Iranian Identity Early Persia
Richard Fry
ا ﻫﻮﯾّﺖ ﯾﺮاﻧﯽ در دورانِ ﺑﺎﺳﺘﺎن ﯾﭽﺎرد ر اِن. ﻓِﺮا
ی
ﺑﺮﮔﺮدان: ﻋﺮﻓﺎن ﺛﺎﺑﺘ
ﯽ
در ﻣﻔﻬﻮمِ " " دﺧ ﻫﻮﯾّﺖ . ﺪﯿﻠﻨ
ﮐﻪ ﻋﻮاﻣﻞ ز
و ﺑﻪ ﻧﻈﺮ رﺳﺪ ﻣﯽ
ﻓﺮاواﻧﯽ ،ﻧﺪاﻪ ﻧﻮﺷﺘ
ﮐﺘﺎب ﯽﻗﻮﻣ ﻫﻮﯾّﺖ یه درﺑﺎر ﻤﯽﻧ ﻣﻘﺎﻟﻪ اﯾﻦ در
ﯾﺎدی
یﻫﺎ
ﺑﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺧﺎصِ وﯾﮋﮔﯽ
ﺑﭙﺮدازﯾﻢ ﯾﺎ
ﻧﻈﺮﯾﺎت ﻧﺎ ﮔﻮن ِﮔﻮ ﻫﻮﯾّﺖ
ﺑﻪ ﮐﻪ ﺧﻮاﻫﯿﻢ
یﻫﺎﻦ ﺳﺮزﻣﯿ
ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ
ﮔﻮﻧﺎ ﮔﻮن در ﮔﺬر زﻣﺎن را ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﯿﻢﮐﻨ ﯾﺴﻪ ﻣﻘﺎ
در دورانِ ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺗﻤﺮﮐﺰ ﮐﻨ ﯿﻦﻫﻤ ﺣﺘﯽ . ﻢﯿ
ﺑﻠﮑﻪ ﻣﯽ ﺑﺮ ا ﺧﻮاﻫﯿﻢ
ﯾﺮان
و آﺛﺎر ﺑ ﯿﮕﺎﻧﮕﺎن از ﺟﻤﻠﻪ آﺛﺎرِ ﯾﻮﻧﺎﻧﯿﺎن ﺑ ﺎﺳﺘﺎن اﻏﻠﺐ
دﺳﺘﺮﺳﯽ ﯾﻢ ﻧﺪار
ﻣﮑﺘﻮبِ ﺑﻮﻣ
ﮐﺎر ﻫﻢ دﺷﻮار اﺳﺖ ز ﻣﻨﺎﺑﻊِ ﺑﻪ ﯾﺮا
ﯽ
ﮐﻨﻨﺪه ﮔﻤﺮاه
ﺗﻌﺼﺐ ﻣﻌﯿﺎری
ﮐﺎﻣﻼً
ﯽﺣﺘ و ﯿﺰ آﻣ یﻪﻫﻤ ﺑﺮای
ﺑﻪ ﻧﺪاﻪ داﺷﺘ
ﻧﺎمِ ﻧﺨﺴﺘ ﺗﻤﺎس آن ﺑﺎ ﮐﻪ را یاﻪﯿﻠﻗﺒ ﯾﺎ ﮔﺮوه
اﺳﺖ ز
ﻋﻨﻮان
ﯿﻦ
ﯾﺮا
ﺑﺰرگ ﺑﻪ ﮐﺎر ﺑﺮﻧﺪ ﻣﯽ . ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ، ﯾﻮﻧﺎﻧﯿﺎن اﻧﯿﺎن ﯾﺮا یﻪﻫﻤ ِ ﻧﺎمِ ﺑﻪ را
ﻫﻤﺎن ﺧﺎﻧﻮاد
اﻋﻀﺎ
یه
ی
ﮐﻪ ﻃﻮر ﻫﻤﺎن درﺳﺖ
ﭘﺎرﺳﯿﺎن اﺳﺘﺎنِ ﻓﺎرس )ﭘِﺮﺳ ﻣﯽ( ﯿﺲ
ﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ،
ﻫﺎﯽ ﻧﺎم ﻗﺒ آﻟﻤﺎﻧ یﻪﯿﻠ
ﻓﺮاﻧﺴﻮی آﻟﻤﺎﻧ یﻪﻫﻤ ﺑﻪ ﻫﺎ
ﯽ
ﮐﻪ ﺑﯿﮕﺎﻧﮕﺎن ،
۱ از ﻣﻨﻈﻮرم اﺳﺖ اﯾﻦ ﻣﻌﯿﺎر
) را Alemanni از ﭘﯿﺶ ﮐﻪ ،( آن ﺑﺎ ﻗﺒﺎﺋﻞ دﯾﮕﺮ .دﻧﺪ دا ،ﻧﺪ ﺑﻮد هﺷﺪ روﺑﺮو
ﺑﺰرگ ﺗﻌﻤ ﻣﯽ ﯿﻢ
اﻋﻀﺎ ﯾﮏ ی
ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ
آداب و رﺳﻮم و و ﯾﮋﮔﯽ
دﻫﻨﺪ،
یه ﺧﺎﻧﻮاد
ﯽ ﮐﺴﺎﻧ یﻪﻫﻤ ﺑﻪ ﺑﯿﻨﻨﺪ ﻣﯽ را ﮐﻪ
یﻫﺎ
آن ﮔﺮوه ﻣﯽ آﻓﺮﯾﻨﻨﺪ . ﺑﻨﺎﺑﺮا ﯾﻦ ﮐﺎر ا ﯾﻦ ﺑﻬﺘﺮ ﯾﻦ،
اﻋﻀﺎ
ﮐﻠﯿﺸﻪ
ﯿﺐﺗﺮﺗ ﯾﻦ و ﺑﻪ ا
ی
یﻪﻫﻤ ﺑﺮای ﯾﯽﻫﺎ
اﺳﺖ ﮐ ﺑﺮای ﺘﯽﺣ ﻪ
ﺗﺎ ﺟﺎ
اﻧﺘﻈﺎر
اﻃﻼﻋﺎت ﺗﻮان ﻤﯽﻧ ﯾﻦا از ﺑﯿﺶ
از ﺷﺨﺼﯽ ﻗﻠّﺖِ ﻋﻠﺖ ﺑﻪ ﮐﻪ– ﻣﺴﺎﺋﻞ
ﺑﺮداﺷﺘﯽ ً
ﯾﯽ
- داﺷﺖ
ﺻﺮﻓﺎ
یﻪ اراﺋ
اﺳﺘﻔﺎده ً . ﮐﻨﯿﻢ
ﮐﻪ اﻣﮑﺎن دارد ﺑﻮﻣﯽ ﻣﻨﺎﺑﻊ از
ﺑ واﻗﻌﯽ ﯿﮕﺎﻧﮕ
ﻧﻈﺮ ﯾﺎ ﺧﻮد
ﻣﺮدم دوران ﺑﺎﺳﺘﺎن درﺑﺎر
ﺎن ﯿﻢ
یه
ﺑﺎ ﮐﻤﺎل ﻣﻄﻠﻮب ﻓﺎﺻﻠﻪ دارد و ﺑﺎزﺳﺎز ﻧﺎﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ. ﺑﺎ وﺟﻮد ا ﻣﯽ ﯾﻦ،
اﯾﻦ ﻗﻄﻌﺎ
یآرا ی
را ﺗﺮﺳ
ﺗﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺑﻌﻀ ﺗﺼﻮ ﯿﺎت، ﺟﺰﺋ ﯽ
ﺑﮑﻮﺷ ﺗﻮاﻧﯿﻢ
ًآﻧﻬﺎ یه درﺑﺎر
ﯾﺮی
ﯿﻢ
ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ
دارد، و در ﻣﻮرد ا اﺳ ﯾﻦا ﯾﺮان
اﺳﺘﺜﻨﺎﻫﺎ
ﺗﻌﻤﯿﻢ ﯾﯽﻫﺎ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﻤ
ﺗﺼﻮﯾﺮی ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻨﻬﺎ
ﭼﻨﯿﻦ اﻣﺎ . ﯿﻢﮐﻨ
ﯾﯽ
ﯿﺸﻪ
ًﺘﺜﻨﺎﻫﺎ
ﻓﺮاواﻧﻨﺪ. ﻧﺨﺴﺖ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺸﺨﺺ ﯾﺮاﻧﯽ "ا و" ﯾﺮان "ا ﻣﻌﻨﺎی ﮐﻪ ﮐﺮد
ﻣﻌﻤﻮﻻ
ﮐﻪ ادد دﺳﺘﻮر
"
ﺧﺎرﺟﯽ
یﻫﺎ دوﻟﺖ ﺑﻪ ﺷﺎه رﺿﺎ وﻗﺘﯽ . ﭼﯿﺴﺖ
ﮔﻤﺎن ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ او ﻧﺎم ﺟﺪ ﯾﻦا یﺑﺮا ﯾﺪی
ﺑﺴﯿﺎری ﻫﺎ ﻏﺮﺑﯽ از
اﯾﺮان ﻧﺎمِ ﭘﺮﺷﯿﺎ ﺑﺮﻧﺪ، ﮐﺎر ﺑﻪ را
ﺟﺎی ﺑﻪ
ﮐﺸﻮر ﺧ ﻠﻖ ﮐﺮده
ِ -" ﯾﺎن "آر ﺘﺎﻧﯽ
ﮐﺸﻮر اﺳﺖ. ِﺑﺎﺳ اﺳﻢِ از ﻣﺸﺘﻖ ﻧﺎم اﯾﻦ ﮐﻪ داﻧﯿﻢ ﻣﯽ
ﮐﻪ "ا داﻧﺴﺘﻨﺪ ﯾﺮان " ﻧﺎمِ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧ ﯾﻦا ﯽ و ﺑﻮﻣ ﯽ
ﻤﯽﻧ ﯾﺮا ز
ﻣﺮﺗﺒﻄﻨﺪ - و در ز و ﻫﻨﺪ یﻫﺎ ﺑﺎن
) اﺮﯾا Éire ا ﯾﺎ ( ﮐﻠﻤﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﺑﺎ ﻫﻢ ﯾﺮﻟﻨﺪ
"ﻣﺮداﻧﻪ" ﺎﯾ
اروﭘﺎﺋﯽ ﻣﻌﻨﺎی ﻪﺑ ﮐﻠﯽ ﻃﻮر ﺑﻪ
ﻫﻨﺪواروﭘﺎﯾﯽ زﺑﺎنِ ﻫﻨﺪ ﺧﻮد را آر ﻣﯽ ﯾﺎﺋﯽ ﺎرﺳﯽ ﻓ یﻫﺎ ﮐﺘﯿﺒﻪ در و ﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ،
ﺑﺎﺳﺘﺎﻧ
ِﻣﻬﺎﺟﻤ
"اﺷﺮاﻓ " اﺳﺖ. ﯽ
ﯽ
ﯿﻦ
ﭼﻮن
ﺧﻮد را آر
ﻫﻨﺪواروﭘﺎﯾﯽ ﺳﮑﻨﺎ ﮔﺰ
ﻧﺘﯿﺠﻪ
ﺑﻪ ﮐﺎر رﻓﺘﻪ، ﺗﻮان ﻣﯽ
اﯾﺮاﻧﯽ
ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺑﺮای واژه ﻫﻤﯿﻦ
ﯽﯾﺎﺋ
ﻫﺎ
یﻪﻫﻤ ﮐﻪ ﮔﺮﻓﺖ
ﻫﺎ
ﺧﻮد را
و در ﻓﻼت ا
ﮐﻪ در آﺳ
ﻗﺒﺎﺋﻞ ﮔﻮﻧﺎ ﮔﻮﻧ
ﻣﯽ ﻧﺎﻣﯿﺪﻧﺪ ﺑﻪ. ﻋﺒﺎرت د
ﯽﻫﻤﮕ ﯾﺪﻧﺪ
ﯾﺮان
یﻣﺮﮐﺰ ﯿﺎی
ﯽ
ﯾﮕﺮ،
ﮐﻼﺳﯿﮏ ﻗﻮﻣﯿﺖ زﯾﺮ ﮐﺘﺎب دو ﺑﻪ ﺗﻮان ﻣﯽ ﻧﺪ، اهﺷﺪ ﺗﺒﺪﯾﻞ اﺷﺎره : ﮐﺮد N. Glazer and D. Moynihan, Ethnicity, Theory and Practice (Harvard University Press, 1975). C. Young, The Politics of Cultural Pluralism (University of Wisconsin Press, 1976).
۱ آﺛﺎری ﺑﻪ ﮐﻪ ﯾﯽﻫﺎ ﮐﺘﺎب ﻣﯿﺎن از
یه درﺑﺎر
1
ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن
ﻣﺸﺘﺮک در ﻣ ا ﯿﺎن ﯾﺮاﻧﯽ
ﯿﺮﻏ ﯽ ِﻫﻤﺒﺴﺘﮕ
ﻧﻮﻋﯽ اﯾﻦ ﻣﻌﻠﻮم
آر ﻣﯽ ﯾﺎﺋﯽ ﻗﺮارِ از و ، ﺷﻤﺮدﻧﺪ
ﻫﺎ
ﯽِﮐﻠ ﯽ ِﻋﻘﻼﻧ
آرﯾﺎﺋﯽ ا ﯾﺎ ﻫﺎ ﯾﺮاﻧﯿ ِ ﺎﻧﯽ ﮐﻪ در ﻏﺮب ﻫﻨﺪ ﺳﮑﻨﺎ
ﮔﻔﺖ ﺗﻮان ﻣﯽ ﻫﻨﺪ،
ﮐﺮدﻧﺪ.
