کسروی و بهائیگری او

ﮐﺴﺮﻭﻯ ﻭ ﮐﺘﺎﺏ ﺑﻬﺎﺋﻴﮕﺮﻯ ﺍﻭ

ﺑﺨﻮﺍﻧﻴﺪ ﻭ ﺩﺍﻭﺭﻯ ﮐﻨﻴﺪ

ﺑﻬﻤﻦ ﻧﻴﮏ ﺍﻧﺪﻳﺶ

۲۰۰۸

ﭼﺎﭖ ﺩﻭﻡ

ﮐ ﺴﺮﻭﻯ ﻭ ﮐﺘﺎﺏ ﺑﻬﺎﺋﻴﮕﺮﻯ ﺍﻭ ﺑﻬﻤﻦ ﻧﻴﮏ ﺍﻧﺪﻳﺶ ISBN978-3-9811984-2-3 ﭼﺎﭖ ﺍﻭﻝ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ ﭘﻴﺎﻡ ۲۰۰۷ ﭼﺎﭖ ﺩﻭﻡ ۲۰۰۸ ﺻﻨﺪﻭﻕ ﭘﺴﺘﻰ : P.O. Box 2401

61294 Bad Homburg V.D. Hohe. Germany ﻧﻘﻞ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺍﻳﻦ ﮐﺘﺎﺏ ﺑﺎ ﺫﮐﺮ ﻣﺎﺧﺬ ﺁﺯﺍﺩ ﺍﺳﺖ .

ﻓﻬﺮ ﺳﺖ ﻣﻨﺪﺭﺟﺎﺕ

۵

ﺑﺨﻮﺍﻧﻴﺪ ﻭ ﺩﺍﻭﺭﻯ ﮐﻨﻴﺪ

۱۱ ۲۹ ۴۳ ۶۱ ۷۳ ۹۷

– ﺍﻭﻝ ﻧﮕﺎﻫﻰ ﺑﻪ ﺯﻧﺪﮔﺎﻧﻰ، ﺁﺛﺎﺭ ﻭ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﮐﺴﺮﻭﻯ

ﺩﻭﻡ – ّ ﺑﻬﺎﺋﻴﮕﺮﻯ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﺭﺩﻳﻪ ﻫﺎ ﺳﻮﻡ – ﺍﻓﮑﺎﺭ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺩﺭ ﺁﺛﺎﺭ ﮐﺴﺮﻭﻯ – ﭼﻬﺎﺭﻡ ﺑﻬﺎﺋﻴﺎﻥ ﺩﺷﻤﻦ ﮐﺪﺍﻡ ﺗﻮﺩﻩ ﺍﻧﺪ؟

ﭘﻨﺠﻢ – ﺩﻟﻴﻞ ﺩﺭﺳﺘﻰ ﺍﺩﻋﺎﻯ ﻳﮏ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﭼﻴﺴﺖ؟

ﻋﺮﺑﻰ ﺩﺭ ﺁﺛﺎﺭ ﺑﻬﺎﺋﻰ

–ﻢ ﺷﺸ

۱۰۵ ۱۲۳ ۱۳۳ ۱۴۵ ۱۵۷ ۱۶۳

– ﻫﻔﺘﻢ ﺍﻳﺮﺍﺩﻫﺎﻯ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﺑﻪ ﻟﻮﺡ ﺍﺣﻤﺪ

– ﻫﺸﺘﻢ ﺧﺪﺍ ﺩﺭ ﺁﻳﻴﻦ ﺑﻬﺎﺋﻰ – ﻧﻬﻢ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﻭ ﻃﺎﻫﺮﻩ ﻗﺮﺓﺍﻟﻌﻴﻦ

ﮐﺴﺮﻭﻯ ﻭ ﻋﺒﺪﺍﻟﺒﻬﺎء

– ﺩﻫﻢ

! ﻰ ﻭ ﻫﻨﺮ ﺍﻭ

ﻳﺎﺯﺩﻫﻢ ِ ﻋﻴﺐ ﻣ –

ﺩﻭﺍ ﺯﺩﻫﻢ – ﺩﻳﻦ ﺑﻬﺎﺋﻰ، ﺁﻧﭽﻪ ﻧﻴﺴﺖ ﻭ ﺁﻧﭽﻪ ﻫﺴﺖ

ﻘﺪﻣﻪ ﻣ ﺑﺨﻮﺍﻧﻴﺪ ﻭ ﺩﺍﻭﺭﻯ ﮐﻨﻴﺪ

ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﻧﻴﻢ ﻗﺮﻥ ﭘﻴﺶ ﺁﻗﺎﻯ ﺍﺣﻤﺪ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﺗﺒﺮﻳﺰﻯ ﮐﺘﺎﺑﻰ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ” ﺑﻬﺎﺋﻴﮕﺮﻯ “ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺳﺎﺧﺖ ﮐﻪ ﮔﺬﺷﺖ ﺯﻣﺎﻥ ﻫﻨﻮﺯ ﭼﻴﺰﻯ ﺍﺯ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺁﻥ ﻧﮑﺎﺳﺘﻪ ﺍﺳﺖ . ﺍﻳﻦ ﮐﺘﺎﺏ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺣﺪﻭﺩ ﺷﺶ ﺩﻫﻪ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺵ

ﻇﺎﻫﺮﴽ

ﺩﺭ ﺳﺎﻳﺖ ﻫﺎﻯ ﮐﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻯ ﺩﺭ ﻫﺎﻯ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﻭ ﺍﻣﺮﻳﮑﺎ ﺑﻪ

ﮔﺬﺭﺩ ﻫﻨﻮﺯ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﺁﺛﺎﺭ ﺩﺳﺘﺮﺱ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻳﺎ ﺑﺎ ﭼﺎﭖ ﻫﺎﻯ ﺗﺎﺯﻩ ﺩﺭ ﮐﺘﺎﺑﻔﺮ

ﮐﺴﺮﻭﻯ

ﻣﻰ

ﻭﺷﻰ

ﻓﺮﻭﺵ . ﺭﺳﺪ ﻣﻰ

ﮐﺘﺎﺏ ﺑﻬﺎﺋﻴﮕﺮﻯ ﺍﺯ ﺩﻳﺪ ﺟﻤﻌﻰ ﺍﺯ ﺭﻭﺷﻨﻔﮑﺮﺍﻥ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺍﻃﻼﻋﺎﺗﻰ ﺩﺭﺑﺎﺭﮤ ﺩﻳﻦ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ، ﻣﺮﺟﻌﻰ ﻗﺎﺑﻞ ﺍﻃﻤﻴﻨﺎﻥ ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭ . ﺭﻭﺩ ﻣﻰ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺍﺳﺘﺜﻨﺎﻳﻰ ﮐﺴﺮ ﻭﻯ ﻭ ﺍﺣﺘﺮﺍﻣﻰ ﮐﻪ ﺭﻭﺷﻨﻔﮑﺮﺍﻥ ﻣﺎ ﺑﻪ ﺁﺛﺎﺭ ﻭ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻫﺎﻯ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺁﻧﺠﺎﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮﺧﻰ، ﻫﺮ ﭼﻪ ﺍﺯ ﻗﻠﻢ ﺍﻭ ﺩﺭ ﺑﺎﺭﮤ ﺑﻬﺎﺋﻴﺖ ﺟﺎﺭﻯ ﺷﺪﻩ، ﺑﻪ ﺁﺳﺎﻧﻰ ﻣﻰ ﭘﺬﻳﺮﻧﺪ ﻭ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﻴﺸﺘﺮﻯ ﺩﺭﺑﺎﺭﮤ ﺍﻳﻦ ﺁﻳﻴﻦ ﻧﻤﻰ . ﺭﻭﻧﺪ ﮐﺴﺮﻭﻯ، ﺑﻪ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﻫﻤﮕﺎﻥ، ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﺻﺎﺣﺐ ﻧﻈﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ . ﺩﻭ ﮐﺘﺎﺏ ﻣﻬﻢ ﻭ ﻣﻔﺼﻞ ﺍﻭ ، ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻣﺸﺮﻭﻃﮥ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﻣﺘﻤﻢ ﺁﻥ ﮐﺘﺎﺏ ، ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻫﻴﺠﺪﻩ ﺳﺎﻟﻪ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﺑﺎ ﺁﻧﮑﻪ ﺍﺯ ﻟﻐﺰﺵ ﻭ ﺧﻄﺎ ﺑﺮﻯ ﻧﻴﺴﺖ، ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭ ﻭ ﻣﺮﺍﺟﻊ ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﻳﮑﻰ ﺍﺯ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺍﺻﻠﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺑ . ﺭﻭﺩ ﺸﻤﺎﺭ ﻣﻰ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﮐﺘﺎﺏ ﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﭘﮋﻭﻫﺶ ﻫﺎ ﻭ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ ﺍﺭﺯﺷﻤﻨﺪ

5

ﺎﻥﺯﺑ ﺷﻨﺎﺳﻰ ﻭ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﻭ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻳﻰ ﺩﻳﮕﺮ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﮐﻪ ﻧﻤﻮﺩﺍﺭﻯ ﺍﺯ ﭘﺸﺘﻮﺍﻧﮥ ﻋﻠﻤﻰ ﺍﻭﺳﺖ ﺍﻓﺰﻭﺩ . ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺨﺼﻴﺘﻰ، ﺩﺭ ﻧﻴﻤﻪ ﺭﺍﻩ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺩﺳﺖ ﺍﺯ ﭘﮋﻭﻫﺶ ﻭ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺷﺴﺖ، ﺭﺳﺎﻟﺘﻰ ﻧﻮ ﺑﺮﺍﻯ ﺧﻮﻳﺶ ﻗﺎﺋﻞ ﺷﺪ ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺻﻼﺡ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺟﻬﺎﻥ ﺑﻪ ﭘﺎ ﺧﺎﺳﺖ ﺳﭙﺲ. ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻫﻢ ﻓﺮﺍﺗﺮ ﺭﻓﺖ ﻭ ﺁﻳﻴﻦ ﻭ ﺩﻳﻨﻰ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻨﻴﺎﺩ ﮔ . ﺬﺍﺭﺩ ، ﺯﻣﺎﻥ ﻫﻢ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﺍﺕ ﺩﻳﻨﻰ ﺩﻳﮕﺮ ﺭﺍ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﺧﺮﺍﻓﻪ ﻭ ﻣﻮﻫﻮﻡ ﺧﻮﺍﻧﺪ، ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﺍﻧﻰ ﺩﻭﺭ ﻭ ﺑﺮ ﺧﻮﻳﺶ ﺟﻤﻊ ﮐﺮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺩﻩ ﻫﺎ ﻧﺸﺮﻳﻪ ﻭ ﮐﺘﺎﺏ ﺑﻪ ﺟﻨﮓ ﺷﻴﻌﻴﮕﺮﻯ، ﺻﻮﻓﻴﮕﺮﻯ، ﺧﺮﺍﻓﺎﺕ ﻭ ﺑﺪﺍﻧﺪﻳﺸﻰ ﻫﺎ ﻭ ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﺑﻪ ﻧﺒﺮﺩ ﺑﺎ ﺩﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ . ﺩﺭ ﺩﻫﮥ ۱۳۲۰ ﺷﻤﺴﻰ ﺣﻀﻮﺭ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﺩﺭ ﺻﺤﻨﮥ ﺭﻭﺷﻨﻔﮑﺮﻯ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻣﻰ . ﺷﺪ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻦ ﺍﻭ ﺑﺮ ﺿﺪ ﺧﺮﺍﻓﺎﺕ ﻭ ﭘﻨﺪﺍﺭﻫﺎﻯ ﺭﺍﻳﺞ ﺩﺭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻉ، ﺷﺠﺎﻋﺖ ﻭ ﺻﺮﺍﺣﺖ ﺍﻭ ﺩﺭ ﺑﻴﺎﻥ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻫﺎ ﻭ ﺁﺭﺍء ﭼﺎﻟﺶ ﺍﻧﮕﻴﺰﺵ ، ﮐﻪ ﺩﺭ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﮥ ﭘﺮﭼﻢ ﻭ ﻣﺎﻫﻨﺎﻣﮥ ﭘﻴﻤﺎﻥ ﻭ ﮐﺘﺎﺑﻬﺎﻳﺶ ﺩﺭﺝ ﻣﻰ ﺷﺪ ﻭ ﺭﻭﻳﺎﺭﻭﻳﻰ ﺍﻭ ﺑﺎ ﻗﺪﺭﺗﻤﻨﺪﺍﻥ ﻣﺬﻫﺒﻰ، ﻫﻤﻬﻤﻪ ﻭ ﺗﺸﻨﺞ ﺑﺰ ﺭﮔﻰ ﺩﺭ ﻗﺸﺮﻫﺎﻯ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩ . ﮔﺮﻭﻫﻰ ﺑﻪ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﻯ ﺍﺯ ﺍﻭ ﻭ ﺍﻓ ﮑﺎﺭﺵ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻨﺪ ﻭ ﮔﺮﻭﻩ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮ ﻯ ﮐﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺯ ﻗﺸﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺗﻨﺪﮔﺮﺍ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻫﺎﻯ ﺷﺪﻳﺪﻯ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺍﻭ ﺁﻏﺎﺯ ﻧﻤﻮﺩﻧﺪ . ﺍﮔﺮ ﭼﻪ ﺍﮐﻨﻮﻥ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻫﻤﻪ ﺷﻮﺭ ﻭ ﻫﻴﺎﻫﻮ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﻭ ﺧﺒﺮﻯ ﻧﻴﺴﺖ ﻭﻟﻰ ﺯﻧﺪﮔﺎﻧﻰ ﭘﺮ ﻧﺸﻴﺐ ﻭ ﻓﺮﺍ ﺯ ﮐﺴﺮﻭﻯ، ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎ ﻗﺘﻞ ﻓﺠﻴﻊ ﻭ ﻧﺎﺟﻮﺍﻧﻤﺮﺩﺍﻧﻪ ﺍﺵ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﻣﺘﻌﺼﺒﻴﻦ ﺍﺳﻼﻣﻰ، ﻣﻮﺟﺐ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﮐﻪ ﻫﻨﻮﺯ ﻃﺒﺎﻳﻊ ﮐﻨﺠﮑﺎﻭ ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻭ ﮐﻨﮑﺎﺵ ﺩﺭ ﺍﺣﻮﺍﻝ ﻭ ﺁﺭﻣﺎﻥ ﻫﺎﻳﺶ ﻋﻼﻗﻤﻨﺪ ﺑﺎﺷﺪ . ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﻫﺎﻯ ﻋﻠﻤﻰ ﻭ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﺍﻭ ﻫﻨﻮﺯ ﻣﺮﺍﺟﻌﻰ ﻗﺎﺑﻞ ﺍﻃﻤﻴﻨﺎﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﭘﮋﻭﻫﻨﺪﮔﺎﻥ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺸﻤﺎﺭ ﻣﻰ ّﺁﻳﺪ ﻭ ﮐﺘﺎﺑﻬﺎﻳﻰ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺭﺩ ﺷﻴﻌﻴﮕﺮﻯ ﻭ ﺻﻮﻓﻴﮕﺮﻯ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻧﻴﺰ ﻭ ﺁﺛﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮﺵ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪﮔﺎﻥ ﻭ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﺍﻧﻰ

ﺯﻣﺎﻥ ﻫﺮ

ﮐﺘﺎﺏ

6

. ﺩﺍﺭﺩ ّﺩﺭ ﺑﺎﻻ ﮔﻔﺘﻴﻢ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﮐﺘﺎﺑﻰ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺭﺩ ﺩﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺑﻬﺎﺋﻴﮕﺮﻯ ﻧﮕﺎﺷﺖ . ﺍﻓﺮﺍﺩﻯ ﮐﻪ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﭘﮋﻭﻫﺸﮕﺮ ﻭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻧﻮﻳﺴﻰ ﻗﺎﺑﻞ ﺍﻃﻤﻴﻨﺎﻥ ﻣﻰ ﺷﻨﺎﺳﻨﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﺑﻘﮥ ﻓﮑﺮﻯ ﺑﻬﺎﺋﻴﮕﺮﻯ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺧﻮﺍﻧﺪﻥ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﻣﻰ ﮔﻴﺮﻧﺪ ﻃﺒﻌﴼ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺑﻴﻦ ﺍﻳﻦ ﮐﺘﺎﺏ ﻭ ّﺭﺩﻳﻪ ﻫﺎﻳﻰ ﮐﻪ ﺩﻳﮕﺮ ّﻣﻼﻳﺎﻥ ﺑ ﺮ ﺩﻳﻦ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﻣﻰ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪ ﻓﺮﻗﻰ ﺑﺎﺷﺪ، ﻟﺬﺍ ﺑﻪ ﺩﻳﺪﮤ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﻣﺮﺩﻯ ﺍﺳﺖ ﺩﺍﻧﺸﻤﻨﺪ ﻭ ّﻣﺤﻘﻖ، ﮐﻪ ﺳﻮﺍﻯ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻦ ﺑﻪ ﺗﺎﺭﻳﺦ، ﻋﻤﺮﻯ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺧﺮﺍﻓﺎﺕ ﻭ ﮐﮋﺍﻧﺪﻳﺸﻰ ﻫﺎ ﮔﺬﺭﺍﻧﺪﻩ ﺍﺳﺖ . ﺍﻳﻦ ﮔﺮﻭﻩ ﺍﮔﺮ ﻫﻴﭽﮕﻮﻧﻪ ﺁﺷﻨﺎﺋﻰ ﺩﻳﮕﺮ ﺩﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ، ﺑﺎ ﺧﻮﺍﻧﺪﻥ ﺑﻬﺎﺋﻴﮕﺮﻯ، ﻣﻄﻤﺌﻨﺎ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻧﮕﺎﻩ ﻣﻨﻔﻰ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﺑﻪ ﺁﻳﻴﻦ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﺑﺎ ﺍﻃﻤﻴﻨﺎﻧﻰ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺍﻭ ﻭ ﺁﺛﺎﺭ ﻋﻠﻤﻴﺶ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﺣﻘﺎﻳﻖ ﺑﻴﺸﺘﺮﻯ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺩﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺑﻰ ﻧﻴﺎﺯ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻣﻰ . ﮐﻨﻨﺪ ﻧﮕﺮﻧﺪ . ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺑﻬﺎﺋﻴﮕﺮﻯ

ﻣﻰ

ﺑﺎ ﻯ

ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺕ ﻣﻨﻔﻰ ﻭ ﺷﺎﻳﻌﺎﺕ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﻰ ﮐﻪ ﻣﺎ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺑﻬﺎﺋﻴﺖ ﺍﺯ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﮐﻮﺩﮐﻰ ﺑﺎ ﺁﻥ ﺭﻭﺑﺮﻭ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﻳﻢ ﭘﻴﺶ ﺯﻣﻴﻨﮥ ﻣﻨﺎﺳﺒﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﻦ ﻗﻀﺎﻭﺕ ﻳﮏ ﺟﺎﻧﺒﻪ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ . ﺍﻳﻨﺴﺖ ﮐﻪ ﻣﻰ ﺑﻴﻨﻴﻢ ﺣﺘﻰ ﺭﻭﺷﻨﻔﮑﺮﺍ ، ﻥ ﻣﺎ ﻳﻌﻨﻰ ﻗﺸﺮﻯ ﮐﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎ ﺁﺛﺎﺭ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﺁﺷﻨﺎﺳﺖ، ً ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﺎ ﺷﺎﻧﻪ ﺑﺎﻻ ﺍﻧﺪﺍﺧﺘﻦ ﻭ ﺧﻮﻧﺴﺮﺩﻯ ﺍﺯ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺑﻬﺎﺋﻴﺖ ﻣﻰ ﮔﺬﺭﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺑﻬﺎﺋﻴﺎﻥ ﺑﺎ ﺣﺎﻟﺘﻰ ﺍﺯ ﺗﺮﺣﻢ ﻭ ﻧﺎﺑﺎﻭﺭﻯ، ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻓﺮﻳﺐ ﭼﻨﻴﻦ ﺩﻳﺎﻧﺘﻰ ﺭﺍ ﺧﻮﺭﺩﻩ ﺍﻧﺪ ﻣﻰ ﻧﮕﺮﻧﺪ . ﮔﺮﻭﻫﻰ ﺩﻳﮕﺮ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺑﻬﺎﺋﻴﺖ ﺁﺷﻨﺎﺋﻰ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﻳﺎ ﺧﻮﺩ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﺎ ﺧﻮﺍﻧﺪﻥ ﭼﻨﺪ ﺻﻔﺤﮥ ﺍﻭﻝ ﮐﺘﺎﺏ ﺩﺭ ﻣﻰ ﻳﺎﺑﻨﺪ ﮐﻪ ﮐﺘﺎﺏ ﺑﻬﺎﺋﻴﮕﺮﻯ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﭼﻴﺰﻯ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﻳﮏ ء ّﺭﺩﻳﻪ ﻣﻌﻤﻮﻟﻰ ّﻭ ﺭﺩﻳﻪ ﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ّﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﻣﻼﻳﺎﻥ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﻧﻴﺴﺖ ﻭ ﮔﺎﻩ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﮐﺘﺎﺏ

7

ﻣﺘﻌﺠﺐ ﻣﻰ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺍﺯ ﻗﻠﻢ ﭼﻨﺎﻥ ﭘﮋﻭﻫﺸﮕﺮﻯ ﻣﻰ ﺗﻮﺍ ﻧﺪ ﭼﻨﻴﻦ ﮐﺘﺎﺑﻰ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺁﻳﺪ . ﮐﺘﺎﺑﻰ ﮐﻪ ﺍﻳﻨﮏ ﺩﺭ ﭘﻴﺶ ﺭﻭ ﺩﺍﺭﻳﺪ ﮐﻮﺷﺸﻰ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﺭﻭﺷﻦ ﮐﺮﺩﻥ ﺑﺮﺧﻰ ﺣﻘﺎﻳﻖ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﻭ ﺭﻓﻊ ﺑﺮﺧﻰ ﺳﻮء ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ ﻓﻬﻤﻰ ﻫﺎ ﻭ ﮐﺞ ﻫﺎﻳﻰ ﮐﻪ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﺑﺎ ﺁﻥ ﺭﻭﺑﺮﻭ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ . ﻫﺪﻑ ﺍﻳﻦ ﮐﺘﺎﺏ ﺗﺒﻠﻴﻎ ﺁﻳﻴﻦ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﻧﻴﺴﺖ . ﻫﺪﻑ ﺁﻧﺴﺖ ﮐﻪ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﻫﺎﻯ ﻧﻮﻳﻨﻰ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﻭﺷﻨﻔﮑﺮ ﻭ ﺩﻭﺳﺘﺪﺍﺭﺍﻥ ﺁﺛﺎﺭ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﺑﮕﺬﺍﺭﺩ ﻭ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﺪ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺍﻭ ﺑﺎ ﻃﺒﻌﻰ ﺗﻨﺪ ﻭ ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮ، ﻧﻬﻀﺘﻰ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﻭ ﺍﺻﻴﻞ ﺭﺍ ﮐﻪ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﭘﺎﺳﺦ ﮔﻮﻯ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﻣﺸﮑﻼﺕ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻭ ﻓﺮﺩﺍﻯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎﺷﺪ ﺯﻳﺮ ﺿﺮﺑﺎﺕ ﺗﺎﺯﻳﺎﻧﮥ ﻗﻠﻢ ﺧﻮﺩ ﻣﻮﺭﺩ ﺣﻤﻠﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺎ ﻟﺠﻦ ﻣﺎﻝ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺁﻥ، ﺟﻤﻊ ﺑﺰﺭﮔﻰ ﺍﺯ ﻓﺮﻫﻴﺨ ﺘﮕﺎﻥ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﺪﺍﻥ ﺑ ﺪ ﮔﻤﺎﻥ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ . ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ﺑﺠﺎﺳﺖ ﻣﺎ ﻧﻴﺰ ﺷﻌﺎﺭﻯ ﮐﻪ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﺑﺮ ﺭﻭﻯ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﮐﺘﺎﺑﻬﺎﻳﺶ ﺑﺎ ﻋﻨﻮﺍﻥ " ﺑﺨﻮﺍﻧﻴﺪ ﻭ ﺩﺍﻭﺭﻯ ﮐﻨﻴﺪ " ﻧﻮﺷﺖ ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺗﮑﺮﺍﺭ ﻧﻤﺎﺋﻴﻢ ﻭ ﺍﺯ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪﮔﺎﻥ ﺑﺨﻮﺍﻫﻴﻢ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﮐﺘﺎﺏ ﺑﻰ ﺩﺍﻭﺭﻯ ﻧﮕﺬﺭﻧﺪ . ﺩﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺍﺯ ﺑﺎﻣﺪﺍﺩ ﻇﻬﻮﺭ ﺧﻮﺩ ﻳﻌﻨ ﻰ ﺍﺯ ﺻﺪ ﻭ ﺷﺼﺖ ﺳﺎﻝ ﭘﻴﺶ ّﺗﺎ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺯﻳﺮ ﺣﻤﻼﺕ ﺟﺎﻧﻔﺮﺳﺎﻯ ﻣﻼﻳﺎﻥ ﻭ ﺩﻭﻟﺖ ﻫﺎﻯ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﻫﺪﻑ ﻫﺰﺍﺭﺍﻥ ﺗﻴﺮ ﺗﻬﻤﺖ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ . ﺍﺯ ﺭﺍﻳﺞ ﺗﺮﻳﻦ ﺍﻳﻦ ﺗﻬﻤﺖ ﻫﺎ ﺳﺎﺧﺘﮥ ﺩﺳﺖ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﺑﻮﺩﻥ، ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ ﺧﺎﺭﺟﻴﺎﻥ، ﻋﺎﻣﻞ ﺭﻭﺱ ﻳﺎ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﻳﺎ ﺍﻣﺮﻳﮑﺎ ﻭ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺑﻮﺩﻥ، ﺧﻴﺎﻧﺖ ﺑﻪ ﻣﻠﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩ ﻭ ﻳﮕﺮ ﺍﺗﻬﺎﻣﺎﺕ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺪﻭﻥ ﺍﺭﺍﺋﮥ ﺣﺘﻰ ﻳﮏ ﺳﻨﺪ ﻳﺎ ﻣﺪﺭﮎ ﺑﻪ ﺧﻮﺭﺩ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ . ﮐﺴﺮﻭﻯ ﺍﮔﺮ ﭼﻪ ﺩﺭ ﺑﻬﺎﺋﻴﮕﺮﻯ ﺧﻮﺩ ﺍﺯ ﻫﻴﭻ ﺣﻤﻠﻪ ﺍﻯ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﻳﺎﻧﺖ ﺭﻭﮔﺮﺩﺍﻥ ، ﻧﺒﻮﺩ ﺍﻣﺎ ﻳﮏ ﭼﻴﺰ ﺭﺍ ﺻﺮﻳﺤﺎ ﻧﮕﺎﺷﺖ ﻭ ﺁﻥ ﺍﻳﻦ ﮐﻪ ﺩﻳﺎﻧﺖ ﺑﺎﺑﻰ ﻭ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺍﺯ ﺑﻄﻦ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ ﻭ ﻧﻬﻀﺘﻰ ﺍﺻﻴﻞ ﻭ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﺍﺳ . ﺖ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﻧﻪ ﺭﻧﮓ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﻪ ﺑﻬﺎﺋﻴﺖ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﻧﻪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺳﺎﺧﺘﮥ ﺩﺳﺖ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎﻥ ﺩﺍﻧﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ .

ﺩﺍﺩﻩ ﻭ

ﺭﺍ

ﻣﻰ

8

ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺍﻳﻦ ﺷﺠﺎﻋﺖ ﻭ ﺻﺮﺍﺣﺖ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻘﺪﻳﺮ ﻣﻰ ﺩﺍﻧﻴﻢ، ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ ﺍﻣﻴﺪﻭﺍﺭﻳﻢ ﺑﺎ ﺭﻭﺷﻦ ﻧﻤﻮﺩﻥ ﺣﻘﺎﻳﻘﻰ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺩﻳﻦ ﺑﻬﺎﺋﻰ، ﮐﻪ ﺳﺨﺖ ﭘﺎﻳﻤﺎﻝ ﺧﺸﻢ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ، ﺑﻪ ﺍﺻﻼﺡ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻧﺎﺩﺭﺳﺖ ﻭ ﻣﺨﺪﻭﺷ ﻰ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻧﻬﻀﺖ ﮐﺸﻴﺪﻩ ﻧﺎﻳﻞ ﺷﻮﻳﻢ . ﮐﻮﺷﺶ ﻣﺎ ﺩﺭ ﻧﺸﺮ ﺣﻘﺎﻳﻘﻰ ﺩﺭ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺁﻳﻴﻦ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺑﺮ ﭘﺮﺳﺸﻰ ﺑﻨﺎ ﺷﺪﻩ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺫﻫﻦ ﻭ ﻗﻠﺐ ﻫﺮ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﻣﻴﻬﻦ ﺩﻭﺳﺘﻰ ﻣﻮﺝ ﻣﻰ : ﺯﻧﺪ ﻣﺎ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ﺗﺎ ﮐﻰ ﺑﺎﻳﺪ ﮐﻮﺭﮐﻮﺭﺍﻧﻪ ﺧﻴﺰﺵ ّﻫﺎﻯ ﺍﺻﻴﻞ ﻣﻠﻰ ﻭ ﻣﻴﻬﻦ ﭘﺮﺳﺘﺎﻧﮥ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺳﺮﮐﻮﺏ ﻧﻤﺎﺋﻴﻢ؟ ﻭ ﺗﺎ ﭼﻪ ﺯﻣﺎﻥ ﻣﻰ ﺁﻧﭽﻪ ﺍﺯ ﮐﻮﺩﮐﻰ ﺩﺭ ﻣﻐﺰ ﻣﺎ ﻓﺮﻭ ﮐﺮﺩﻩ ﺍﻧﺪ، ﺑﺪﻭﻥ ﻫﻴﭽﮕﻮﻧﻪ ﭘﺮﺳﺶ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩﻯ، ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺳﻨﺠﺶ ﻭ ﺩﺍﻭﺭﻯ ﺧﻮﺩ ﺍﺯ ﻭﻗﺎﻳﻊ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﻴﻢ؟ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺕ ﭘﺮ ﺩﺍﻣﻨﻪ ﻭ ﻭﻗﻔﻪ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮﻯ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺩﻭﺭﮤ ﻗﺎﺟﺎﺭ ﺗﺎﮐﻨﻮﻥ ﺑﺎ ﺩﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺷﺪﻩ ﺁﻧﭽﻪ ﮐﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺎ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻧﻬﻀﺖ ﺩﺭ ﻣﻐﺰ ﺧﻮﺩ ﺩﺍﺭﻳﻢ ﺗﺼﻮﻳﺮﻯ ﻣﺨﺪﻭﺵ، ﺁﺯﺍﺭ ﺩﻫﻨﺪﻩ، ﻧﺎﻣﻄﻤﺌﻦ ﻭ ﮔﺎﻩ ﻫﺮﺍﺱ ﺁﻭﺭ ﺍﺳﺖ ، ﺑﺪﻭﻥ ﺁﻧﮑﻪ ﺣﺘﻰ ﺍﻧﺪﮎ ﻣﻄﺎﻟﻌﮥ ﺑﻰ ﻃﺮﻓﺎﻧﻪ ﺩﺭﺑﺎﺭﮤ ﺁﻥ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ . ﺁﻧﭽﻪ ﺗﺎﮐﻨﻮﻥ ﺩﺭﺑﺎﺭﮤ ﺍﻳﻦ ﺩﻳﻦ ﺩﺭ ﺩﺳﺘﺮﺱ ﻣﺮﺩﻡ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻄﺎﻟﺒﻰ ﺍﺳﺖ ﻣﺒﻨﺎ ﺑﺮ ّﺩﺭﻭﻍ ﻭ ﺗﻘﻠ ﺐ ﮐﻪ ﮔﺎﻩ ﺑﺎ ﻟﻌﺎﺏ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﻭ ﺑﻴﺸﺘﺮ ّ ﺩﺭ ﻟﺒﺎﺱ ﺭﺩﻳﻪ ﺍﻧﺘ ﺸﺎﺭ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ . ّﺁﻧﭽﻪ ﻣﻼﻳﺎﻥ ﻳﮏ ﻗﺮﻥ ﻭ ﻧﻴﻢ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺗﻬﻤﺖ ﻭ ﺍﻓﺴﺎﻧﻪ ﻭ ﺩﺭﻭﻍ ﺍﺯ ﺑﺎﻻﻯ ﻣﻨﺒﺮ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﻳﺎﻧﺖ ﻣﻰ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﺗﺎﺳﻒ ﺁﻭﺭ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﺪﻓﺶ ﺯﻫﺮﭘﺎﺷﻰ، ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺗﻔﺮﻗﻪ ﺑﻴﻦ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻳﺮﺍﻥ ، ﻭ ﻣﺴﻤﻮﻡ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺍﺫﻫﺎﻥ ﻣﺮﺩﻡ ﻧﺎﺁﮔﺎﻩ ﺍﺳﺖ . ﮐﺴﺮﻭﻯ ﺍﺯ ﺭﻭﺷﻨﻔﮑﺮﺍﻥ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﺯ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺗﺎ ﻧﻮﻳﺴﺎﻥ ﻣﺎ ﺩﺭ ﻗﺮﻥ ﺑﻴﺴﺘﻢ ﺑﻮﺩ . ﺍﻣﺎ ﻭﻗﺘﻰ ﺑﻪ ﺩﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺭﺳﻴﺪ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺖ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺗﺎﺭ ﻭ ﭘﻮ ﺩ ﺑﻨﺪﻫﺎ ﻭ ﺧﺮﺍﻓﺎﺗﻰ ﮐﻪ ﺍﺯ ﮐﻮﺩﮐﻰ ﻭ ﺯﻣﺎﻥ ﻃﻠﺒﮕﻰ ﺑﺮ ﺩﺳﺖ ﻭ ﭘﺎﻳ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ ﺶ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﺭﻫﺎﻳﻰ ﺑﺨﺸﺪ . ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺟﻬﺖ ﺩﺍﻭﺭﻯ ﺍﻭ ﺩﺭ ﮐﺘﺎﺑﺶ ﺑﻬﺎﺋﻴﮕﺮﻯ ،

ﺑﺎﻳﺪ

ﺭﻳﺦ

9

ﺑﺠﺎﻯ ﺁﻧﮑﻪ ﺍﻳ ﻦ ﮐﺘﺎﺏ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺍﺛﺮ ﻯ

ﮐﻪ ﺑﺮ ﭘﻴﺸﺪﺍﻭﺭﻯ

ﺍﺳﺘﻮﺍﺭ ﺑﻮﺩ، ﺶﻫﺎﻳ

ﺍﺭﺯﺷﻤﻨﺪ ﻭ ﻗﺎﺑﻞ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﻧﻤﺎﻳﺪ ، ﺑﻪ ﺍﻯ ﺗﻮﻫﻴﻦ ﺁﻣﻴﺰ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻧﻤﻮﺩ ﮐﻪ ّﺍﮔﺮ ﻧﺎﻡ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﺑﺮ ﺭﻭﻯ ﺟﻠﺪ ﻧﺪﺍﺷﺖ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺻﺪﻫﺎ ﺭﺩﻳﮥ ﺩﻳﮕﺮ ﮐﻪ ﺑﺮ ﺩﻳﻦ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﻧﮕﺎﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺷﺎﻳﺴﺘﮥ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻳﻰ ﻧﻴﺰ ﻧﻤﻰ . ﺩﻳﺪﻳﻢ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺁﻏﺎﺯ ﻣﻄﻠﺐ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﮐﻮﺗﺎﻫﻰ ﺍﺯ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺯﻧﺪﮔﺎﻧﻰ ﻭ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﻭ ﺁﺛﺎﺭ ﻗﻠﻤﻰ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻣﻰ ﻫﻴﻢﺩ ﺯﻳﺮﺍ ﺑﺪﻭﻥ ﺍﻳﻦ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﻫﺎ، ﮐﻪ ﭘﻴﺶ ﺷﺮﻁ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺭﻭﺣﻴﻪ ﻭ ﺍﻓﮑﺎﺭ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ﺍﺳﺖ، ﻧﻤﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﺷﺎﻳﺴﺘﮕﻰ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﮐﺘﺎﺏ ﺍﻭ ﺑﻬﺎﺋﻴﮕﺮﻯ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﮕﻮ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ . ﺩﺭ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﮐﺘﺎﺏ ﺗﺎﮐﻴﺪﻫﺎ ) ﺑﺎ ﻗﻠﻢ ﺳﻴﺎﻩ ( ﺍﺯ ﻣﺎ ﺍﺳﺖ . ﻣﻌﺎﻧﻰ ﻟﻐﺎﺕ ﻭ ﺍﺻﻄﻼﺣﺎﺕ ﻣﺸﮑﻞ ﺭﺍ ﺩﺭ ﮐﺮﻭﺷﻪ [ ] ﺟﻠﻮﻯ ﻟﻐﺖ ﺁﻭﺭﺩﻩ . ﺍﻳﻢ

