در ﺣﺎﺷﯿﻪ ﻣﺎﻧﺪه اﻧﺪ. ﺣﺎﺷﯿﻪ ﻧﺸﯿﻨﯽ ﺑﻬﺎﺋﯿﺎن در دﯾﺎﺳﭙﻮرا ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻧﺎﺷﯽ از اﻗﻠﯿﺖ ﺑﻮدن آﻧﻬﺎ در اﯾﺮان اﺳﺖ ﺑﻠﮑﻪ ﺣﺎﺻﻞ ﮐﻠ ﯿﺸﻪ ﻫﺎی راﯾﺞ در ﻣﻠﻞ ﻏﺮﺑﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ی ﻫﻤﻪ اﯾﺮاﻧﯿﺎن را ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻣﯽ ِﺷﻤﺎرﻧﺪ. آﺋﯿﻦ ﺑﻬﺎﺋﯽ و ﺑﻬﺎﺋﯿﺎن اﯾﺮاﻧﯽ ﺗﺒﺎر را ﻫﻢ "اﯾﻨﺠﺎ" و ﻫﻢ در "اﯾﺮان" از ﮔﻔﺘﻤﺎن ﻫﺎی اﯾﺮاﻧﯿﺖ ﺣﺬف ﮐﺮده اﻧﺪ. ﺑﻬﺎﺋﯿﺎن اﯾﺮاﻧﯽ ﺗﺒﺎر، اﻗﻠﯿﺘﯽ ﻣﻀﺎﻋﻔﻨ ﺪ ﭼﻮن ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ در اﯾﺮان و ﺧﺎرج از اﯾﺮان از ﻧﻈﺮ ﺗﻌﺪاد در اﻗﻠﯿﺖ ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﯽ ِﺑﺮﻧﺪ ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺎ ﮐﺎﻧﻮن ﻗﺪر ا ﮐﺜﺮﯾﺖ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺷﯿﻌﻪ راﺑﻄﻪ ای ﺧﺎص دارﻧﺪ. در ﻣﻘﺎمِ اﻗﻠﯿﺘﯽ ﻣﻀﺎﻋﻒ، ﺑﻬﺎﺋﯿﺎن در دﯾﺎﺳﭙﻮرا ﻫﻤﭽﻮن اﯾﺮان ﺑﻪ ﯿﺰﻧ ﺣﺎﺷﯿﻪ راﻧﺪه ﻣﯽ ِﺑﺮ ﮔﻔﺘﻤﺎن "ﺟﺎﻣﻌﻪ ی اﯾﺮاﻧﯽ " ﻣﺸﺮوع ﭼﻨﺪان ﺗﺄﺛﯿﺮی ﻧﺪارﻧﺪ. در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﻫﻤﺘﺎﯾﺎنِ ﻣﺴﻠﻤﺎنِ ﺧﻮد، ﺑﻬﺎﺋﯿﺎن ﺗﮑﺜﺮ دروﻧﯽ اﯾﺮان و دﯾﺎﺳﭙﻮ رای اﯾﺮاﻧﯽ را ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ رﺳﻤﯿﺖ ﻣﯽ ﺷﻨﺎﺳﻨﺪ . ﺑﺮای از ﭘ ﯿﺰ ﭘﺮﻫ ﯿﺎﻣﺪﻫﺎی ﯿﺖ ﻣﻮﻗﻌ ﯽﻣﻨﻔ ﺧﻮد ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻗﻠ ِﻣﻀﺎﻋﻒ، ﺑﻬﺎﺋﯿﺎن اﻧﯽﯾﺮا ﺑﻪ ﺗﺒﺎر ﻣﻠﯽ را ﺑﯽ ارزش ﺗﻠﻘﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﺗﺎ ﺣﺪی ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻗﻠﯿﺘﯽ ﻣﻠﯽ را ﺑﺮﻫﻢ ﻣﯽ زﻧﺪ، راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ی آﻧﻬﺎ ﻣﯿﻬﻦ را ﭘﯿﭽﯿﺪه ﻣﯽ ﮐﻨﺪ. ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﮐﻪ ﮔﻔﺘﯿﻢ، ﻋﻮاﻣﻞ ﮔﻮﻧﺎ ﮔﻮﻧﯽ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﻫﻤﺘﺎﯾﺎن ﻣﺴﻠﻤﺎنِ ﺧﻮد، ﺴﻞ ﻧ ﻣﯽدو ﻫﺎی ﺑﻬﺎﺋﯽ ﺗﻤﺎس ﮐﻤﺘﺮی ﺑﺎ ﻣﯿﻬﻦ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﺑﺮای ﻣﺜﺎل، ﺣﮑﻮﻣﺖ اﯾﺮان ﻫﻤﭽﻨﺎن ﺑﻬﺎﺋﯿﺎن را از ﺣﻘﻮق ﺷﻬﺮوﻧﺪی ﻣﺤﺮوم ﻣﯽ ﺳﺎزد ، ﮐﻪ اﯾﻦ اﻣﺮ ﺑﻪ ﻣﻬﺎﺟﺮت ﮔﺴﺘﺮده ی آﻧﻬﺎ اﻧﺠﺎﻣﯿﺪه؛ آﻣﻮ ﺑﻬﺎﺋﯽ ﻫﺎیزه ﻫﻮﯾﺖ ﺑﺮ آﻧﻬﺎ از "ﭘﺮی واژه اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ. ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺑﺎﯾﺪ ﮔﻔﺖ ﺑﻬﺎﺋﯿﺎن در دوﻟﺖ ﻣﻠﺖِ- اﯾﺮان ﻣﻌﺎﺻﺮ، ﮐﻨﺸﮕﺮاﻧﯽ یاﻪ ﺣﺎﺷﯿ اﻧﺪ، و ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑ ﺎ ﻫﻮﯾﺖ ﺑﺮﺳﺎﺧﺘﻪ ﯾﺖﻫﻮ ورای ﻫﺎﯾﯽ ﮔﻔﺘﻤﺎن ﻣﻠﯽِ ﻫﺎی ﻏﺎﻟﺐ ﻣﯽ ﺗﻮﺳﻞ ﺑﺎور . ﺟﻮﯾﻨﺪ ﺑﻪ اﺻﻞ ﺷﻬﺮوﻧﺪ ﺑﻪ ﺑﻬﺎﺋ اﻣﮑﺎن . ﮐﻨﻨﺪ ﺧﻮدداری ﺗﻮﺳﻞ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻤﺎن ﺟﻬﺎﻧﯽ ﮐﻨﻨﺪه ی ﻫﻮﯾﺖ ﮐﻪ ﺗﻌﻠﻘ