"ﻋﺼﺒ ﯾﺎد " ﯿﺖ
ِ ﺑﺎ آن از ﺎ ﺑﻌﺪﻫ
ﻫﻤﭽﻮن
ﻋﻨﻮان
ﺑﻪ ﺗﺪر ﺎن در ﭼﻨ ﯽﺑﻮﻣ ﯽ اﻫﺎﻟ ﯾﺞ
ﺑﻪ ﮐﺎر ﺑﺮدﻧﺪ ﻣﯽ اﻣﺎ .
ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺧﻮد از اﻫﺎﻟ
اﺳﻢ را ﺑﺮا ﯾﺰ ﻣﺘﻤﺎ ی
ﯽﺑﻮﻣ ﯽ
ﯾﻦا ﯾﺪﻧﺪ، ﮔﺰ
ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻣﺮ
ﻣﻔﻬﻮمِ ﺧﻮدِ ا
آرﯾﺎﺋﯽ ﯾﺎ اﯾﺮاﻧﯽ ﭘﻨﺪاﺷﺘﻨﺪ .
ﻣﻬﺎﺟﻤﺎن ﺟﺬب ﺷﺪﻧﺪ ﮐﻪ ﻫﻤﮕ را دﺧﻮ ﯽ
ﯿﺎنﻣ
ی
ﯾﺮان
یه درﺑﺎر
زﺑﺎن ﯾﺎ ﯽ ﻓﺮﻫﻨﮕ ﺗﻮان ﻣﯽﭼﻪ ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ
ﯿﺎﯾﯽ، ﺟﻐﺮاﻓ ﯿﺎﺳﯽ، ﺳ
ِ وﺟﻮه ﮔﻮﻧﺎ ﮔﻮن ﺗﻌﺮﯾﻒ زا ﺷﺨﺺ ﯾﮏ
ﮔﻔﺖ؟ ﺑﺎﯾﺪ ﭼﻮن
اﺳﺖ ﻣﻤﮑﻦ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ِ ﺑﺮای دﯾﮕﺮی ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺧﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷ ﻨﺪ.
ﺑﮕﯿﺮﯾﻢ ﮐﻪ
دﯾﮕﺮاﻧﯽ ﻧﻈﺮ در را
ﺑﺎ شاﻪ راﺑﻄ و ﺧﻮد
۱۹۸۹ ِ ﮐﻪ ﮔﯿﺮد ﻣﯽ ﯿﺠﻪ (، ﻧﺘ
ِدر اﺛﺮ ﺟﺬاﺑﺶ، ﯾﺮان ا ﻣﻔﻬﻮم رم، )
ﯿﻮﻟﯽ ﻧ ﮔﺮاردو
ﻧﺨﺴﺖِ ﻗﺮن ﺳﻮم
یﻪﯿﻤ در ﻧ ﯾﺮان ا ﻣﻔﻬﻮم
در زﻣﺎن ﺳ ﺎﺳﺎﻧ نﯿﺎ
ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻔﻬﻮﻣ ﯿﺎﺳﯽﺳ ﯽ
ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪ. ﯾﺮان ا یه اﯾﺪ او، ﻧﻈﺮ ﺑﻪ
ﺑﺮ اﺛﺮ ﺗﺒﻠ ﯿﻐﺎت
ﯿﻼدی ﻣ
ﺳﺎﺳﺎﻧﯿﺎن
دارد. ﻧﻈﺮم ﺑﻪ ﮐﻞ، در
ﺗﺮیﯽ ﻃﻮﻻﻧ
اﺣﺘﻤﺎﻻ از ا ﯽﻗﻮﻣ
ﺗﺼﻮرات ًو ﯾﻨﯽد اﺳﺖ. ﯾﺪﮔﻮ ﻣﯽ او
ﺑﻪ آﻣﺪ، وﺟﻮد ﭼﻨﺪ ﻫﺮ اﺳﺘﻨﺘﺎج ﻧﯿﻮﻟﯽ یﻫﺎ
ﯾﻦ یﻪ ﺳﺎﺑﻘ ﻣﻔﻬﻮم
ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻔﻬﻮﻣ و ﯿﺎﺳﯽﺳ ﯽ
واﻗﻊ، ﻣﻔﻬﻮم ا
)ص ِ در (: " ۳۸۱
ﯾﺮان،
درﺳﺖ
و ﭘﺲ از اﻣﭙﺮاﺗﻮر
ﭘﺮورش
در ﻗﺮن ﺳﻮم ﻣ ﯿﻼدی ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪ، در دوران ﺳﺎﺳﺎﻧ
ﯾﻨﯽد
ی ﯽﺑﺎﻗ ﯽ ﺳﺎﺳﺎﻧ
ﯾﺎﻓﺖ
ﯿﺎن
ﻣﺎﻧﺪ
ﻓﻀﻼ و ﺷﻌﺮا را ﺑﻪ ﺧﻮد ﻣﺸﻐﻮل ﮐﺮد...اﻣﺎ، ﺟﺰ در ﺣﻠ ﻘﻪ
ﻓﮑﺮِ ﻫﺎ ﻗﺮن ﺷﺪ ﮐﻪ
و ﺑﻪ ﻣﺆﻟﻔ ﯿﺮاﺛﯽ ﻣ ﯽ اﺻﻠ یﻪ ﯾﻞ ﺗﺒﺪ ﯽﺳﻨﺘ
ﻧﻮﻋﯽ ﭼﻨﺪ، ﻣﻌﻨﺎی در وﺣﺪت
را از دﺳﺖ داد. ﮐﻪ اﻣﭙﺮاﺗﻮر
زرﺗﺸﺘﯽ،
از ی ﻣﺤﺪود
یه ﮔﺴﺘﺮد
ﻫﺮ
ﺟﻮاﻣﻊ شاﻪ اوﻟﯿ دﯾﻨﯽ ﻣﻌﻨﺎی
ﻫﺎی
ﺑﻮد".
و ﺗﺤﮑ هﺮدﮐ ﯿﻢ
آن را ﺗﺮو
ﻣﺎﻧﺪ، ﻫﻤﺎن ﻣﻌﻨﺎ
زﺑﺎن ﺷﻨﺎﺧﺘ
ﻓﺮﻫﻨﮕ ًو ﯽ، ﺑﺎ اﯾﻦ، وﺟﻮد
ﯾﺞ
ی ﯽ ﺳﺎﺳﺎﻧ
ﯾﯽ
ﯽﺑﺎﻗ ﯽ،
ﻋﻤﺪﺗﺎ
از دور ان
ﭘﺮداﺧﺖ و ﯿﺶﭘ ﯽﺣﺘ ﮐﻪ ﮔﻔﺖ ﺧﻮاﻫﯿﻢ
اﺳﺖ ﻣﻤﮑﻦ آن ﺑﻪ ﮐﻪ ﺷﻮد ﻣﻄﺮح ﺳﺆاﻻﺗﯽ
ﺧﻮاﻫﯿﻢ
وﺟﻮد
وﺟﻮد داﺷﺖ ﮐﻪ ﺣﺎﻟﯽ در ،
از ا ﯽ
ارﺿ ی ﺗﺼﻮر
یه درﺑﺎر
ﯾﺮان
ﻫﻢ ﯿﺎن ﺳﺎﺳﺎﻧ ﯾﻨﯽ، و د ﯽﻗﻮﻣ ﯽﻫﻮﯾّﺘ ﺑﺮ ﻋﻼوه
ﻓﺎرﺳﯽ ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺑ ﻫﺮ ﺮوﯾﻢ،
ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺑﻮد. اﺟﺎزه ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺳﺮاغ ﺑﻪ دﻫﯿﺪ
در زﻣﺎن ﺗﻮان ﻤﯽﻧ ﺳﺎﺳﺎﻧﯿﺎن
ﯽﺣﺘ ﺳﯽﯿﺎﺳ ﯽ ﻣﻔﻬﻮﻣ
و ﺑﺎزﮔﻮﯾﯽ ِ ﺳﺨﻨﺎن ﯿﺴﺖﻧ ﯾﻮش دار ﻣﺸﻬﻮر
ارزﯾﺎﺑﯽ ﻧﯿﻮﻟﯽ یﻫﺎ
ﻧﯿﺎزی ﭼﻨﺪ ﺑﻪ
ﺗﮑﺮار
ﮐﻪ ﺧﻮد را ﻫﺨﺎﻣﻨﺸ و ﯽرﺳﭘﺎ ﯽ،
را ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﺪﯽﻣ
اش
در ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﺧﺎﻧﻮادﮔ ﻧﮋادی و یاﻪﯿﻠﻗﺒ ﯽ،
آر ﻣﯽ ﯾﺎﺋﯽ اﯾﻦ. ﺧﻮاﻧﺪ ﯾﻮش دار ﯾﮕﺎه ﺟﺎ ، ﺳﺨﻨﺎن و ﺳﺮراﺳﺖ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ
از ﻋﺒﺎرت
ﯽ ﻓﺎرﺳ یﻫﺎ ﮐﺘﯿﺒﻪ یﻫﺎ
ﯽ ﺑﻌﻀ ﮐﻪ ﺳﺖﻫﺎ ﺳﺎل اﻣﺎ . رﺳﺪ ﻣﯽ
ﺑﺎﺳﺘﺎن ﻣﻦ ﯽﺘﮕ ﺳﺮﮔﺸ ﻮﺟﺐﻣ
ﮐﻪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﭙﺮدازم.
ﺑﻮده ﯾﻠﻢ و ﻣﺎ اﻧﺪ
ﺑﻪ ﺎن ﺷﻮرﺷﯿ
ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺗﻤﺎم ﮔﻮﯾﺪ ﻣﯽ ﺷﺪه،
ﯿﺴﺘﻮن ﮐﻪ ﺑﻪ ﻓﺎرﺳ ﯽ ﺑﺎﺳﺘﺎنِ ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ یاﻪ ﮐﻠﯿﺸ و
دارﯾﻮش ﺑ یﻪ ﮐﺘﯿﺒ در
ﺷﻮرش ﻋﻠ ﯾﻮش دار ﯿﻪ
دروغ ﮔﻔﺘ ،ﻨﺪ و دروغ ﮔﻔﺘﻦ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎ
ﯿﺮواﻧﺸ ﭘ
ی
ﺎن
ﭘﻨﺠﻢ از ﺷﻮرش ﻋ ﻫﺎ ﻼﻣﯽ ﯿ
ﺑﻮد. ﺳﺘﻮنِ در اﻣﺎ
و ﺳﮑﺎﻫﺎ ﺳﺨﻦ ﻣﯽ اﯾﻤﺎن ﺑﻮدﻧﺪ و او ﻫﻤﭽﻮن اﻫﻮراﻣﺰدا را ﻤﯽﻧ ﭘﺮﺳﺘﯿﺪﻧﺪ ﺗﻮان ﻣﯽ ﯾﻮش دار ﺳﺨﻦِ اﯾﻦ از. ﯿﺮ ﭼﻨﺪ ﺗﻔﺴ اراﺋﻪ ﮐﺮد. ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ا ﯾﻦ ﻣﻌﻨﺎ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ آﻧﻬﺎ ﺑ ﯾﻤﺎن ا ﯽ ﺑﻮدﻧﺪ و ﺷﻮرش ﮐﺮدﻧﺪ ﭼﻮن اﻫﻮراﻣﺰدا ﻤﯽ را ﻧ ﭘﺮﺳﺘﯿﺪﻧﺪ، ﮐﻪ ﯾﻦا ﯾﺎ اﻫﻮراﻣﺰدا ﻣﯽرا ﭘﺮﺳﺘﯿﺪﻧﺪ ﺑﻪ ﻣ ﺎ آﻧﻬ ﺷﻮرشِ اﻣﺎ یﻌﻨﺎ ﯽﻧﻔ ﭘﺮﺳﺘﺶ اﻫﻮراﻣﺰدا در . ﺑﻮد ﻫﺮ ﺣﺎل، ﻣﻌﻨﺎ ﯽﺿﻤﻨ ی ﺳﺨﻦ دار ﯾﻦا ﯾﻮش اﺳﺖ ﮐﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﺎﯾﺴﺖ ﻣﯽ اﻫﻮراﻣﺰدا را ﻣﯽ ﭘﺮﺳﺘﯿﺪ اﺳﺎس ﺑﺮ. ﻧﺪ اﻃﻼﻋﺎت ِ یﻫﺎ ﮐﺘﯿﺒﻪ در ﻣﻨﺪرج ﻋﯿﻼﻣﯽ ﭘﺮﺳﭙﻮﻟ ﮐﻪ داﻧﯿﻢ ﻣﯽ ﯿﺲ ﮐﻪ آ ﯾﯽﻫﺎ ﻋﯿﻼﻣﯽ ﻧﺠﺎ ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ، اﺻﻠﯽ ﺧﺪای ﻫﻮﻣﺒﺎن، ،ﻫﺎ ﻋﯿﻼﻣﯽ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﯿﻌﯽﻃﺒ یﻫﺎ ﻣﺜﻞ ﮐﻮﻫﻬﺎ و رودﻫﺎ، و ﺷﺎ ﯾﺪ اﻫﻮراﻣﺰدا ﻣﯽرا ﭘﺮﺳﺘﯿﺪﻧ . ﺪ ﻧ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﯿﺴﺘﯿﻢ ﮐﻪ ﺳﮑﺎﻫﺎ ﭼﻪ ﭼ ﻣﯽرا ﯿﺰی ﭘﺮﺳﺘﯿﺪﻧﺪ، ً اﺣﺘﻤﺎﻻ ا ﮐﺜﺮ ﺧﺪاﯾﺎن آرﯾﺎﺋﯽ یﻫﺎ ﺑﺎﺳﺘﺎن ﻧﻈﺮ از. را ﺘﺮا ﻣﯿ ﻧﻈﯿﺮ زﺑﺎن ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ، ا ﻫﺎ ﻋﯿﻼﻣﯽ ﯾﺮاﻧﯽ ﻧﺒﻮدﻧﺪ اﻣﺎ ﺳﮑﺎﻫﺎ ا ﯾﺮاﻧﯽ ﺑﻮدﻧﺪ. ا ﮔﺮ ، ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﮐﻪ دار ﯾﻮش اﻧ ﮐﺮد، ﻣﯽ ﻓﮑﺮ ﺘﻈﺎر ﮐﻪ رﻓﺖ ﻣﯽ ﻫﺎ ﻋﯿﻼﻣﯽ و ﺳﮑﺎﻫﺎ ﻫﺮ دو اﻫﻮراﻣﺰدا را ﺑﭙﺮﺳﺘﻨﺪ، ﭼﺮا اﻧﺘﻈﺎر ﻧ ﺑﺎﺑﻠﯽ ﮐﻪ رﻓﺖ ﻤﯽ ﯾﮕﺮاﻧﯽ د ﯾﺎ ﻫﺎ ﮐ ﻪ ﺷﻮرش ﮔﻮﯾﺪ، و ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﯽ ﻠﻪﮑﻤﺗ اﻓﺰاﯾﺪ ﺑﯽ ﻗﻮم دو اﯾﻦ ﮐﻪ
2
را در
اﻣﺮ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ اﻣﺎ ﻧﻈﺮم ﻫﻢ ﻣﻦ
ﮐﺮده ﺑﻮدﻧﺪ، اﻫﻮراﻣﺰدا را ﺑﭙﺮﺳﺘﻨﺪ؟ ﺷﺎ ﺗﻮﺿ ﯾﺪ ﯿﺤﺎت ﯾﮕﺮی د ﯾﻦا یﺑﺮا
اداﻣﻪ ﻣﻄﺮح . ﮐﻨﻢ ﻣﯽ
اول ﭘ از ﻣ ﯿﺶ ﺗﺄﺳﯿﺲ و ﯿﻼد
ﻧﺨﺴﺖِ ﻫﺰار اورارﺗﻮﻫﺎ در
اﯾﺮاﻧﯽ ﻣﯿﻬﻦِ در
اﻗﻮام ﺳﮑﻮﻧﺖ
از ﭘﺲ
یﻫﺎ ﺣﮑﻮﻣﺖ
یه
یﻪﯿﻤ ﺧﻮد در ﻧ
ﻣﺴﺘﻘﺮ ﻫﺎی ﺑﻨﺎ در
ﻣﻮﺟﻮدﯾﺘﯽ ارﺿﯽ و ﻓﻘﻂ اﺷﺮاف، ﺧﻄﻮر ﮐﺮده
ﺑﺎﯾﺴﺖ ﻣﯽ ﺷﻤﺎل،
ﻫﺎ ﻋﯿﻼﻣﯽ در ﺟﻨﻮب و ﻣَﻨّﺎﺋﯿﺎن و ،
ﻣﻔﻬﻮم
از ﻣﺮدم، ﺷﺎ
ی، اﻪ ﻗﺒﯿﻠ و ﻗﻮﻣﯽ ﺻﺮﻓﺎً
ﯾﺪ
یاهﻋﺪ ذﻫﻦ ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ
یاﻪ ﺟﺎﻣﻌ ﻧﻪ و ﺳﯿﺎﺳﯽ،
و ﻋ ﻫﺎ ﯿﻼﻣﯽ
ﺑﺎﺷﺪ. ﭘﺎرس ﻣﯿﺎن ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺣﺎﺻﻞ
ﻫﺎ
و ﻣﺎدﻫﺎ در ﻣﺎد ﭼﻪ ﺑﻮد؟ ﺗﻮان ﻣﯽ ِ ﻪﮐ ﮐﺮد ﺗﺼﻮر
در ﭘﺎرس، و ﻣﻨّﺎﺋ ًﻗﺸﺮِ ﺣﺎ ﮐﻢ. اﺣﺘﻤﺎﻻ آرﻣﺎن
ﯿﺎن
ﻓﺎﺗﺤﺎن و ﺑﻪ ﺣﺎ ﮐﻤﺎن
ﻋﺒﺎرت ﺑﻮد از اﻧﺘﺨﺎب
ﯾﺞرا ﮔﺮاﯾﺶ آرﻣﺎن
ﺳﺮﻋﺖ ﻦ ﺟﺎﯾﮕﺰﯾ
یﻫﺎ
ﻫﻮﯾّﺖ
ﺧﻄﻮر ﮐﺮده ﺑﺎﺷﺪ ﮐ ﻪ
دارﯾﻮش ﺑﺎﯾﺴﺖ ﻣﯽ ﯾﺎدیز یهﻋﺪ ذﻫﻦ ﺑﻪ ﻓﮑﺮ اﯾﻦ
زﻣﺎن ﺗﺎ ﮐﻪ ﻃﻮری ﺑﻪ ﺷﺪ ﯿﻦ ﻣﻐﻠﻮﺑ
یﻫﺎ
را ﮐﻪ ﺑﻪ زﺑﺎن
داﺷﺖ؟ آﺷﻮری
دارﯾﻮش ﻧﻈﺮی ﭼﻨﯿﻦ
ﭘﺎرس را ﺑﺎ " ﺷﻤﺮد. ﯽ "ﭘﺎرﺳ ﯾﺪ
اﻫﺎﻟﯽ یﻪﻫﻤ
ﯽ ﮐﺴﺎﻧ یﻪﻫﻤ ﻫﺎ یه دﻫﻨﺪ ﺳﺎزﻣﺎن
آﯾﺎ
ﻫﺨﺎﻣﻨﺸ
اﻣﭙﺮاﺗﻮر
رﻋﺎﯾﺎی ِ آﺷﻮری ﭘﺎدﺷﺎﻫﺎن آﺷﻮر ﻣﯽ ی داﻧﺴﺘﻨﺪ؛ ﻣﻘﺎمِ در ﺣﮑﻮﻣﺖ ﮐﻨﺪ ، ً اﺣﺘﻤﺎﻻ از آﺷﻮری
، ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻣﯽ ﺳﺨﻦ دارﯾﻮش ﻣﯽ ﮐﻪ ﭘﺎرس، ﺗﻌﻤ
ﯽ،
ی
ﯽ آراﻣ
ﻣﻔﻬﻮم را ﺑﻪ ﻣ ﻮد، ﺧ ﯿﻬﻦ
ﺳﺮﻣﺸﻖ ﮔﺮﻓﺘﻪ و ا
ﯾﻦ
ﻫﺎ
دﻏﺪﻏﻪ
ﯽﺑ ﺧﻮاﺳﺖ
از و ﻨﺪﺘ
ﮐﻪ در ﭘﺎرس ﻣﯽ زﯾﺴﺘﻨﺪ، ﺑﺎﯾﺴﺖ ﻣﯽ آﻣﻮﺧ ﻣﯽ ﯽ ﻓﺎرﺳ
ﯾﯽﻫﺎ ﻋﯿﻼﻣﯽ
داده ﺑﻮد.
ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ،
ﯿﻢ
آداب ﭘﺎرس دﯾﻦِ و رﺳﻮم و ﯿﺮویﭘ ﻫﺎ دار یه اﯾﺪ اﯾﻦ آﯾﺎ اﻣﺎ . ﮐﺮدﻧﺪ ﻣﯽ ﯾﻮش، ًا ﮔﺮ یﻧﻈﺮ ﯿﻦﭼﻨ واﻗﻌﺎ داﺷﺖ، ﺷﺎﻣﻞِ ﺣﺎلِ ﻣﺎدﻫﺎ و د ﯽ ﻓﺎرﺳ ﯾﮕﺮ زﺑﺎﻧﺎن از ﺟﻤﻠﻪ ﺑﺎﺧﺘﺮ ﻫﺎ ﻐﺪیﺳُ ،ﻫﺎی و ﺳﮑﺎﻫﺎ ﻫﻢ ﯾﺎآ ﺷﺪ؟ ﻣﯽ آﻧﻬﺎ ﻫﻢ ﭘﺎرﺳ ﯽ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽ زﻣﺎن در رﻓﺘﻨﺪ؟ دارﯾﻮش از ﭘﯿﺶ ﺷﺸﻢ ﻗﺮن ﭘﺎﯾﺎنِ در ً ﻣﯿﻼد، اﺣﺘﻤﺎﻻ اﯾﺮاﻧﯿﺎن ﯽﺑﻮﻣ ﯽ اﻫﺎﻟ ، ﺷﺮﻗﯽ را ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﺎﻣﻞ در ﺧﻮد ﺟﺬب ﮐﺮده ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧ ﮐﻪ یاﻪ ﺳﺎ ﮐﻨﺎن ﺳﺮزﻣ ﯿﺎنﻣ یﻫﺎ ﯿﻦ و ﯾﺎ در آﻣﻮ ﯾﺎ ﺟﯿﺤﻮن ﻐﺪیﺳُ درﯾﺎ ﺳﯿﺮ ﯾﺎ ﺳﯿﺤﻮن ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽ رﻓﺘﻨﺪ، ﯽ در ﺣﺎﻟ ﮐﻪ در ا در ﯾﻌﻨﯽ ﯽ، ﻏﺮﺑ ﯾﺮان ﻣﺎد و ﭘﺎرس، ﻓﺮا ﺟﺬب ﯾﻨﺪ ﮐﺎﻣﻞ ﻧﺸﺪه ﺑﻮد. ﻣﯽ ﯾﻮش دار ﻇﺎﻫﺮا ﮐﻪ داﻧﺴﺖ ﻗﺒﺎﺋﻞ دﯾﮕﺮ اﯾﺮاﻧﯽ او ﻣﺜﻞ ﻫﻢ آرﯾﺎﺋﯽ ﮔﻮﯾﺶ ﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﻫﺮ و اﻧﺪ، یﻫﺎ ﯽ ﻣﺘﻔﺎوﺗ ﺳﺨﻦ ﻣﯽ یﻫﺎ رﯾﺸﻪ ﮔﻮﯾﻨﺪ، ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ دﯾﻨﯽ و ﯾﮑﺴﺎﻧﯽ ﻧﻈﺮ از. دارﻧﺪ ﻫﻮﯾّﺖ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺳﻨﺘﯽ روش ﺳﯿﺎﺳﯽ، رد ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺳﺮاﺳﺮ ﺗﺎرﯾﺦ اﯾﺮان، زﻣﺎن در ﺣﺘﯽ و ﺳﺎﺳﺎﻧﯿﺎن اﺳﻼم، ﯽ ﮐﺴﺎﻧ یﻪﻫﻤ ﮐﻪ ﺑﻮد اﯾﻦ را ﮐﻪ در ﻣﯽ ﯿﻪ ﻧﺎﺣ ﯾﮏ زﯾﺴﺘﻨﺪ "رﻋﺎ ﯾﺎی ﭘﺎدﺷﺎه اﻟﻒ" ﻣﯽ . ﺷﻤﺮدﻧﺪ وﻓﺎداری ﻫﻤﯿﺸﻪ ﻣﻌﻄﻮف ﺑﻪ ﯾﺎ ﺣﺎ ﮐﻢ ﺧﺎﻧﺪان ﭘﺎدﺷﺎﻫ و ﺑﻮد ﯽ ﻧﻪ ﺣﮑﻮﻣﺖ. ﻋﯿﻦ در ﺣﺎل، ﺑﺎﯾﺪ ﮐﻪ ﮐﺮد ﺗﺄ ﮐﯿﺪ اﻣﭙﺮاﺗﻮری ﻫﺨﺎﻣﻨﺸﯽ، یﻫﺎ ﻣﯿﺎﻧﻪ از ﮐﻪ ﻗﺮن ﺷﺸﻢ ﭘ از ﻣ ﯿﺶ ﺗﺎ ﭘ ﯿﻼد ﯿﺮوزی اﺳﮑﻨﺪر در ۰۳۳ ﺎلﺳ از ﻣ ﯿﺶﭘ آورد دوام ﯿﻼد ، ﯾﺪیﺟﺪ ﻣﻔﻬﻮم را در ﺧﺎور ﻧﺰد ﯾﮏ رواج داد. آن، از ﭘﯿﺶ ﻓﺎﺗﺤﯿﻦ آداب و ﻗﻮاﻧﯿﻦ رﺳﻮمِ و ﺑﺮ را ﺧﻮد ﻣﻐﻠﻮﺑﯿﻦ اﻣﺎ ﮐﺮدﻧﺪ ﻣﯽ ﯿﻞ ﺗﺤﻤ ﻫﺨﺎﻣﻨﺸﯿﺎن ﻧﻮﻋﯽ وﺿﻊ ﺑﺮ ﻋﻼوه "ﻗﺎﻧﻮن " ﺷﺎه در ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺳﺮاﺳﺮ اﻣﭙﺮاﺗ ﻮری، ﻣﺤﻠﯽ ﻗﻮاﻧﯿﻦ یﻫﺎ ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﮔﻮﻧﺎ ﮔﻮﻧ ﯽ را ﮐﻪ ﻓﺘﺢ ﮐﺮده ﺑﻮدﻧﺪ، ﺣﻔﻆ ﻧﻮﻋﯽ . ﮐﺮدﻧﺪ ﻣﯽ ﻧﻈﺎم ﻓﺪراﻟﯽ و یﻫﺎ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﯽﻣﺤﻠ ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺎم ﻓﺪراﻟ آﻣﺮ ﯽ ﯽﺑ ﯾﮑﺎ ﺷﺒﺎﻫﺖ ﻧﺒﻮد، اﻣﭙﺮ اﯾﻦ ﻧﻈﺎم اﯾﻦ و اﺗﻮری ﯿﺶرا ﺑ از دو ﻗﺮ ن اﺳﺘﻮار ﻧﮕﻪ داﺷﺖ. در ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺷﺎﻫﻨﺸﺎﻫﯽ، ﯾﺎی رﻋﺎ یﻪﻫﻤ ﺷﺎه از ﻧﻈﺮ ﺣﻘﻮﻗ ﯽ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﻮدﻧﺪ و وﻓﺎدار ی ﺑﻪ ﺷﺎه ﺿﺎﻣﻦ ﻣﻮﻓﻘ ﺖﯿ ﺑﻮد. اﻟﺒﺘﻪ، ﻣﺜﻞ ﻫﻤﻪ ﺟﺎ ﺗﺒﻌﯿﺾ ﯾﺞرا ﺑﻮد و ﻧﺠ ﯿﺐ زادﮔﺎن ﭘﺎرﺳﯽ ﺑﺮ ﺑﺮﺗﺮی دﯾﮕﺮان ﮐﻪ اﯾﻦ ﻏﻢر ﺑﻪ . داﺷﺘﻨﺪ ﻫﺨﺎﻣﻨﺸﯿﺎن از ﭘﯿﺶ اﯾﺠﺎد ِ ﺗﻮﺳﻂ روﻣﯽ ﻗﺎﻧﻮن ﻣﻔﻬﻮم ﻫﺎﯽروﻣ ﻣﻔﻬﻮم ﻗﺎﻧﻮن ﻋﻤﻮﻣ ﯽ را وﺿﻊ ﮐﺮدﻧﺪ ، واﻗﻌﯿﺖ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻫﻤﭽﻨﺎن از ﺑﻮد ﻋﺒﺎرت وﻓﺎداری دﻧﯿﺎی در اﻣﺮ اﯾﻦ و ﺷﺎه، ﺑﻪ ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺗﺮﯾﻦ ﻣﻬﻢ ﻋﻨﺼﺮِ ﯾﮕﺮ و د ﯾﺮان در ا ﻫﻮﯾّﺖ ﻧﻘﺎط ﺑﻮد. وﻗﺘﯽ در زﻣﺎن ﺳﺎﺳﺎﻧ ﯿﺎن ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﯾﻬﻮدﯾﺖ، ﯿﺤﯿﺖ ﻣﺴ ﯿﻦ و آﺋ ﯽ زرﺗﺸﺘ ﺗﺪوﯾﻦ و راﺳﺖ ﮐ ﯿﺸﯽ در آﻧﻬﺎ ﻧﻬﺎد ﻨﻪﯾ اﯾﻦ ﺷﺪ، آرﻣﺎن ﭼﺎﻟﺶ ﺑﺎ روﺑﺮو ﭘﺲ، آن از ﺷﺪ. وﻓﺎداری ﺑﻪ دﯾﻦ ﺑﻪ اﺻﻠﯽ ﻋﻨﺼﺮ ِ ﻫﻮﯾّﺖ ﺳﺎ ﮐﻨﺎن و -ﺪﺷ ﯾﻞ ﺗﺒﺪ ﯾﮏ ﺧﺎور ﻧﺰد
3
اﺳﮑﻨﺪر، ِ ﻫﻠِﻨﯽِ ﺣﮑﺎم
اﺳﻼم اﯾﻦ را ﺟﺮﯾﺎن ﺗﻘﻮﯾﺖ از ﭘﺲ ﮐﻪ ﮔﻔﺖ ﺑﺎﯾﺪ . ﮐﺮد
ی دﻋﺎو ﻃﺮح ﺑﻪ ﯾﮏ ﺧﺎور ﻧﺰد یه دور ﮔﺮای ﻋﺎم
ﻇﻬﻮر دﯾﻨﯽ
ﯿﺎن ﺳﺎﺳﺎﻧ
"ﺧﺪا" ﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ. ﺑﺎ اﯾﻦ، وﺟﻮد ادﯾﺎن
ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ و ﺧﻮد را "ﻧﺎﺟ ﯽ " و ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺣﺘ
ﯽ
را رد . ﮐﺮدﻧﺪ ﻣﯽ
ﯽ ﺣﺎ ﮐﻢ اﻟﻬ
یﻪﯾ ﻧﻈﺮ
ﺑﻪ ﭼﻪ ﺑﻮد؟ ﻧﻈﺮم ا ﺮویﯿﻧ ﯾﻦ
از ﻓﺮدوﺳ
ﻣﻔﻬﻮم ا ﯿﺶﭘ ﯽﺣﺘ ﯾﺮان
از اﺳﻼم، ﻧ ﯿﺮوی
ﯿﺶﭘ یه دور در ﭘﺲ
ﯽ
یﻪ ﻣﺤﺮﮐ
اﻟﻨﻬﺮﯾﻦ، ﻗﻔﻘﺎز، و
آﻧﻬﺎ ﻗﻠﻤﺮو ﺑﯿﻦ از ﺑﻮد ﻋﺒﺎرت
ﻧﺪاﺷﺖ. ﻧﻈﺮ ﺑﻪ
ﻣﺤﺮﮐﻪ، ارﺿ ﯽ ﺑﻮد اﻣﺎ ﻣﺮزﻫﺎ ﺛﺎﺑﺘﯽ ی
ﺳﺎﺳﺎﻧﯿﺎن،
ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﻨﺘﺮل ﺳ
ﯿﺎﻧﻪ، ﻣ ﯿﺎی آﺳ
ﻧﺒﻮده ﺑﺎﺷﺪ. زﻣﺎن زا
ﺣﮑﻮﻣﺖ ﻣﺮﮐﺰ ﯾﺮان ا ی
در اﺧﺘ
ﯿﺎر
ﯽ ﻧﻮاﺣ ﯾﻦا ﯿﺎﺳﯽ
اواﺧﺮ
اﺳﺖ، درﺳﺖ ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﮐﻪ ﺗﺎ ﻫﻤ
ﮐﺎﻧﻮن ﮐﻞ ا
ﻫﺨﺎﻣﻨﺸﯿﺎن اﯾﻦ اﺣﺴﺎس اﯾﺮانِ ﮐﻪ داﺷﺖ وﺟﻮد ﻣﺤﻮر ﺗﻬﺮان اﺻﻔﻬﺎن - ﺑﺨﺶ ﺷﯿﺮاز -
ﯿﻦ
ﯾﺮان
ﯽﻏﺮﺑ
ﺑ ﯿﻪ ( ﺣﺎﺷ ﻪ ﺷﻤﺎر
ﻣﺜﺎل، ﻧﺎﺣ ﺑ یﻪﯿ ﯿﺮﺟﻨﺪ ﯿﺴﺘﺎن ﺳ -
اﺻﻠﯽ
ی)ﺑﺮا ﺷﺮق و ﮐﺸﻮر،
در ﺟﻨﻮب ﺑﻮدﻧﺪ.