ّﺭﺩﻳﻪ

ﺷﺨﺼﻴﺖ

10

ﻓﺼﻞ ﺍﻭﻝ ﻧﮕﺎﻫﻰ ﺑﻪ ﺯﻧﺪﮔﺎﻧﻰ ، ّ ﺁﺛﺎﺭ ﻭ ﺷﺨﺼﻴ

ﺖ ﮐﺴﺮﻭﻯ

ﺍﺣﻤﺪ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﺗﺒﺮﻳﺰﻯ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۱۸۹۰ ﻣﻴﻼﺩﻯ ﻣﻄﺎﺑﻖ ۱۲۶۹ ﺷﻤﺴﻰ ﺩﺭ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺍﻯ ﺭﻭﺣﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪ ﻭ ﺁﻧﻄﻮﺭ ﮐﻪ ﺧﻮﺩ ﻣﻰ ﻧﻮﻳﺴﺪ ﻣﺸﮑﻠﻰ ﺩﺍﺷﺖ . ﺩﺭ ﺟﻮﺍﻧﻰ ﺑﻪ ﻧﻬ ﻀﺖ ﻣﺸﺮﻭﻃﻴﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ّﻋﻼﻗﻤﻨﺪ ﮔﺮﺩﻳﺪ ﻭ ﭼﻮﻥ ﺗﺤﺼﻴﻼﺕ ﺩﻳﻨﻰ ﺩﺍﺷﺖ ﻻﺟﺮﻡ ﺷﻐﻞ ﻣﻼﺋﻰ ﭘﻴﺸﻪ . ﮔﺮﺩ ّﺑﺮ ﺧﻼﻑ ﻣﻼﻳﺎﻥ ﺩﻳﮕﺮ، ﺑﻪ ﻗﻮﻝ ﺧﻮﺩ، ﺍﺯ ﺍﺑﺮﺍﺯ ﭘﻨﺪﺍﺭﻫﺎﻯ ﺧﺮﺍﻓﻰ ﻭ ّﮔﺮﻳﺎﻧﺪﻥ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﻭﺭﻯ ﺟﺴﺖ ﻭ ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﺑﺎ ﺗﺮﮎ ﺣﺮﻓﮥ ﻣﻼﺋﻰ ﺷﻐﻞ ﺗﺪﺭﻳﺲ ﻋﺮﺑﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﺪﺍﺭﺱ ﺑﺮ ﻋﻬﺪﻩ ﮔﺮﻓﺖ . ﻭﻯ ﺩﺭ ﺯﺑﺎﻥ ﻭ ﺍﺩﺏ ﻋﺮﺏ ﻣﻬﺎﺭﺕ ﺣﺎﺻﻞ ﮐﺮﺩ ﻭ ﭼﻮﻥ ﺩﺍﻧﺴﺘﻦ ﻋﺮﺑﻰ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺧﻮﺩ ﮐﺎﻓﻰ ﻧﻤﻰ ﺩﺍﻧﺴﺖ ﺩﺭ ﻣﺪﺭﺳﮥ ﻣﺴﻴﺤﻴﺎﻥ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺑﺎ ﻗﺒﻮﻝ ﺗﺪﺭﻳﺲ ﻋﺮﺑﻰ ﺑﻪ ﻳﺎﺩﮔﺮﻓﺘﻦ ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻰ ﻭ ﺍﺳﭙﺮﺍﻧﺘﻮ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ . ﻧﺸﺮﻳﺎﺗﻰ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻨ ﺘ ﺷﺪ ﻣﺨﺼﻮﺻﴼ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎﻯ ﻋﺮﺏ ﺯﺑﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺍﺷﺘﻴﺎﻕ ﻣﻰ ﺧﻮﺍﻧﺪ ﻭ ﮔﺎﻩ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻧﺎﻥ ﻣﻘﺎﻻﺗﻰ ﻧﮕﺎﺷﺖ . ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺩﺭ ﻋﺪﻟﻴﮥ ) ﺩﺍﺩﮔﺴﺘﺮﻯ ( ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺑﻪ ﮐﺎﺭ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ . ﻣﺎﻣﻮﺭﻳﺖ ﻫﺎﻯ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﺩﺭ ﻋﺪﻟﻴﻪ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﺎﺯﻧﺪﺭﺍﻥ ﻭ ﺧﻮﺯﺳﺘﺎﻥ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﺷﻬﺮﻫﺎﻯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﮐﺸﺎﻧﺪ . ﺩﺭ ﺷﻮﺷﺘﺮ ﺯﺑﺎﻥ ﻫﺎﻯ ﺷﻮﺷﺘﺮﻯ ﻭ ﺩﺯﻓﻮﻟﻰ ﺭﺍ ﺁﻣﻮﺧﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺍﻗﺎﻣﺖ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺧﻮﺯﺳﺘﺎﻥ ﮐﺘﺎﺏ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﭘﺎﻧﺼﺪ ﺳﺎﻟﮥ ﺧﻮﺯﺳﺘﺎﻥ ﺭﺍ ﺗﺎ ﻟﻴﻒ ﮐﺮﺩ . ﺩﺭ ﺁﻧﺠﺎ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺍﺯ ﮐﺎﺭ ﻣﻌﺰﻭﻝ ﻧﻤﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻓﺮﺍﺧﻮﺍﻧﺪﻧﺪ . ﺩﻟﻴﻞ ﺁﻥ ﺭﺍ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺍﺵ ﺑﺎ ﺭﺷﻮﻩ ﺧﻮﺍﺭﺍﻥ ﻭ ﺟﻨﮓ ﺧﻮﺩ ﺑﺎ ﺯﻭﺭﻣﻨﺪﺍﻥ ﮐﻮﺩﮐﻰ

ﺩﺭ

ﻰ ﺯﻧﺪﮔ

ﺸﺮ ﻣﻰ

ﻣﻰ

11

ﻓﺎﺳﺪ ﻣﻰ . ﺩﺍﻧﺪ ﺭﻭﺯﮔﺎﺭ ﺑﻴﮑﺎﺭﻯ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺭﺳﺎﻧﺪﻥ ﮐﺘﺎﺏ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻭ ﺭﺳﺎﻻﺕ ﺩﻳﮕﺮ ﮔﺬﺭﺍﻧﺪ . ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎ ﭼﻨﺪ ﺗﻦ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﭘﮋﻭﻫﻨﺪﮔﺎﻥ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﻧﺰﺩ ﭘﺮﻭﻓﺴﻮﺭ ﻫﺮﺗﺴﻔﻠﺪ Hertsfeldt ﺁﻟﻤﺎﻧﻰ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻮﺩ ﺧﻂ ﻭ ﺯﺑﺎﻥ ﭘﻬﻠﻮﻯ ﺁﻣﻮﺧﺖ ﻭ ﻳﮑﻰ ﺍﺯ ﻣﺘﻮﻥ ﺯﺑﺎﻥ ﭘﻬﻠﻮﻯ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻓﺎﺭﺳﻰ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﮐﺮﺩ . ﺩﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﺳﺎﻟﻬﺎ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻀﻮﻳﺖ ﺍﻧﺠﻤﻦ ﺁﺳﻴﺎﻳﻰ ﻫﻤﺎﻳﻮﻧﻰ ﻭ ﺍﻧﺠﻤﻦ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻳﻰ ﺁﺳ ﻴﺎﻳﻰ ﻫﺮ ) ﺩﻭ ﺩﺭ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ( ﻭ ﺩﻭ ﺍﻧﺠﻤﻦ ﻋﻠﻤﻰ ﺩﻳﮕﺮ ﺩﺭ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ ﺷﺪ . ﺑﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺮﺍﻯ ﮐﺎﺭ ﺑﻪ ﻋﺪﻟﻴﻪ ﺩﻋﻮﺕ ﺷﺪ ﻭﻟﻰ ﭼﻮﻥ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺖ ﺑﻪ ﻗﻮﻝ ﺧﻮﺩﺵ ﺑﺎ ﻓﺴﺎﺩ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺑﺴﺎﺯﺩ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺻﺮﺍﺣﺖ ﻟﻬﺠﻪ ﻭ ﺷﺠﺎﻋﺘﻰ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻰ ﺩﺍﺩ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﺎﺯﻧﺸﺴﺘﻪ ﮐﺮﺩﻧﺪ . ﺍﺯ ﺁﻥ ﭘﺲ ﻭﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺧﺪ ﻣﺎﺕ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﺭﺍ ﺭﻫﺎ ﮐﺮﺩ ﻭ ﺷﻐﻞ ﻭﮐﺎﻟﺖ ﻋﺪﻟﻴﻪ ﭘﻴﺸﻪ ﮔﺮﻓﺖ . ﺣﺎﺻﻞ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﻝ ﻫﺎ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺭﺳﺎﻟﻪ ﻭ ﮐﺘﺎﺏ ﺩﺭﺑﺎﺭﮤ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻭ ﺯﺑﺎﻥ ﻭ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﺪﺭﻳﺞ ﺑﻪ ﭼﺎﭖ ﻣﻰ ﺭﺳﻴﺪ ﻭ ﻫﺮ ﻳﮏ ﻧﺸﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﺩﺍﻧﺶ ﻭﺳﻴﻊ ﺍﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎ ﻭ ﻋﺸﻖ ﻭ ﻋﻼﻗﻪ ﺍﺵ ﺑﻪ ﭘﮋﻭﻫﺶ ﺑﻮﺩ . ﺩﺭ ﮐﺘﺎﺏ ﭼﺮﺍ ﺍﺯ ﻋﺪﻟﻴﻪ ﺑﻴ ﺮﻭﻥ ﺁﻣﺪﻡ ﺑﻪ ﻭﺍﻗﻌﮥ ﺍﺧﺮﺍﺝ ﺧﻮﺩ ﺍﺯ ﻋﺪﻟﻴﻪ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﮐﺮﺩﻩ ﻭ ﺟﻤﻠﻪ ﺍﻯ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﮐﻪ ﻧﻤﻮﺩﺍﺭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻭ ﺭﻭﺵ ﺯﻧﺪﮔﺎﻧﻰ ﺍﻭﺳﺖ : ﺟﺎﻯ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺧﺸﻨﻮﺩﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻯ ﻛﻪ ﺭﺷﻮﻩ ﺧﻮﺍﺭﻯ ﻭ ﻧﺎﺩﺭﺳﺘﻰ ﺍﺯ ﺩﺭ ﻭ ﺩﻳﻮﺍﺭﺵ ﻣﻰ ﺑﺎﺭﺩ، ﻣﻦ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻋﺪﻟﻴﻪ ﺩﺭ ﻛﺎﻧﻮﻥ ﺍﻡ، ﺧﺪﺍ ﻣﺮﺍ ﺍﺯ ﻟﻐﺰﺵ ﺩﻭﺭ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ . ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺸﻮﺭﻯ ﻛﻪ ﭼﺎﭘﻠﻮﺳﻰ ﻭ ﭘﺴﺘﻰ ﮔﺮﻳﺒﺎﻧﮕﻴﺮ ﺧﺮﺩ ﻭ ﺑﺰﺭﮒ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ، ﻣﻦ، ﺑﺎ ﻫﻤ ﻪ ﺁﻣﻴﺰﺵ ﺑﺎ ﭼﺎﭘﻠﻮﺳﺎﻥ ﻭ ﭘﺴﺖ ﻧﻬﺎﺩﺍﻥ، ﺁﻟﻮﺩ ﻩ ﺧﻮﻯ ﺁﻧﺎﻥ ﻧﮕﺮﺩﻳﺪﻩ .ﺍﻡ ﭼﺮﺍ ﺍﺯ ﻋﺪﻟﻴﻪ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺁﻣﺪﻡ ، ﺹ ١١ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺍﺯ ﺳﺎﻝ . )ﺵ ۰۱۳۱ .( ﻡ ۱۳۹۱ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ، ﮐﺴﺮﻭﻯ ﺩﺳﺖ ﺍﺯ ﭘﮋﻭﻫﺶ ﻭ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺷﺴﺖ ﻭ ﺷﻴﻮﮤ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎ ﻭ ﻧﻮﺷﺘﺎﺭﻫﺎﻯ ﺍﻭ ﺭﺍﻫﻰ ﺩﻳﮕﺮ ﮔﺮﻓﺖ ﺑﺎ . ﭘﺎﻧﺼﺪ ﺧﻮﺯﺳﺘﺎﻥ ﻭ ﻧﮕﺎﺭﺵ ﺩﻓﺘﺮ ﺁﺫﺭﻯ ﻳﺎ ﺯﺑﺎﻥ ﺑﺎﺳﺘﺎﻥ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﺧﻮﺍﺭﻯ ﻣﻰ