ﮔﯿﺮد.

یﺧﺎﻧﻪ

ﺷﯿﺎ"

ی

یژه

ت

ﺷﻮﻧﺪ و

ﯿﺘﯽ

ﯿﺎن

ﯽﺟﻬﺎﻧ ی

ا ﯾﺖﻫﻮ ﺳﺮِ ﺑﺮ زﻧﯽ ﭼﺎﻧﻪ از ﺗﺎ دﻫﺪ ﻣﯽ

ﺎت

ﯾﺮاﻧﯽ

ﺟﻬﺎﻧﯽ

اﻗﻠﯿﺘﯽ ﺎﻋﻒ ﻣﻀ

ﻠﺖ را ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ ﮐﻢ ارزش و رو ﺑﻪ زوال ﻣﯽ و داﻧﻨﺪ؛ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺑﻬﺎﺋﯿﺎن ﺑﻪ

و ﻣ ﮐﻨﻨﺪ ﻣﯽ ﯿﺪ ﺗﺄ ﮐ

ﻋﻨﻮان

آﺋﯿﻦ

وﻃﻦِ ﺟﻬﺎن ﯾﺖ ﺣﺎل، ﻫﻮ

را ﮐﺎﻫﺶ ﯿﻦﻫﻤ در. دﻫﺪ ﻣﯽ

ارﺗﺒﺎط آﻧﻬﺎ ﺑﺎ ا

ﯽ ﺑﻬﺎﺋ

ﯾﺮان

رواﺑﻂ ﻓﺮاﻣﻠ

ﺑﺎﻋﺚ ا

ﯽ

ﯾﺠﺎد

. دارﻧﺪ

ﺑﻬﺎﺋﯽ ﯾﺖﻫﻮ در ﻣﻬﻤﯽ ﻧﻘﺶ ﮐﻪ ﺷﻮد ﻣﯽ ﯿﻬﻦﻣ ورای

٦

ﻓﺮاﻣﻠﯽ ﮔﺮاﯾﯽ ورای ﻣﯿﻬﻦ ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﻓﻌﺎل ﺑﻬﺎﺋﯿﺎن در ﺣﻮزه ی ﺟﻬﺎﻧﯽ ارﺗﺒﺎﻃﺎتِ ﺧﺎرج از اﯾﺮان را ﻣﯽ ِﺗﻮان ﺗﺠﻠﯽ ﻋ اﻣﯿﺪ ﯿﻨﯽ

آﻧﻬﺎ ﺑﻪ آﯾﻨﺪه ای

دﺷﻮاری ﮐﻪ ﭘﯿﻮﻧﺪﻫﺎی ﻋﺎﻃﻔﯽ آﻧﻬﺎ ﺑﺎ اﯾﺮان ﻣﻌﺮّف آن اﺳﺖ.

ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺷﻤﺮد، آﯾﻨﺪه ِای ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺘﻪ

ی ﻣﻠﯽ

ای اﺳﺖ ﮐﻪ

ﺑﯿﻨﯽ ﺟﻬﺎن ﻣﺒﻨﺎی ، ﻓﺮاﮔﯿﺮ

ﺟﻬﺎﻧﯽ

ﻋﻼﻗﻪ ِی ﺷﺪﯾﺪ ﺑﻬﺎﺋﯿﺎن ﺑﻪ وﺣﺪت ﺟﻬﺎن و ﺗﺤﻘﻖ ﻧﻮﻋﯽ ﺷﻬﺮوﻧﺪی

ﺑﻪﺟﺎ ﺟﺎﯾﯽ و ارﺗﺒﺎط ﺑﯿﻦ ِاﻟﻤﻠﻠﯽ را ﺑﻬﺎﺋﯽ ﺑﻮدن ﻣﯽ ِداﻧﺪ. ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﻓﻌﺎل ﺑﺴﯿﺎری از ﺑﻬﺎﺋﯿﺎن در ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎی ﻓﺮاﻣﻠﯽ ﺟﻬﺎن وﻃﻦ، ﺗﺮﺟﻤﺎنِ دﯾﻨﺪاری آﻧﻬﺎ اﺳﺖ. ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪ ی اﯾﻦ اﻣﺮ، "ﺳﺎلِ ﺧﺪﻣﺖ" اﺳﺖ ﮐﻪ ﻃﯽ آن ﺑﻬﺎﺋﯿﺎن ر د ﻧﻘﻄﻪ ی دﯾﮕﺮی از ﺟﻬﺎن ﺑﻪ ﮐﺎرِ داوﻃﻠﺒﺎﻧﻪ ﻣﯽ ﭘﺮدازﻧﺪ. از دﯾﮕﺮ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﻪ ﻫﺎی ﺟﺎ ﺟﺎﯾﯽ ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﺷﺮ ﮐﺖ در ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ ﻫﺎی ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﺑﻬﺎﺋﯽ، زﯾﺎرت اﻣﺎ ﮐﻦ ﻣﻘﺪس ﺑﻬﺎﺋﯽ و ﻣﻬﺎﺟﺮت ﺑﻪ ﻧﺎﺣﯿﻪ ای ﺟﺪﯾﺪ ﺑﺮای ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﮔﺴﺘﺮش آﺋﯿﻦ ﺑﻬﺎﺋﯽ اﺷﺎره ﮐﺮد. ﺑﺴﯿﺎری از ﭘﺎﺳﺦ دﻫﻨﺪﮔﺎن ﺑﻬﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻣﯽ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﯿ اﻟﻤﻠﻠﯽ آ ﻦ ﻧﻬﺎ ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺮﮐﺖ در ﯾﮏ ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ، ﯾﮏ ﺳﺎل ﺧﺪﻣﺖ، زﯾﺎرت ﯾﺎ دﯾﺪار از ﻣﺮﮐﺰ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺑﻬﺎﺋﯽ اﺳﺖ. ِاﯾﻦ ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎی

ﺟﺰء ذاﺗﯽ

اﻟﺒﺘﻪ

ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻫﻢ ﺑﻪ زﯾﺎرت ، ﺪروﻧ ﻣﯽ

ﻓﺮاﻣﻠﯽ ِ ﻧﺎﺷﯽ از ﻫﻮﯾﺖ دﯾﻨﯽ ﺑﻪ ﻓﺮزﻧﺪان ﻣﻬﺎﺟﺮان ِ اﯾﺮاﻧﯽ ﺑﻬﺎﺋﯽ ﻣﺤﺪود ﻧ ﺷﻮد. ﻤﯽ اﻣﺮی ﮐﻪ ﻣﺴﺘﻠﺰم ﺟﺎﺑﻪ ﺟﺎﯾﯽ ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ اﺳﺖ. ﺳﺨﻦِ ﭘﺎﯾﺎﻧﯽ ﻧﺘﺎﯾﺞ اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ اﺗﮑﺎی ﺻﺮف ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻤﺎن " ﻣﻠﯽ" ﻫﺎی ﻓﺮاﻣﻠﯽ ﻧﺎﺑﺴﻨﺪه اﺳﺖ. ﺗﻠﻘّﯽ ﻧﺴﻞ دوﻣﯽ ِﻫﺎی اﯾﺮاﻧﯽ

ﻣﯿﻬﻦ، ﺟﻮاﻣﻊ ﻣﻬﺎﺟﺮِ دﯾﺎﺳﭙﻮراﯾﯽ و رواﺑﻂ

ﺑﻬﺎﺋﯽ ﯾﺎ ﻣﺴﻠﻤﺎن از اﯾﺮان، اﻣﺮی ذﻫﻨﯽ و ﭘﻮﯾﺎ اﺳﺖ. ﺪف ﻫ ﻣﻠﯽ ﺑﻠﮑﻪ ﻣﺤﻮرﯾﺖ زداﯾﯽ از آﻧﻬﺎ و ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ دﯾﮕﺮ ﻫﻮﯾﺖ

ﺗﺒﺎر

ِﻫﺎی ﻣﻠﯽ

اﯾﻦ ﭘﮋ ِ ﻧﻪ وﻫﺶ اﻧﮑﺎر ِ اﻫﻤﯿﺖ ﻫﻮﯾﺖ

و ﻣﻌﯿﺎر

ﻫﺎ و

ِﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ ﺑﻮده اﺳﺖ. ﺑﺮای درک ﺑﻬﺘﺮ ﺟﺎﯾﮕﺎه ﮔﻔﺘﻤﺎن ﻫﺎی ﻣﻠﯽ ﮔﺮاﯾﯽ در درون ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ای از ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ و ﻫﻮﯾﺖ ﻫﺎی ﮔﻮﻧﺎ ﮔﻮن، ﮔﻔﺘﻤﺎن ﻫﺎی ﻣﻠﯽ را ﺑﺎﯾﺪ در داﻣﻨﻪ ای از رواﺑﻂ ﻣﺤﻠﯽ ﺗﺎ ﺟﻬﺎﻧﯽ، و ﻃﯿﻒ ﭘﻮﯾﺎﯾﯽ از دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪی ﻫﺎی ﻫﻮﯾﺘﯽ، از دﯾﻦ ﺗﺎ ﺟﻨﺴﯿﺖ و ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ - اﻗﺘﺼﺎدی ﻗﺮار ،

داد.

