One Hundred and Sixty Years

ﻣﺤﻤ ﺪ ﺭﺿﺎ ﺧﺎﻥ ﺍﻣﻴﺪ ﺳﺎﻻﺭ ﺗﻨﻬﺎ ﭘﺴﺮ ﺳﺎﻻﺭ ﻧﻈﺎﻡ ﻭ ﺩﺍﻣﺎﺩ ﺣﺎﺝ ﺷﻴﺦ ﺍﺣﻤﺪ، ﺍﻣﺎﻡ ﺟﻤﻌﮥ ﺁﺑﺎﺩﻩ، ﺍﺯ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭ ﻭﻳﮋﻩ ﺍﻯ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺑﻮﺩ . ﭼﻨﺪ ﺩﻭﺭﻩ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻰ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮﺭﺍﻯ ﻣﻠّﻰ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺷﺪ ﻭ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻣﻰ ﺑﺎﻟﻴﺪ ﮐﻪ ﺍﺣﻤﺪ ﺷﺎﻩ ﻗﺎﺟﺎﺭ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺳﺮﺩﺍﺭ ﺳﭙﻪ ﻭ ﻣﻠﺘﺰﻣﻴﻦ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﺁﺑﺎﺩﻩ ﻧﺎﻫﺎﺭ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻨ ﺰﻝ ﭘﺪﺭ ﻭﻯ ﺳﺎﻻﺭ ﻧﻈﺎﻡ ﺻﺮﻑ ﮐﺮﺩﻩ ﻫﻢ. ﺍﻧﺪ ﭼﻨﻴﻦ ﺩﺭ ۱۳۱۶ ﺭﺿﺎ ﺷﺎﻩ ﺑﺎ ﻭﻟﻴﻌﻬﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺑﻬﺎﺭ ﺳﺎﻝ ۱۳۲۳ ﻣﺤﻤﺪ ﺭﺿﺎ ﺷﺎﻩ ﻭ ﻣﻠﮑﻪ ﻓﻮﺯﻳﻪ ﻭ ﻫﻤﺮﺍﻫﺎﻥ ﺩﺭ ﺁﺑﺎﺩﻩ ﺗﻮﻗﻒ ﮐﺮﺩﻩ ﻭ ﺍﻓﺘﺨﺎﺭ ﭘﺬﻳﺮﺍﻳﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻭ ﺩﺍﺩﻩ . ﺍﻧﺪ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺪﻣﻪ ﻻﺯﻡ ﺑﻮﺩ ﺗﺎ ﻭﺍﺿﺢ ﮔﺮﺩﺩ ﮐﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺨﺺ ﻣﻘﺘﺪﺭﻯ ﺗﺎ ﭼﻪ ﺣﺪ ﺩﺭ ﻋﺰﻝ ﻭ ﻧﺼﺐ ﺭﻭﺳﺎﻯ ﺍﺩﺍﺭﺍﺕ ﻭ ﻣﺎﻣﻮﺭﻳﻦ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ ﺁﺑﺎﺩﻩ ﻭ ﺍﺑﺮﻗﻮ ﻣﺪﺍﺧﻠﻪ ﻭ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻧﻔﻮﺫ ﻣﻰ ﮐﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ . ﻣﺮﻳﻢ ﺧﻮﺍﻫﺮ ﺍﻭ، ﺳﺎﻻﺭﻯ ﻫﻤﺴﺮ ﭘﺴﺮ ﻋﻤﻮﻳﺶ ﻣﺤﻤﺪ ﺣﺴﻦ ﺧﺎﻥ ﺳﺎﻻﺭﻯ، ﺑﺪﻭﻥ ﺁﻥ ﮐﻪ ﺧﻮﺩ ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ، ﻧﻘﺶ ﮐﻠﻴﺪﻯ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻌﻪ ﺍﺑﺮﻗﻮ . ﺩﺍﺭﺩ ﺑﺪﻳﻦ ﻗﺮﺍﺭ ﮐﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻣﺮﮒ ﻧﺎﺑﻬﻨﮕﺎﻡ ﻣﺤﻤﺪ ﺣﺴﻦ ﺧﺎﻥ ﺳﺎﻻﺭﻯ ﻭ ﺑﻴﻮﻩ ﺷﺪﻥ ﻣﺮﻳ ﺑﺮﺍﺩﺭ ﺷﻮﻫﺮ ﺍﻭ، ﺍﺳﻔﻨﺪﻳﺎﺭ ﺧﺎﻥ ﺳﺎﻻﺭﻯ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﮐﻪ ﻣﺘﺎﻫّﻞ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺍﻭﻻﺩ ﻧﻴﺰ ﺩﺍﺷﺖ ﺑﻪ ﻃﻤﻊ ﺍﺯﺩﻭﺍﺝ ﺑﺎ ﺑﻴﻮﮤ ﺯﻳﺒﺎ ﻭ ﺛﺮﻭﺗﻤﻨﺪ ﺑﺮﺍﺩﺭﺵ، ﮐﻪ ﺩﺧﺘﺮ ﻋﻤﻮﻳﺶ ﻫﻢ ﺑﻮﺩﻩ، ﺍﺯ ﺍﻭ ﺧﻮﺍﺳﺘﮕﺎﺭﻯ ﻣﻰ . ﮐﻨﺪ ﻭﻟﻰ ﺑﺎ ﻫﻤﮥ ﮐﻮﺷﺸﻰ ﮐﻪ ﺑﮑﺎﺭ ﻣﻰ ﺑﺮﺩ ﻣﻮﻓﻖ ﻧﻤﻰ ﺷﻮﺩ ﺯﻳﺮﺍ ﺑﺎ ﺭﻗﺎﺑﺖ ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪ ﻗﻴّﻮﻣﻰ ﺭﻭﺿﻪ ﺧﻮﺍﻥ ﺍ ﺑﺮﻗﻮﻳﻰ ﮐﻪ ﺟﻮﺍﻧﻰ ﺑﻠﻨﺪ ﺑﺎﻻ ﻭ ﻗﻮﻯ ﻫﻴﮑﻞ ﻭ ﺧﻮﺵ ﺳﻴﻤﺎ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺻﺪﺍﻯ ﮔﺮﻡ ﻭ ﮔﻴﺮﺍ ﻭ ﺩﻟﭙﺬﻳﺮﻯ ﻧﻴﺰ ﺩﺍﺷﺖ ﺭﻭﺑﺮﻭ ﻣﻰ . ﮔﺮﺩﺩ ﻭﺍﺳﻄﮥ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﻗﻴّ ﻮﻣﻰ ﻭ ﻣﺮﻳﻢ ﺯﻧﻰ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺻﻐﺮﻯ ﮐﻠﻔﺖ ﻣﺮﻳﻢ ﺑﻮﺩ . ﻣﻼﻗﺎﺕ ﻫﺎﻯ ﻣﺤﺮﻣﺎﻧﮥ ﺷﺒﺎﻧﮥ ﺁﻥ ﺩﻭ ﻋﺎﺷﻖ ﻧﻴﺰ – ﮐﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﮐﻮﭼﮑﻰ ﺍﺑﺮﻗﻮ ﻫﻤﻪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺧﺒﺮ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﺭ ﻣﻨﺰﻝ ﺻﻐﺮﻯ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻰ . ﮔﺮﻓﺖ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﮤ ﺳﺎﻻﺭﻯ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻋﺼﺒﺎﻧﻰ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻗﻴّ ﻮﻣﻰ ﺑﺎﺭﻫﺎ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ ﺑﻪ ﻃﻮﺭﻯ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻣﺮﺍﺟﻌﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻣﺎﺕ ﺍﻧﺘﻈﺎﻣﻰ ﺍﻋﻼﻡ ﺩﺍﺷﺖ ﺍﮔﺮ ﺑﻼﺋﻰ ﺳﺮ ﺍﻭ ﻭ ﻳﺎ ﻣﺮﻳﻢ ﺑﻴﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﻧﺎﺣﻴﻪ . ﻫﺎﺳﺖ ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﺁﻥ ﺩﻭ ﻣﺤﺮﻣﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺍﻗﻠﻴﺪ ﭼﻬﺎﺭ ﻓﺮﺳﻨﮕﻰ ﺁﺑﺎﺩﻩ ﺳﻔﺮ ﮐﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺍﺯﺩﻭﺍﺝ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺁﻧﺠﺎ ﺑﻪ ﺛﺒﺖ ﺭﺳﺎﻧﺪﻧﺪ . ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺍﻳﻦ ﺍﺯﺩﻭﺍﺝ، ﺩﺭ ﺷﺐ ﺳﻴﺰﺩﻫﻢ ﺩﻯ ﻣﺎﻩ ۱۳۲۸ . ]ﺵ ۳ ﮊﺍﻧﻮﻳﻪ ١٩٥٠ [ ﺻﻐﺮﻯ ﭘﻨﺠﺎﻩ ﺳﺎﻟﻪ ﮐﻠﻔﺖ ﻣﺮﻳﻢ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺍﺵ ﺷﺎﻣﻞ ﺩﻭ ﭘﺴﺮ ﭼﻬﺎﺭﺩﻩ ﻭ ﺷﺶ ﺳﺎﻟﻪ ﻭ ﺳﻪ ﺩﺧﺘﺮ ﭘﺎﻧﺰﺩﻩ ﻭ ﻳﺎﺯﺩﻩ ﻭ ﻫﺸﺖ ﺳﺎﻟﻪ ﺩﺭ ﺧﺎﻧﮥ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﻗﺘﻞ ﻣﻰ ﺭﺳﻨﺪ . ﺷﻮﺍﻫﺪ ﺣﺎﮐﻰ ﺑﺮ ﺁﻥ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﻗﺎﺗﻠﻴﻦ ﺑﺎ ﺻﺎﺣﺒﺨﺎﻧﻪ ﺁﺷﻨﺎ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺍﺯ ﺩﺭ ﺧﺎﻧﻪ ) ﺑﺪﻭﻥ ﺷﮑﺴﺘﻦ

ﺭﮐﺎﺏ

ﺳﺎﻝ

ﻢ،

ﺩ–

ﺳﺎﻻﺭﻯ

ﻫﻤﮥ

٢٠۴