ﺳﺎﻟﮥ

ﺭﺷﻮﻩ

12

ﺁﻳﻴﻦ " ، ﺑﻪ ﻗﻮﻝ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ » ﺑﺮﺍﻧﺪﺍﺧﺘﻦ ﭘﻨﺪﺍﺭﻫﺎ ﻭ «

ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﺩﻭ ﺟﻠﺪ ﮐﺘﺎﺏ "

ﺍﺻﻼﺡ ﺍﺟﺘﻤﺎﻉ ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ ﻭ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺁﻥ ﺑﺎ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﻣﺎﻫﻨﺎﻣﮥ ” ﭘﻴﻤﺎﻥ “ ﺁﻥ ﺍﻓﮑﺎﺭ ﺭﺍ ﺭﻭﺍﺝ . ﺩﺍﺩ " ﺁﻳﻴﻦ “

ﺭﺍ ﮐﻪ ﺣﺎﺻﻞ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻫﺎ ﻭ ﻧﮕﺮﺵ ﻫﺎﻯ ﺍﻭ ﺩﺭ ﻃﻰ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺩﻫﻪ ﺑﻮﺩ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﺳ ﺮﺁﻏﺎﺯ ﻳﮏ ﺭﺷﺘﻪ ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﺩﺭﺑﺎﺭﮤ ﻧﻬﻀﺖ ﻳﺎ ﺩﻳﻦ ﺧﻮﺩ ﮐﻪ ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﭘﺎﮐﺪﻳﻨﻰ » « ﻧﺎﻡ ﮔﺮﻓﺖ ﺑﺸﻤﺎﺭ ﺁﻭﺭﺩ . ﺁﻥ ﺍﻓﮑﺎﺭ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ

ﻫﺎﻯ ﺍﺧﻴﺮ ﺗﻮﺳﻂ ﮔﺮﻭﻫﻰ ﺍﺯ ﭘﮋﻭﻫﺸﮕﺮﺍﻥ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻭ ﮔﻔﺘﮕﻮ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻫﺎﻯ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﺭﺍ ﺭﻳﺸﮥ ﻋﻘﺎﻳﺪ ﮔﺮﻭﻫﻰ ﺍﺯ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎﻥ ﻭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺳ ﺎﻥ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺍﻧﺴﺘﻪ ﻭ ﺑﺎ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺑﻌﺪﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﮐﺸﻮﺭ ﺭﺑﻂ ﺩﺍﺩﻩ . ﺍﻧﺪ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﭘﻴﺮﻭ ﺍﺳﻼﻡ ﻭﺍﻗﻌﻰ، ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻰ ﭘﻴﺮﺍﻳﻪ ﻭ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﮐﻪ ﻗﺮﺁﻥ ﺗﺒﻠﻴﻎ ﻣﻰ ﺩﺍﻧﺴﺖ ﻧﻪ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﮐﻪ ﺷﻴﻌﻪ ﮔﺮﻯ ﺑﺎﻧﻰ ﻭ ﻋﻠﻤﺪﺍﺭ ﺁﻥ ﺑﻮﺩ . ﻧﻮﻳﺴﺪ : ... ﺳﺨﻨﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺧﺪﺍﺷﻨﺎﺳﻰ ﻣﻰ ﮔﻮﻳﻢ، ﻛﺴﺎ ﻧﻰ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺩﻳﻦ ﻧﻮﻳﻨﻰ ﭘﻨﺪﺍﺷﺘﻪ ﺑﻪ ﺩﺷﻤﻨﻰ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ ﺍﻧﺪ ... ﻭﻟﻰ ﺍﻳﻦ ﺳﺨﻨﺎﻥ ﻫﻤﻪ ﺍﺯ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺳﺖ . ﺧﺪﺍ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻓﻴﺮﻭﺯﻯ ﺩﺍﺩﻩ ﻛﻪ ﺯﺑﺎﻥ ﻗﺮﺁﻥ ﺭﺍ ﻣﻰ ﺩﺍﻧﻢ ﻭ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﭼﻨﺎﻥ ﻛﻪ ﻫﺴﺖ ﻣﻰ ﺷﻨﺎﺳﻢ ﻭ ﻫﺮﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺧﺪﺍﺷﻨﺎﺳﻰ ﺳﺎﻝ ﻳﻜﻢ، ﺷﻤﺎﺭ ٣١-٠١ . ، ﺹ٣١ ﮤ ﺍﻭﺝ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎﻯ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﺍﺯ ﺳﺎﻝ ۱۳۲۰ ﺷﻤﺴﻰ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﻳﻌﻨﻰ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺭﻓﺘﻦ ﺭﺿﺎﺷﺎﻩ ﺍﺯ ﮐﺸﻮﺭ ﻭ ﺁﻣﺪﻥ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﻫﺎﻯ ﻧﺴﺒﻰ ﺩﺭ ﻣﺤﻴﻂ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺁﻥ ﺭﻭﺯ . ﺑﻮﺩ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﻝ ﻫﺎ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﭘﻴﺶ ﺑﻪ ﭼﺎﭖ ﻭ ﻧﺸﺮ ﻫﺎ ﻭ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻫﺎﻳﻰ ﮐﻪ ﺑﺎﺯﮔﻮﻯ ﺍﻓﮑﺎﺭ ﻭ ﺁﻣﺎﻟﺶ ﺑﺎﺷﺪ ﻫﻤﺖ ﮔﻤﺎﺷﺖ، ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﺍ ﺗﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺻﻼﺡ ﺍﻟﻔﺒﺎﻯ ﻓﺎﺭﺳﻰ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺩﺍﺩ، ﺑﻪ ﻫﺪﻑ ﺯﺩﻭﺩﻥ ﺯﺑﺎﻥ ﻓﺎﺭﺳﻰ ﺍﺯ ﻟﻐﺎﺕ ﻋﺮﺑﻰ ﻭﺍﮊﻩ ، ﻫﺎﻯ ﺟﺪﻳﺪ ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺍﻯ ﻭﺍﺭﺩ ﺯﺑﺎﻥ ﺳﺎﺧﺖ ﻭ ﮔﻮﻳﻢ ﺟﺰ ﮔﻔﺘﻪ ﻫﺎﻯ ﻗﺮﺁﻥ ﻧﻴﺴﺖ ... ﭘﻴﻤﺎﻥ،

ﮐﻨﺪ ﻣﻰ

ﻣﻰ

ﻣﻰ

ﮐﺘﺎﺏ

13

ﺩﺭ ﺁﺛﺎﺭﺵ ﺑﻪ ﮐﺎﺭ ﮔﺮﻓﺖ . ﺟﻠﺴﺎﺕ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﺑﺮ ﭘﺎ ﺩﺍﺷﺖ، ﮔﺮﻭﻩ ﺁﺯﺍﺩﮔﺎﻥ ” ) َﻳﺎ ﺑﻪ ﻗﻮﻝ ﺧﻮﺩﺵ ﺑﺎﻫﻤﺎﺩ ﺁﺯﺍﺩﮔﺎﻥ ] َﺑﺎﻫﻤﺎﺩ ﺑﺮ ﻭﺯﻥ ﺑﺎ ﺳﻮﺍﺩ ” “ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻯ ﮔﺮﻭﻩ ﻭ [ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺭﺍ ﺑﻨﻴﺎﺩ ﻧﻬﺎﺩ ﻭ ﺗﻤﺎﻡ ﺍﻭﻗﺎﺗﺶ ﻳﺎ ﺑﻪ ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻭ ﻳﺎ ﺑﻪ ﺑﺤﺚ ﻭ ﮔﻔﺘﮕﻮﻯ ﺑﻰ ﭘﺮﻭﺍ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻭ ﺁﻥ ﮔﺬﺷﺖ . ﺣﻤﻼﺕ ﺷﺪﻳﺪ ﺍﻭ ﺑﻪ ﻣﺬﻫﺐ ﺷﻴﻌﻪ، ﮐﻪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺭﻳﺸﻪ ﻭ ﺍﺳﺎﺱ ﻣﻮﻫﻮﻡ ﻭ ﻳﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﺁﺛﺎﺭﺵ، ﺩﺷﻤﻨﻰ ﻣﺘﻌﺼﺒﻴﻦ ﺍﺳﻼﻣﻰ، ﺑﺎﺯﺍﺭﻳﺎﻥ ﻭ ﻣﺨﺼﻮﺻﴼ ﻋﻠﻤﺎ ﺭﺍ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﭘﻴﺶ ﺑﺮﺍﻧﮕﻴﺨﺖ . ﺩﺭ ﻣﺤﻴﻂ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﭘﺮ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺟﻨﮓ ﺩﻭﻡ ، ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺍﻳﻦ ﮔﺮﻭﻩ ﺩﻭﻟﺖ ﻫﺎ ﻫﺎﻯ ﻣﺘﺰﻟﺰﻝ ﺁﻥ ﺩﻭﺭﻩ ﺭﺍ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎﺭ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎﻯ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﺑﻮﺩﻧﺪ . “ ﻧﺎﻣﻴﺪ، ﭼﻪ ﺩﺭ ﮐﺘﺎﺏ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﺷﻴﻌﻴﮕﺮﻯ ﻭ ﭼﻪ ﺩﺭ ﭘﻴﻤﺎﻥ

ﺧﺮﺍﻓﻪ ﻣﻰ

ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻫﺎﻯ ﺑﻰ ﺍﻣﺎﻥ ﻭ ﮐﻮﺑﻨﺪﮤ ﺍﻭ ﺑﺎ ﺻﻮﻓﻴﮕﺮﻯ ﻭ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﻓﺮﻗﻪ ﻫﺎﻯ ﺻﻮﻓﻴ ﺎﻥ ﻭ ﻋﺎﺭﻓﺎﻥ ﻭ ﻋﺎﺭﻑ ﻧﻤﺎﻳﺎﻥ ﻭ ﺣﻤﻼﺕ ﺗﻨﺪﻯ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺍﺳﺎﺱ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻫﺎﻯ ﺁﻧﺎﻥ ﻭﺍﺭﺩ ﻣﻰ ﺳﺎﺧﺖ ﻋﺎﻣﻠﻰ ﺩﺭ ﻧﺎﺭﺍﺿﻰ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻋﺎﺭﻑ ﻣﺴﻠﮑﺎﻥ ﻭ ﭘﻴﺮﻭﺍﻥ ﻣﮑﺎﺗﺐ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ّﺗﺼﻮﻑ ﺷﺪ . ﭼﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺧﺎﻧﻘﺎﻩ ﻫﺎ ﻣﻌﺘﮑﻒ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﭼﻪ ﺑﻪ ﻗﻮﻝ ﺧﻮﺩ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﺩﺭ ﮐﺘﺎﺏ ﺻﻮﻓﻴﮕﺮﻯ :