را اﻧﯽﯾﺮا ﯽﻣﻠ ﯾﺖﻫﻮ ﻏﺎﻟﺐِ ﮔﻔﺘﻤﺎن

ﻫﻮﯾﺖ دﯾﻨﯽ ﺑﻬﺎﺋﯿﺎن ﻫﻮﯾﺖ ﻫﺎی ﻣﻠﯽ اﻧﺤﺼﺎری را ﺗﻀﻌﯿﻒ ﮐﻨﺪ ﻣﯽ . ﻣﺴﻠ

ﻤﺎﻧﺎن،

ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن از ا ، ﯾﺮان ﻣﺤﺼﻮل دوﻟﺖ

ﺗﺼﻮﯾﺮ ای ﮐﻠﯿﺸﻪ

اﯾﻦ.

را ﺑﻪ ﻫﻢ آﻣﯿﺰﻧﺪ ﯽﻣ

ﻣﯽ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪ و اﺳﻼم و ا

ﻫﺎ و

ﯾﺮان

اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻬﺎﺟﺮان اﯾﺮاﻧﯽ آن در ﮐﻪ ﻫﻤﭽﻮن اﻓﺮاد

و ﮐﺸﻮرﻫﺎ ایﯽﻏﺮﺑ ی

رﺳﺎﻧﻪ ﯾﺮان ا یﻫﺎ

ﺳﮑﻨﺎ یﺳﺎزه اﯾﻦ ﮐﻪ ﯾﻦا ﺟﺎﻟﺐ . اﻧﺪ ﮔﺰﯾﺪه

ِ را ﻣﻠﯽ- دﯾﻨﯽ از آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺻﺮاﺣﺖ ﺧﻮد را ﺳﮑﻮﻻر ﻣﯽ ﺑﻪ . ﺧﻮاﻧﻨﺪ رﻏﻢ وﺟﻮد ﺗﻔﺎوت ﯾﯽﻫﺎ در داﺧﻞ و ﺑﯿﻦ ﻟﻨﺪن ، ﺳﯿﺪﻧﯽ و وﻧﮑﻮور ، ﺗﻌﻠﻖ ﻏﺎﻟﺐ ﺑﻮد. ِﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ی ﻓﺮزﻧﺪان ﻣﻬﺎﺟﺮان اﯾﺮاﻧﯽ ﺑﻬﺎﺋﯽ و ﻣﺴﻠﻤﺎن ، ﮐﻠﯿﺸﻪ ﻫﺎی راﯾﺠﯽ را ﮐﻪ ﺗﺼﻮﯾﺮی ﻫﻤﮕﻮن از اﯾﺮانِ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺗﺮﺳﯿﻢ ﺑﯽ ﮐﻨﺪ، ﻣﯽ اﻋﺘﺒﺎر ﻣﯽ ﺳﺎزد. اﻟﺒﺘﻪ ﻧﺒﺎﯾﺪ اﯾﻦ اﻣﺮ را ﻧﺎدﯾﺪه ﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ ﻫﻮﯾﺖ ﻫﺎی دﯾﻨﯽ ﻫﺮ ﯾﮏ از اﯾﻦ د و ﮔﺮوه ﻧﯿﺰ ﻫﻤﮕﻮن ﻧﯿﺴﺖ. اﻓﺰون ﺑﺮ ﮔﺮوه ﺑﻨﺪی ﻫﺎی دﯾﻨﯽ ای ﮐﻪ در اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﻪ آن ﭘﺮداﺧﺘﯿﻢ، ﻫﻮﯾﺖ را ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑ ﺮ اﺳﺎس ﻃﺒﻘﻪ، ﺟﻨﺴﯿﺖ و ﺷﻤﺎر ﻧﺎﻣﺤﺪودی از ﻣﻘﻮﻟﻪ ﻫﺎ ی ﺧﺮده ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻨﺪی ﮐﺮد. ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ، ﺑﺎ ﻫﻮﯾﺖ ﻫﺎی ارزﺷﯽ ﭼﻨﺪ ای روﺑﺮوﯾﯿﻢ ﮐﻪ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻻﯾﻪ ﻫﺎی ﻫﻮﯾﺘﯽ ﮔﻮﻧﺎ ﮔﻮﻧﯽ را در دﺳﺘﺮس اﻓﺮاد ﻗﺮار ﺪ.ﻨدﻫ ﻣﯽ راﺑﻄﻪ ی دﯾﺎﺳﭙﻮراﯾﯽ ﺑﺎ اﯾﺮان، رواﺑﻂ ﻣﺴﺘﻤﺮ ﺑﺎ اﺳﺘﺮاﻟﯿﺎ/ﮐﺎﻧﺎدا/ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ، و راﺑﻄﻪ ﺑﺎ دﯾﻦ و ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻫﻤﮕ ، ی دﯾﻨﯽ ﯽ در زﻧﺪﮔﯽ ﮐﻨﺸﮕﺮان ﭘﺬ ﯽ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧ ﯾﺮﻓﺘﻪ ﺳﮑﻮﻻر رﻓﺘﺎر ، ﮐﻨﻨﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﺸﮕﺮاﻧ ﻪ ﺑﺮﺧ ﮐ ﯽ ﺳﻪ ﺷﻬﺮ ِﮔﻔﺘﻤﺎن

