Momen-Constitutional Movement 20150416
برخی از ناظران، تعداد بهائیان در سال ن بی 2981 تا 000005 1000000 نفر 49 و در پایان قرن میلیون 3 نفر (یعنی یک سوم جمعیت کل ایران) بوده است. 50 جلد دوم فرهنگ جغرافیای پارس هم، که توسط شاخ ه اطلاعاتی دولت هند تالیف و در سال 1905 منتشر شد، تعداد بهائیان ایران را یک سوم جمعیت کل کشور تخمین می زند. 51 هرچند این اعداد مبالغه آمیزند بی ، تردید آیین بهائی در میان طبقات تحصیل کرده تر در شهرها در حال رشد بود و به احتمال زیاد این برآوردهای مبالغه آمیز ناشی از آن بود که ناظران اروپایی تنها با این طبقات تعامل داشتند و آنچه را در میان این طبقات می دیدند به کل کشور تعمیم می دادند. با اطمینان می توان از این گزارش نتیجه گرفت که حداقل، حدود یک سوم از طبقات تحصیل و متخصص در ایران فعالانه به تعالیم بهائی مشغول بودند — و این گروه دقیقا همان حامیان و محرکین اصلی مشروطه خواهی و جنبش اصلاحات اجتماعی بودند. آرای مندرج در تعالیم بهائی به گفتمان اصلاح طلب ان سرایت می کرد. 52 حتی شواهد حا کی از آن است که اصلاح طلب ان سکولار، که سرگرم برنامه برای تاسیس مشروطه بودند، از بحث دربار ه بلکه برخی از مهم ترین ازلی لباس روحانیون شیعه را بر تن داشتند و خود را روحانی می نمایاندند. آنها در آثار خود از هر گونه اشاره ای به دین بابی به شدت خودداری می کردند. به هیچ وجه معلوم نیست تا چه حد ا کثر مردم می فهمیدند که این افراد در و اقع ازلی هستند. درست است که مشروطه ستیز ان آنها را به "بابی" مشروطه خواهان وارد می کردند و بنابراین مدرک معتبری به شمار نمی رود. باید این سوال را پرسید: ا گر روحانیون راست کیشی همچون طباطبایی و بهبهانی می دانستند این افراد واقعا بابی هستند آیا با آنها متحد می شدند و از پیشنهادهای ایشان حمایت می کردند؟ به احتمال قریب به یقین، پاسخ منفی است. از سوی دیگر، در ده ه 1890 و اوایل ده ه 1900 ، جامع ه بهائی نه تنها گفتمانی دربار ه مشروطه خواهی و اصلاحات اجتماعی د اشت بلکه با انتخاب شوراهای محلی، تأسیس مدارس ، و بهبود نقش اجتماعی زنان گام ها یی عملی برای پیشبرد این گفتمان برداشت. همان که پیشتر دیدیم، احتمالا حدود یک سوم از مقام ی ها بهائی پیوند داشتند. همین گروه اجتماعی، حامی اصلی مشروطه خواهی و اصلاحات اجتماعی نوظهور بود. بنابراین، به احتمال بسیار زیاد، یکی از منابع اصلی آرای موجود در گفتمان اصلاح طلب ان، تعالیم و فعالیت ها ی مرسوم در جامع ه بهائی بود. خوشبختانه در چند مورد، ستیز مشروطه ان نامدار به روشنی مشخص کرد ه ا ند که منظورشان از "بابی ازلی ،"ها متهم می کردن د اما این اتهامی کلی بود که به هم ه دولتی و طبقات تحصیل و متخصص به درجات گونا گونی با جامع ه راهبردهای موفق بهائیان الگوبرداری می کردند. 53 ا کنون جا دارد به هویت گروهی بپردازیم که مشروطه انی ستیز مثل شیخ اللّه فضل نوری آنها را "بابی" می خواندند. با توجه به اثر بیات دربار ه نقش مهم ازلی در انقلاب مشروطه، وسوسه کننده است که نتیجه بگیریم منظور از "بابی "، ازلی ها بوده است. اما باید به خاطر داشت که ازلی تقیه می کردند. آنها نه تنها عقاید خود را پنهان
ی
کرده
ها
ی
ریزی
ها
ی
ها
ها
ها
می کردند
بودن
ی
ی
ی
ی
ی
طور
ی
کرده
ی
ها
نوری در
بسیار مشابه در تهران و شیراز رخ داد. در دسامبر 1907 ، شیخ اللّه فضل
ه بود یا بهائیان. دو واقع ه
ی
تهران را برای جمعیت
ه دربار ه آیند ی
تهران بالای منبر رفت و عبارتی از کتاب اقدس بهاء
میدان توپخان ه
ی
اللّه
ی
فیک الامور و یحکم علیک جمهور النّاس". 54 سپس گفت رهبر
حاضر در میدان خواند: " تنقلب سوف
Made with FlippingBook