ﮐﺎﺭﻣﻨﺪﺍﻥ ﺩﻭﻟﺖ ﻭ ﺳﺮﺍﻥ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﻫﺎ ... ﮐﺴﺎﻥ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﮐﻪ ﺩﺭﻭﻳﺸﻨﺪ ﻭ ﻫﺮ ﻳﮑﻰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﭘﻴﺮﻭﺍﻥ ﻓﻼﻥ ” ﻣﺴﺘﻌﻠﻴﺸﺎﻩ “ ﻭ ﺑﻬﻤﺎﻥ ” ﻋﺎﺷﻖ ﻋﻠﻴﺸﺎﻩ “ . ﺷﻤﺎﺭﺩ ﺩﺭ ﭘﺸﺖ ﻣﻴﺰ ﺳﺮﺭﺷﺘﻪ ﺩﺍﺭﻯ ﺗﻮﺩﻩ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻫﺎﻳﻰ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻣﻐﺰﺵ ﺟﺎ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﻳﻨﻬﺎﺳﺖ : ﺍﻯ ﺑﺎﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺩﻧﻴﺎ ﭼﻨﺪ ﺭﻭﺯﻩ ﺍﺳﺖ . ﻧﻴﮏ ﻳﺎ ﺑﺪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﮔﺬﺷﺖ، ﺑﺰﺭﮔﺎﻥ ﺳﺮ ﺑﻪ ﺩﻧﻴﺎ ﻓﺮﻭﺩ ﻧﻴﺎﻭ ﺍﻧﺪ ﺍﻳﻦ ﻧﻴﺰ ﺑﮕﺬﺭﺩ ﻳﺎ ﻫﻮ . ﮐﺴﺮﻭﻯ ﺻﻮﻓﻴﺎﻥ ﻭ ﻋﺮﻓﺎ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺍﻭ ﮐﺎﻫﻠﻰ ﻭ ﺗﻨﺒﻠﻰ ﭘﻴﺸﻪ ﻣﻰ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﻳﺎ ﺗﻦ ﺑﻪ ﮐﺎﺭ ﻧﺪﺍﺩﻩ ﺑﺎ ﺗﻨﺒﻠﻰ ﻭ ﺩﺭﻳﻮﺯﮔﻰ ﻭ ﮔﺪﺍﺋﻰ ﺭﻭﺯﮔﺎﺭ ﻣﻰ ﮔﺬﺭﺍﻧﻨﺪ ﺑﺪﺁﻣﻮﺯ ” “ ﻧﺎﻣﻴﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻫﻤﺎﻥ ﮐﺘﺎﺏ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺩﻭ ﺗﻦ ﺍﺯ ﺑﻠﻨﺪﭘﺎﻳﻪ ﺗﺮﻳﻦ ﺷﺎﻋﺮﺍﻥ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻮﻻﻧﺎ

ﻣﻰ

ﺭﺩﻩ

ﺍﻟﺪﻳﻦ ﺭﻭﻣﻰ ﻭ ﻋﻄﺎﺭ ﻧﻮﺷﺖ :

ﺟﻼﻝ

14

ﺁ ﻥ ﻫﻤﻪ ﺑﺎﻓﻨﺪﮔﻰ ّﻫﺎﻯ ﻣﻼ ﻰ ﻯ ﺭﻭﻣ ﺩﺭ ﻣﺜﻨﻮﻯ ﻳﺎ ﺩﺭ ﻏﺰﻟﻬﺎﻯ ﺷﻤﺎﺭﺵ، ﻭ ﺁﻥ ﻫﻤﻪ ﺭﻳﺴﻨﺪﮔﻰ ﻫﺎﻯ ﺷﻴﺦ ﻋﻄﺎﺭ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻖ ﺍﻟﻄﻴﺮ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﮐﺘﺎﺑﻬﺎﻳﺶ ﻫﻤﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﻴﮑﺎﺭ ﻧﺸﺴﺘﻦ ﻭ ﻣﻔﺖ ﺧﻮﺭﺩﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ . ﮐﺴﺮﻭﻯ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ ﺷﺎﻋﺮﺍﻥ ﻋﺎﺭﻑ ﻣﺴﻠﮏ ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺎ ﻫﺮ ﺷﻴﻮﻩ ﺷﻌﺮ ﻭ ﺷ ﺎﻋﺮﻯ ﮐﻪ ﻧﻔﻌﻰ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻋﺎﻳﺪ ﻧﺸﻮﺩ ﺑ ّﮑﻠ ﻰ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﺑﻮﺩ ﻣﻰ. ﻧﻮﻳﺴﺪ : ﺷﻌﺮ ﺳﺨﻦ ﺍﺳﺖ، ﺳﺨﻦ ﺁﺭﺍﺳﺘﻪ ) ﺑﺎ ﻭﺯﻥ ﻭ ﻗﺎﻓﻴﻪ .( ﺳﺨﻦ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﺭﻭﻯ ﻧﻴﺎﺯ ﺑﺎﺷﺪ . ﺳﺨﻨﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺭﻭﻯ ﻧﻴﺎﺯ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﻳﺎﻭﻩ ﮔﻮﻳﻰ ﺍﺳﺖ . ﭘﺲ ﺷﻌﺮ، ﺍﮔﺮ ﺍﺯ ﺭﻭﻯ ﻧﻴﺎﺯ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺧﻮﺍﺳﺖ ﮔﻮﻳﻨﺪﻩ ﻓﻬﻤﺎﻧﻴﺪﻥ ﺳﺨﻦ ﺑﻮﺩﻩ، ﺍﻳﺮﺍﺩﻯ ﺑﻪ ﺁﻥ ﻧﻴﺴﺖ؛ ﺍﮔﺮ ﺑﻰ ﻧﻴﺎﺯ ﻭ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﻗﺎﻓﻴﻪ ﺑﺎﻓﻰ ﮔﻔﺘﻪ ، ﺹ ١٢ ... ﺍﮔﺮ ﺭﻭﺯﻯ ﺑﻪ ﺣﺴﺎﺏ ﺷﻌﺮﺍ ﺭﺳﻴﺪﮔﻰ ﻧﻤﺎﺋﻴﻢ، ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﺩﻳﺪ ﻛﻪ ﺯﻳﺎﻥ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﺮ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺳﻮﺩﺷﺎﻥ ﺑﻮﺩ . ﻫﺎﻯ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ﺑﻴﺸﻤﺎﺭﻯ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺷﻌﺮﺍ، ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﻣﺎﺳﺖ، ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﻳﺎﺩﮔﺎﺭ ﺩﻭﺭﻩ ﻫﺎﻯ ﺯﺑﻮﻧﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﭼﻴﺮﮔﻰ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﺯ ﺯﻣﺎﻥ ﻫﺎﻳﻰ ﺑﺎﺯﻣﺎﻧﺪﻩ ﻛﻪ ﺧﺮﺩﻫﺎ ﭘﺴﺘﻰ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﺭﺍﺩﻯ ﻭ ﻣﺮﺩﺍﻧﮕﻰ ﺑﺲ ﻛﻤﻴﺎﺏ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩﻩ . ﭘﻴﺪﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ،١ ، ﺳﺎﻝ ٠١ ﺷﻤﺎﺭﻩ ﺩﻳﮕﺮ ﺷﻌﺮﺍ، ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺣﺎﻓﻆ ﻭ ﺳﻌﺪﻯ ﻭ ﻓ ﺮﺩﻭﺳﻰ ﻧﻴﺰ ﺍﺯ ﺯﺑﺎﻥ ﺗﻨﺪ ﺍﻭ ﻧﺮﻫﻴﺪﻧﺪ ﺯﻳﺎﻧﻤﻨﺪ ”ﻭ ﻳﺎﻭﻩ ﮔﻮ ” ﻭ “ ﺑﺪ ﺁﻣﻮﺯ ” ﻭ“ “ ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﺷﺪﻧﺪ . ﮐﺴﺮﻭﻯ ﺍﻭﻝ ﺩﻳﻤﺎﻩ ﻫﺮ ﺳﺎﻝ ﺭﺍ ﺑﻪ ” ﮐﺘﺎﺏ ﺳﻮﺯﺍﻥ “ ﺍﺧﺘﺼﺎﺹ ﺩﺍﺩ ﺩﺭ . ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺯ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎ ﭘﻴﺮﻭﺍﻧﺶ ﺧﺮﻣﻨﻰ ﺍﺯ ﮐﺘﺎﺏ ﻫﺎﻳﻰ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺍﻭ ﺑﺪﺁﻣﻮﺯﻯ ﻭ ﮔﻮﻳﻰ ﺍﺳﺖ ﻭ ﮔﻮﻳﻨﺪﻩ ﺍﺵ ﺩﺭﺧﻮﺭ ﻧﻜﻮﻫﺶ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ ﺩ ﺭ ﭘﻴﺮﺍﻣﻮﻥ ﺧﺮﺩ ﻫﺎ ﺟﺰ ﺯﻳﺎﻥ ﺑﻬﺮﮤ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪﻩ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ ... ﭘﻴﻤﺎﻥ