ﯽ

ی

اﻧﺪ

در ﻫﺮ

ﻫﺎی ﻣﻠﯽ

٧

اﻫﻤﯿﺖ دارد. ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ، ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﮔﻔﺘﻤﺎن ﻫﺎی ﻣﻠﯽ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﯽ در ﻫﻮﯾﺖ ﻧﯿﺴﺖ. اﯾﻦ اﻣﺮ در ﻧﺴﻞ دوﻣﯽ ﻫﺎی ﺑﻬﺎﺋﯽ ﺑﺴﯿﺎر آﺷﮑﺎرﺗﺮ ِز ا

ﻣﯽ ی ﻧﺴﻞ دو ﻫﺎی اﯾﺮاﻧﯽ

روزﻣﺮه

ﺗﺒﺎر

ِﺗﻌﯿﯿﻦ ﻫﻮﯾﺖ آﻧﻬﺎ دارد اﻣﺎ ﯾﮕﺎﻧﻪ ﻋﺎﻣﻞ ﺗﻌﯿﯿﻦِ

اﺳﺖ.

ﻣﺴﻠﻤﺎن

ﺷﺎن

ﻫﻤﺘﺎﯾﺎن

ﺑﺎزﻧﻮﯾﺴﯽ و ﺑﺮﮔﺮدان : ﺛﺎﺑﺘﯽ ﻋﺮﻓﺎن

ﺗﮓ :ﻫﺎ اﯾﺮان، اﺳﻼم، آﺋﯿﻦ ﺑﻬﺎﺋﯽ، ﻫﻮﯾﺖ، ﻣﻬﺎﺟﺮت، دﯾﺎﺳﭙﻮرا ، دﯾﻦ، ﻣﻠﯿﺖ، ﻣﻠﯽ ﮔﺮاﯾﯽ ، اﻗﻠﯿﺖ ، ﻣﯿﻬﻦ ، ﻧﺴﻞ دوم ، ﻓﺮ اﻣﻠﯽ، ای

ﻣﯿﻞ

ﺧﻼﺻﻪ:

در ﺗﺤﻘﯿﻘﯽ ﮐﯿﻔﯽ و از ﻃﺮﯾﻖ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻫﺎی ﻧﯿﻤﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺑﺎ اﯾﺮاﻧﯿﺎن ﻧﺴﻞِ دوم در ﺳﻪ ﮐﺸﻮر، ﭘﮋوﻫﺸﮕ ﺮ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ دﯾﺎﺳﭙﻮرای اﯾﺮاﻧﯽ ﭘﺮداﺧﺘﻪ و ﺗﻼش ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﻧﺸﺎن دﻫﺪ ﮔﻔﺘﻤﺎن ﻫﺎی ﻣﻠّﯽ، ﯾﮕﺎﻧﻪ ﻋﺎﻣﻞ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻫﻮﯾّﺖ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ و ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﻬﻢ دﯾﮕﺮی ﭼﻮن ﻫﻮﯾّﺖ دﯾﻨﯽ ﺗﺄﺛﯿﺮی ﮔﺎه ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه دارﻧﺪ.

٨