ﻣﺎدﻫﺎ در ﺷﻤﺎل و ﭘﺎرس
. رﻓﺖ ﻣﯽ ﺑﺎزﯾﮕﺮان اﺻﻠﯽ ،یﻣﺮﮐﺰ یﻪ ﻣﻨﻄﻘ اﯾﻦ در
یﺎﺟ ﻫﺎﯽﭘﺎرﺗ ﺳﭙﺲ
ﻫﺎ
از ﺑ ﺟﻨﻮب- ﺷﻤﺎل یﺑﻨﺪ ﯿﻢ ﺗﻘﺴ ﯿﺎن، ﺳﺎﺳﺎﻧ
ﻣﺎدﻫﺎ را ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ.
یه دور ﭘﺎﯾﺎن در ﺳﺮاﻧﺠﺎم،
رﻓﺖ و زﺑﺎن و آداب و
ﯿﻦ
دوردﺳﺖِ ﮐﺮدﺳﺘﺎن، ﺑﻠﻮﭼﺴﺘﺎن و اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﺟﺰﺋ از ﯽ
ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﮐﻪ اﻣﺮوز ﻧﻮاﺣ
درﺳﺖ ﺷﺪ.
رﺳﻮم ﭘﺎرﺳ ﯿﺮ ﻓﺮاﮔ ﯽ ﻗﻠﻤﺮو ﺟﻤﻌ
ﯽ
ﯾﮕﺮان
ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽ در روﻧﺪ، ﻫﻢ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺎﺧﺘﺮی ،ﻫﺎ ،ﻫﺎ ﺳﻐﺪی و د ﯿﺎن ﺧﻮارزﻣ
)و ﻧﻪ ﺳ ﯿﺎﺳﯽ ﯾﺮان ( ا
ﯿﺘﯽ
از دﻧ ﯽ ﺑﺨﺸ
ﺑﻪ ﺷﻤﺎر . رﻓﺘﻨﺪ ﻣﯽ
و ﻓﺮﻫﻨﮕ ا ﯽ
ﯾﺮاﻧﯽ
ﯽزﺑﺎﻧ ﯿﺎی
: ﻓﺮﻫﻨﮓ و زﺑﺎن. ﻧﻮ ﯾﺴﻨﺪﮔﺎن ﻋﺮب آن ﻗ ﺪر
در ﮔﺬﺷﺘﻪ و ﺣﺎل ﯾﻢاهﺷﺪ روﺑﺮو
اﺻﻠﯽِ ﻋﻨﺼﺮ ا ﻫﻮﯾّﺖ
ﺑﺎ ﺳﺮاﻧﺠﺎم
ﯾﺮاﻧﯽ
"ﻓﺮﻫﻨﮓ از آنِ ا ﯾﺮاﻧﯿﺎن اﺳﺖ". ﺗﺮک ﯽ اﺻﻠ یﻪ دﻏﺪﻏ
،"
ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ " ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻣﯽ اﻟﻔُﺮس ﻋﻨﺪ دباﻻ
ﯾﻌﻨﯽ
ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ
ﻫﺎ
از آنِ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺑﻮد، و ﻓﺮ ﻫﻨﮓ
و ﻧﺎﻓﺬﺗﺮ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﯾﻦ
اﻋﺮاب، د ﺑﻮد. ﯾﻦ ﭘﺎﯾﺎ اﻣﺎ
و ، ﺣﮑﻮﻣﺖ
و ﺳﯿﺎﺳﺖ
ﺗﺮﯾﻦ
ﯽ اﺻﻠ یﻪ دﻏﺪﻏ
ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ
ﻦﯾ
ﮐﻪ ﺷﻌﺮ و آواز ﺑﻬﺘﺮ
ﺑﻪ ﺧﻮﺑ ﻣﯽ ﯽ ﻧﺪاﻪ داﻧﺴﺘ
ﺷﺪ. ﻫﻤﻪ از اﺑﺘﺪا ﯾﺦ ﺗﺎر ی
و زﺑﺎن ﺑﻪ اﺑﺰار ﯾﻞ ﺗﺒﺪ ﻫﻮﯾّﺖ ﯽ اﺻﻠ
ﺑﻮده و ﻫﺴﺖ.
ﯾﺮان ا
ﻣﺮگ اﺳﺖ. ﺑﻠﻨﺪی ﺳﺮ یﻪﻣﺎﯾ اﻣﺮ ﻫﻤﯿﻦ
ﺧﻼﺻﻪ: د ر اﯾﺮان ﺑﺎﺳﺘﺎن دوران ﻫﺨﺎﻣﻨﺸﯽ وﻓﺎداری ﺑﻪ ﺷﺎه ﻣﻬﻢ ﺗﺮﯾﻦ ﻋﻨﺼﺮ ﺑﻮد. ﺑﺎ ﺗﺪوﯾﻦ ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﯾﻬﻮدﯾﺖ، ﻣﺴﯿﺤﯿﺖ و آﯾﯿﻦ زردﺷﺘﯽ در زﻣﺎن ﺳﺎﺳﺎﻧﯿﺎن و ﭘﯿﺮو آن ﺑﺎ ﻇﻬﻮر اﺳﻼم، وﻓﺎدارای ﺑﻪ دﯾﻦ در ﮐﻨﺎر ﻓﺮﻫﻨﮓ و زﺑﺎن ﻪ ﺑ ﻋﻨﺼﺮ اﺻﻠﯽ ﻫﻮﯾّﺖ ﺳﺎ ﮐﻨﺎن ﺧﺎور ﻧﺰدﯾﮏ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﺪ.
ﻫﻮﯾّﺖ
4
Made with FlippingBook