ﺑﻰ

ﺷﺪﻩ، ﻳﺎﻭﻩ

ﺩﻳﻮﺍﻥ

ﺧﻮﺍﻧﺪﻥ ﺁﻥ

ﻯ ﻭ ﮔﺪﺍﻳﻰ ﻭ ﺁﻣﻮﺧﺖ، ﻭ ﺑﻴﻦ

ﺧﻮﺍﺭ

ﺧﻮﺍﺭﻯ ﻭ ﺷﺮﺍﺏ

ﺧﺮﺩﻯ ﺭﺍ ﺗﺮﻭﻳﺞ ﻣﻰ ” ﮐﺮﺩ ﻭ ﻣﻔﺖ

ﺑﻰ

ّﺧﻮﺷﮕﺬﺭﺍﻧﻰ ﻭ ﺗﻤﻠﻖ ﻭ ﺑﻠﻬﻮﺳﻰ ﻭ ﭘﻨﺪﺍﺭﻫﺎﻯ ﻧﺎﺭﺍﺳﺖ ﻣﻰ

15

ﻫﺎ ﺟﺪﺍﻳﻰ ﻣﻰ “– ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺩﻳﻮﺍﻥ ﻫﺎﻯ ﺷﻌﺮﺍ ﻭ ﮐﺘﺎﺏ ﻫﺎﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﺭﺍ ) -( ﺟﺰ ﻗﺮﺁﻥ ﺑﻪ ﺁﺗﺶ ﻣﻰ ﮐﺸﺎﻧﺪﻧﺪ . ﮐﺘﺎﺏ ﺳﻮﺯﺍﻥ، ﻳﻌﻨﻰ ﻧﺎﺑﻮﺩ ﮐﺮﺩﻥ ﺣﺎﺻﻞ ﻓﮑﺮ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﮥ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ، ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺟﻬﺎﻥ ﺑﻰ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻧﻴﺴﺖ . ﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺳﻴﺎﻩ ﺍﺭﻭﭘﺎﻯ ﻗﺮﻭﻥ ﻭﺳﻄﻰ ﺩﺍﺭﻳﻢ، ﻭ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﮐﺸﻮﺭ ﻣﺎ ﺍﺯ ﮐﺘﺎﺏ ﺳﻮﺯﺍﻥ ﻋﺮﺑﺎﻥ ﻭ ﻣﻐﻮﻻﻥ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻫﺠﻮﻡ ﺑﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ . ﺍﻳﻢ ﻫﺎ ﺷﻨﻴﺪﻩ ّﮐﺴﺮﻭﻯ ﺍﻳﻦ ﺳﻨ ﺖ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻧﻮ ﺯﻧﺪﻩ ﮐﺮﺩ . ّ ﺩﺭ ﻫﻤﺎﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ﮐﺴﺮﻭﻯ، ﺍﺯ ﺑﺎﺯﺍﺭﻳﺎﻥ ﻭ ﻣﻼﻳﺎﻥ، ﺳﻮﺯﺍﻧﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺧﻴﺎﻝ ﺧﻮﺩ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻫﺎ ﻭ ﺑﺪﺁﻣﻮﺯﻯ ﻫﺎﻯ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﺩﺭ ﺍﻣﺎﻥ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ . ﮐﺴﺮﻭﻯ ﺗﻘﺮﻳﺒﴼ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﻧﺤﻠﻪ ﻫﺎﻯ ﻓﮑﺮﻯ ﺟﻬﺎﻥ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻫﺎ ﻭ ﺍﺩﻳﺎﻥ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﺷﻴﻌﻪ ، ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺖﻳ ١ ﻭ ﺑﻬﺎﺋﻴﺖ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺗﻰ ﮐﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻓﮑﺮﺍﻥ ﺧﻮﺩ ﺭ ﺍ ﺑﻪ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺁﻥ ﻫﺎ ﺧﻮﺍﻧﺪ . ّﻭﻯ ﺍﻳﻦ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺗﻌﺼ ّﺒﻰ ﺧﺸﮏ ﻭ ﺑﻴﺮﺣﻢ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﮐﺮﺩ، ﺗﻌﺼ ﺒﻰ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺍﺯ ﻣﻨﻄﻖ ﻭ ﺧﺮﺩ ﻧﺸﺎﻧﻰ ﻧﺒﻮﺩ ﺍﺯ. ﺑﺤﺜﻰ ﮐﻪ ﺩﺭ ﮐﺘﺎﺏ ﺻﻮﻓﻴﮕﺮﻯ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺑﻪ ﺭﻭﺷﻨﻰ ﻣﻌﻠﻮﻡ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻭﻯ ﺩﺭ ﭘﻰ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺑﺮﺩﻥ ﺑﺪ ﺁﻣﻮﺯﻯ ﻫﺎ ﻭ ﺍﻓﮑﺎﺭ ﻭ ﺁﺭﺍء ﺩﻳﻨﻰ ﻭ ﻋﺮﻓﺎﻧﻰ ﻭ ﺑﻘﻮﻝ ﺧﻮﺩﺵ ﺩﻳﮕﺮ ” ﮔﻤﺮﺍﻫﻰ ﻫﺎ “ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ” ﭼﺎﺭﮤ ﺍﺻﻠﻰ “ ﺑﺮﺍﻯ ﻧﺎﺑﻮﺩﻯ ﺁﻧﺎﻥ ﻣﻰ ﻣﻰ. ﮔﺸﺖ ﻧﻮﻳﺴﺪ : ... ﺍﮔﺮ ﺩﺍﻧﺶ ﻫﺎ ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻰ ﺭﻳﺸﻪ ﮔﻤﺮﺍﻫﻰ ﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺍﻧﺪﺍﺯﺩ ﺍﻳﻦ ﮐﺎﺭ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﮐﺮﺩﻯ ﻭ ﺷﻤﺎ ﻣﻰ ﺑﻴﻨﻴﺪ ﮐﻪ ﻧﮑﺮﺩﻩ ﻭ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺘﻪ . ﺩﻭﻳﺴﺖ ﺳﺎﻝ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﺩﺍﻧﺶ ﻫﺎ ﺭﻭﺍﺝ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻭ ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻯ ﺭﺳﻴﺪﻩ، ﺳﭙﺲ ﻧﻴﺰ ﻫﺎﻯ ﺩﻣﻮﮐﺮﺍﺗﻰ ﻭ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺘﻰ ﻭ ﮐﻤﻮﻧﻴﺴﺘﻰ ﻭ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺭﺥ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﻫﺮ ﻳﮑﻰ ﺑﻪ ﻧﻮﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﺗﮑﺎﻧﻰ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻝ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺘﻪ ﻣﺴﻴﺤﻰ ﮔﺮﻯ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺍﻣﺮﻭﺯﻯ ﺳﺮﺍﭘﺎ ﮔﻤﺮﺍﻫﻰ ﻭ ﺑﺪ ﺁﻣﻮﺯﻯ ﺍﺳﺖ ﺑﺮ ﺍﻧﺪﺍﺯﻧﺪ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺗﻨﻬﺎ ﺳﺴﺖ ﮔﺮﺩﺍﻧﻴﺪﻩ ﺍﻧﺪ ... ﺳﭙﺲ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻣﻰ : ﺩﻫﺪ ﻫﺎﻯ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻫﺴﺖ ﺧﺮﺍﻓﻪ ﻭ ﻳﺎﻭﻩ ﻧﺎﻣﻴﺪ ﺍﻧﺪﺍﺧﺖ

ﺗﻮﺩﻩ

ﻧﻤﻮﻧﻪ

ﻣﻰ

ﮐﺘﺎﺏ

ﻳﻬﻮﺩ ،

، ﻭ ﻫﻢ

ﺟﻨﺒﺶ

16

... ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﺷﻨﻴﺪﻧﻰ ﺗﺮ ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﺭﻭﺳﺴﺘﺎﻥ ﺭﻭﺳﻴﻪ ) ( ﻭ ﮐﻤﻮﻧﻴﺴﺘﻰ ﺍﺳﺖ . ﺟﻨﺒﺸﻰ ﺑﺎ ﺁﻥ ﮊﺭﻓﻰ ﺭﺍ ﭘﺪﻳﺪ ﺁﻭﺭﺩﻧﺪ ﻭ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﮐﺸﻮﺭ ﺭﺍ ﺯﻳﺮ ﻭ ﺭﻭ ﮔﺮﺩﺍﻧﻴﺪﻧﺪ ﻭ ﺑﺎ ﮐﺸﻴﺸﺎﻥ ﻭ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﺸﺎﻥ ﺩﺷﻤﻨﻰ ﻫﺎﻯ ﺁﺷﮑﺎﺭ ﻧﻤﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﮐﻮﺷﺶ ﻭ ﻧﺒﺮﺩ ﺳﺨﺘﻰ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻨﺪ، ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﺍﻳﻦ ﻫﺎ ﺍﮐﻨﻮﻥ ﺩﻳﺪﻩ ﺷﻮﺩ ﮐﻪ ﻣﺴﻴﺤﻰ ﮔﺮﻯ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﮐﻴﺶ ﻫﺎ ﺍﺯ ﺁﻥ ﮐﺸﻮﺭ ﺑﺮ ﻧﻴﻔﺘﺎﺩﻩ ﻭ ﺗﺎﺯﻩ ﺩﻭﻟﺖ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﺑﻪ ﮐﺸﻴﺸﺎﻥ ﻭ ﻣﻼﻳﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ . ﺍﻳﻦ ﺧﻮﺩ ﺟﺴﺘﺎﺭﻳﺴﺖ ﻣﺒﺤﺜﻰ ] ﺑﻪ ﮔﻤﺮﺍﻫﻰ ﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﺭﻭﺑﺮﻭ ﺭﺯﻣﻴﺪ ﻭ ﺗﺎﺧﺖ ﻫﺎﻯ ﭘﻴﺎﭘﻰ

ﻣﻰ

ﮐﻪ [

ﺑﺮﺩ ﻭ ﺁﻧﮕﺎﻩ ﺩﺭ ﻫﻤﺎﻥ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺷﻮﺩ ﻭﮔﺮﻧﻪ ﮔﻤﺮﺍﻫﻰ ﻫﺎ ﺍﺯ ﻣﻴﺎﻥ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺭﻓﺖ .

ﻫﺎﻳﻰ ﺑﺠﺎﻯ ﮔﻤﺮﺍﻫﻰ ﻫﺎ ﮔﺰﺍﺭﺩﻩ

ﻫﺎ ﺁﻣﻴﻎ

ﮐﺘﺎﺏ ﺻﻮﻓﻴﮕﺮﻯ

ﻣﻔﺴﺪ ﻓﻰ ﺍﻻﺭﺽ ﻭ ﻣﺤﺎﺭﺏ ﺑﺎ ﺧﺪﺍ ﺭﺍ ﺑﺎﻳﺪ ﮐﺸﺖ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﺩﻳﻦ ﻫﺎﻯ ﺳﺎﺑﻖ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﻮﺩ ﺑﻠﮑﻪ ﺁﻧﻄﻮﺭ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺯﻳﺮ ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﺩﻳﺪ ﺑﺎ ﻫﺮ ﻧﻮﻉ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻭ ﻓﮑﺮﻯ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺁﺭﺍء ﻭ ﻋﻘﺎﻳﺪ ﺍﻭ ﻣﻮﺍﻓﻘﺖ ﻧﺪﺍﺷﺖ ﺳﺮ ﻧﺒﺮﺩ ﻭ ﺭﺯﻣﻴﺪﻥ ﺩﺍﺷﺖ ﺑﺎ ﺑﺮﭼﺴﺐ ﺩﺷﻤﻨﻰ ﻭﺭﺯﻳﺪﻥ ﺑﺎ ﺧﺪﺍ ﺍﻳﻦ ﻧﺒﺮﺩ ﺭﺍ ﺗﺎ ﮐﺸﺘﻦ ﻭ ﻧﺎﺑﻮﺩ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺩﻳﮕﺮﺍﻧﺪﻳﺸﺎﻥ ﺗﺠﻮﻳﺰ ﻣﻰ . ﮐﺮﺩ ﻧﻮﻳﺴﺪ : ... ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﺑﺪﺁﻣﻮﺯﻯ ﻫﺎ ﺟﻠﻮ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﻣﺮﺩﻣﺎﻥ ﺭﺍ ﺁﮔﺎﻫﺎﻧﻴﺪ . ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻫﺎﻯ ﺯﻳﺎﻧﻤﻨﺪ ﺭﺍ ﻧﺎﺑﻮﺩ ﮔﺮﺩﺍﻧﻴﺪ ﻫﺎ ﺍﻳﻦ. ﺍﺯ ﺑﺎﻳﺎﻫ ﻭﻇﺎﻳﻒ ] ﺎﻯ [ ﺑﺰﺭﮔﺴﺖ . .. ﺍﻳﻦ ﻧﺴﺰﺍﺳﺖ ] ﺳﺰﺍﻭﺍﺭ ﻧﻴﺴﺖ [ ﺑﻪ ﭘﻨﺪﺍﺭ ﻭ ﮔﻤﺎﻥ ﺑﺮﺧﻴﺰﻧﺪ . ﻧﺴﺰﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﭼﻴﺰﻫ ﺎﻳﻰ ﮐﻪ ﺭﺍﻩ ﻧﻴﺴﺖ ﺑ ﻪ ﺳﺨﻦ ﻓﻬﻠﻨﺪ ] ﻣﺸﻐﻮﻝ ﺷﻮﻧﺪ ﺍﻳﻦ [. ﻫﺎ ﻣﺮﺩﻣﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﮔﻤﺮﺍﻫﻰ ﮐﺸﺎﻧﻴﺪﻧﺴﺖ ﺍﻳﻦ . ﻫﺎ ﺑﺎ ﺧﺪﺍ ﻭ ﺟﻬﺎﻥ ﺩﺷﻤﻨﻰ ﻭﺭﺯﻳﺪﻧﺴﺖ . ﻭﺭﺟﺎﻭﻧﺪ ﺑﻨﻴﺎﺩ ﺹ ١٠٧ ﺑﺪ ﺁﻣﻮﺯﻯ ﻭ ﺑﻪ ﮔﻤﺮﺍﻫﻰ ﮐﺸﺎﻧﺪﻥ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﭘﻴﺮﻭﻯ ﺍﺯ ﻳﮏ

ﻭ ،

ﻣﻰ

ﻣﻰ

17

ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻭ ﮔﻔﺘﻦ ﺩﺭﺑﺎﺭﮤ

ﺩﻳﻦ ﻭ ﻳﺎ ﺍﺑﺮﺍﺯ ﻫﺮ ﻧﻮﻉ ﻓﮑﺮ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺍﻯ ﺑﺎﺷﺪ

ﺣﺘﻰ ،

ﺳﻼﻣﺘﻰ ﻭ ﺑﻬﺪﺍﺷﺖ :

... ﻳﮑﻰ ﺍﺯ ﺁﺳﻴﺐ ﻫﺎﻯ ﺑﺰﺭﮒ ﺟ ﻬﺎﻥ ﺑﺪ ﺁﻣﻮﺯﻯ . ﻫﺎﺳﺖ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﺴﺎﻧﻰ َﮐﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺧﻮﺩﻧﻤﺎﻳﻰ ﻭ ﻧﺎﻡ ﺁﻭﺭﻯ ﻭ ﻳﺎ ﺑ َﻬﺮ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﻳﮏ ﺁﺭﺯﻭﻳﻰ ﻳﺎ ﺑ ﻬﺮ [ ﺯﻧﺪﮔﺎﻧﻰ، ﻳﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﺍﺯ ﺭﻭﻯ ﻫﻮﺳﺒﺎﺯﻯ، ﺑﻪ ﺳﺨﻨﺎﻧﻰ ﺑﺮﺧﻴﺰﻧﺪ ﻭ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺮﺩﻡ ﭘﺮﺍﮐﻨﻨﺪ ... ﺳﺨﻦ ﺍﺯ ﺁﻏﺎﺯ ﺟﻬﺎﻥ ﺭﺍﻧﻨﺪ ﻳﺎ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺳﻮﻯ ﺳﭙﻬﺮ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﻫﺎ ﺩﻫﻨﺪ ﻳﺎ ﻻﻑ ﺍﺯ ﻧﺎﭘﻴﺪﺍ ﺩﺍﻧﻰ ﺯﻧﻨﺪ، ﻳﺎ ﺩﺍﻧﺶ ﻫﺎ ﺭﺍ ﮐﻮﺗﺎﻩ ﻭ ﻧﺎﺭﺳﺎ ﺑﺎﺯ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ، ﻳﺎ ﺍﺯ ﺟﻬﺎﻥ ﻭ ﺯﻧﺪﮔﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﻧﮑﻮﻫﺶ ﻓﻬﻠﻨﺪ ] ﭘﺮﺩﺍﺯﻧﺪ [ ، ﻳﺎ ﺩﺭ ﺯﻳﺴﺘﻦ ﺭﺍﻩ ﻫﺎﻯ ﺑﻴﺨﺮﺩﺍﻧﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ، ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﺗﺎﮐﻨﻮﻥ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﮐﺮ . ﺍﻧﺪ ﺩﻩ ﺑﺖ ﭘﺮﺳﺘﻰ، ﻓﻠﺴﻔﻪ، ﺻﻮﻓﻴ ﮕﺮﻯ، ﺧﺮﺍﺑﺎﺗﻴﮕﺮﻯ، ﺷﻴﻌﻴﮕﺮﻯ، ﺑﺎﻃﻨﻰ ﮔﺮﻯ، ﺑﻬﺎﺋﻴﮕﺮﻯ ﻭ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﻫﻤﻪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﮔﻮﻧﻪ ﺍﺳﺖ . ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻫﺎﻯ ﺯﻳﺎﻧﻤﻨﺪ ﺭﺍ ﺍ ﺯ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﮐﻪ ﺑﺎﺷﺪ - ﺍﺯ ﻳﺎﻭﻩ ﮔﻮﻳﻰ ﻫﺎﻯ ﺷﺎﻋﺮﺍﻧﻪ، ﭘﻨﺪﺍﺭﻫﺎﻯ ﻓﻴﻠﺴﻮﻓﺎﻧﻪ، ﺍﺯ ﺍﻓﺴﺎﻧﻪ ﻫﺎﻯ ﺑﻰ ﭘﺎ ﺍﺯ ﺩﺳﺘﻮﺭﻫﺎﻯ ﺑﻰ ﺩﺍﻧﺸﺎﻧﻪ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺗﻨﺪﺭﺳﺘﻰ، ﺭﺍﻫﻨﻤﺎﻳﻰ ﻫﺎﻯ ﺑﻴﺨﺮﺩﺍﻧﻪ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺯﻧﺪﮔﺎﻧﻰ ﻭ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﻧﺎﺑﻮﺩ ﮔﺮﺩﺍﻧﻴﺪ، ﺑﺎﻳﺪ ﺳﻮﺯﺍﻧﻴﺪ ﺑﻪ ﺭﻭﺩ ﺍﻧﺪﺍﺧﺖ، ﺑﻪ ﭼﺎﻩ ﻓﺮﻭ ﺭﻳﺨﺖ . ﻭﺭﺟﺎﻭﻧﺪ ﺑﻨﻴﺎﺩ ٨٠١ . ﺹ ﺳﭙﺲ ﺍﻳﻦ ﺷﺨﺺ ، ﺑﺎ ﺁﻥ ﺳﺎﺑﻘﮥ ﻋﻠﻤﻰ ﺧﻮﺩ، ﺑﻪ ﺩﺷﻤﻨﻰ ﺁﺷﮑﺎﺭ ﺑﺎ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻭ ﮐﺘﺎﺏ ﻭ ﺳﻮﺍﺩ ﻣﻰ ﭘﺮﺩﺍﺯﺩ ﻣﻰ. ﻧﻮﻳﺴﺪ : ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻳﺎ ﮐﺘﺎﺏ ﺍﺯ ﻧﺨﺴﺖ ﺍﻳﻦ ﺁﺳﻴﺐ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺳﻮﺍﺩ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﮔﺮﺩﺩ ﺑﻪ ﺁﺳﻴﺐ ﺁﻥ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺍﻓﺰﻭﺩ . ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﻧﺪﺍﺩ ﻭ ﺗﺎ ﺗﻮﺍﻥ ﺟﻠﻮ ﮔﺮﻓﺖ ... ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﺑﺪ ﺁﻣﻮﺯﺍﻥ ﻭ ﺁﮔﺎﻫﺎﻧﻴﺪﻥ ﻣﺮﺩﻣﺎﻥ ﺍﺯ ﮐﺎﺭﻫﺎﻯ ﺁﻧﺎﻥ ﻭ ﻧﺎﺑﻮﺩ ﮔﺮﺩﺍﻧﻴﺪﻥ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻫﺎﻯ ﺯﻳﺎﻧﻤﻨﺪ ﺍﺯ ﺑﺎﻳﺎﻫﺎﻯ ﻭﻇﺎﻳﻒ ] [ ﺑﺰﺭﮒ ﺁﺩﻣﻴﺎﻧﺴﺖ . ﺍﺯ ﺑﺎﻳﺎﻫﺎﻳﻴﺴﺖ ﮐﻪ ﭼﻪ ﺳﺮ ﺭﺷﺘﻪ ﺩﺍﺭﻯ [ ﺩﻭﻟﺖ] ﻭ ﭼﻪ ﻳﮑﺎﻳﮏ ﻣﺮﺩﻡ - ﻫﺮ ﻳﮑﻰ ﺩﺭ ﺟﺎﻯ ﺧﻮﺩ - ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﮔﺮﺩﻥ ﻣﻰ . ﺩﺍﺭﻧﺪ ﮔﺮﺩﺍﻧﻴﺪﻥ ﺧﻮﺩ ﺍﺯ ﺑﺎﻳﺎﻫﺎﻯ ﻭﻇﺎﻳﻒ ]

ﺁﺯﺍﺩ

ًﻣﺜﻼ

18

ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺑﺠﺎﺳﺖ ﮐﻪ ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﻣﺎ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻣﻰ ﮐﻨﻴﻢ ﺳﺎﻟﻰ ﻳﮏ ﺭﻭﺯ ﺭﺍ ﺑﺎﻯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺯﺑﻪ " ﻧﺎﻡ " ﮔﻴﺮﻧﺪ ﻭ ﺑﻴﺎﺩ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﻳﺎﻫﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﺑﺎﺷﻨﺪ ... ﺍﻳﻦ ﻧﺴﺰﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﺴﺎﻧﻰ ﺭﺍﻩ ﮔﺸﺎﺩﻩ ﺭﺍ ﺑﮕﺰﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﭘﻰ ﭘﻨﺪﺍﺭ ﻭ ﮔﻤﺎﻥ ﺍﻓﺘ ﺎﺩﻩ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﮑﻰ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺟﺴﺖ ﻭ ﺧﻴﺰ ﻓﻬﻠﻨﺪ ] ﭘﺮﺩﺍﺯﻧﺪ ﻣﻰ ... [ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺁﺯﺍﺩ ﺍﺳﺖ . ﺑﺎﻳﺪ

ﮔﻔﺖ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺟﺰ ﺍﺯ ﭘﻨﺪﺍﺭ ﺍﺳﺖ . ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺍﺯ ﭼﻴﺰﻯ ﺩﺍﻧﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﭼﻴﺰﻯ ﻧﺎﺩﺍﻧﺴﺘﻪ ﭘﻰ ﺑﺮﺩﻧﺴﺖ . ﻣﻰ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﺁﺩﻣﻰ ﮐﻨﺠﮑﺎﻭ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻧﺘﻮﺍﻧﺪ ﺟﻠﻮ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﮔﻴﺮﺩ . ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺑﻬﺎﻧﻪ ﺍﺳﺖ، ﺍﻳﻦ ﮐﻨﺠﮑﺎﻭﻳﻬﺎ ﺟﺰ ﻫﻮﺩﮤ ﺑﻴﮑﺎﺭﻯ ﻭ ﻧﺎﺩﺍﻧﻰ ﻧﻴﺴﺖ . ... ﺍﻳﻦ ﭘﻴﺮﻭﻯ ﺍﺯ ﭘﻨﺪﺍﺭ ﻭ ﮔﻤﺎﻥ ﻭ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻰ ﺍﺯ ﭼﻴﺰﻫﺎﻯ ﺭﺍﻩ ﺑﺴﺘﻪ ﻣﺮﺩﻣﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﮔﻤﺮﺍﻫﻰ ﮐﺸﺎﻧﻴﺪﻧﺴﺖ . ﺑﺎ ﺧﺪﺍ ﻭ ﺟﻬﺎﻥ ﺩﺷﻤﻨﻰ ﻭﺭﺯﻳﺪﻧﺴﺖ ﻪ ﺑ. ﮐﺴﺎﻧﻰ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﻩ ﻣﻰ ﺁﻳﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﮐﻬﺮﺍﻳﻴﺪ ] ﻧﻬﻰ ﮐﺮﺩ ﺍﮔﺮ ﺑﺎﺯ ﺹ . ١٠٩ ﺍﻓﮑﺎﺭ ﺗﻨﺪ ﻭ ﻧﺎ ﺷﮑﻴﺒﺎﻳﻰ ﻫﺎﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﺩﺭ ﺭﺍﺳﺘﺎﻯ ﺑﺎﻭﺭﻫﺎﻯ ّ ﻣﺘﻌﺼ ﺒﻴﻦ ﺑﻮﺩ ﺷﻴﻌﻪ ﮐﻪ ﭼﻬﻞ ﺳﺎﻝ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻗﺘﻞ ﺍﻭ، ﺩﺭ ﺭﮊﻳﻢ ﻭﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ ﺩﺭﺳﺖ ﻫﻤﺎﻥ ﺭﺍﻫﻰ ﮐﻪ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﺗﺒﻠﻴﻎ ﻣﻰ ﮐﺮﺩ ﺭﻓﺘﻨﺪ ﻭ ﻫﺰﺍﺭﺍﻥ ﻧﻔﺮ ﺭﺍ ﺑ ﺎﻡ ﻣﻔﺴﺪ ﻓﻰ ﺍﻻﺭﺽ ﻭ ﻣﺤﺎﺭﺏ ﺑﺎ ﺧﺪﺍ ﺑﻮﺩﻥ ) ﻭ ﻳﺎ ﺑﻪ ﮐﻼﻡ ﮐﺴﺮﻭ ﻯ ﻣﺮﺩﻣﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﮔﻤﺮﺍﻫﻰ ﮐﺸﺎﻧﻴﺪﻥ ﻭ ﺑﺎ ﺧﺪﺍ ﻭ ﺟﻬﺎﻥ ﺩﺷﻤﻨﻰ ﻭﺭﺯﻳﺪﻥ ( ﺟﻠﻮﻯ ﺟﻮﺧﻪ ﻫﺎﻯ ﺁﺗﺶ ﮔﺬﺍﺭﺩﻧﺪ . ﻧﻈﺮﻳﺎﺕ ﺍﻓﺮﺍﻃﻰ ﻭ ﺧﺸﻦ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﮐﻪ ّﺗﺎ ﺣﺪ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺑﺎ ﺍﻓﮑﺎﺭ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﺍﻧﺪﻳﺸﺎﻥ ﺷﻴﻌﻰ ﻫﻤﺂﻫﻨﮕﻰ ﺩﺍﺭﺩ ، ﺍﮔﺮ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﺁﻥ ﻣﺬﻫﺐ ﺍﻳﺮﺍﺩ ﻭﻟﻰ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﻫﻢ ﺯﻣﺎﻥ ﻧ ﻴﺶ ﺣﻤﻠﻪ ﺭﺍ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﺬﻫﺐ ﺷﻴﻌﻪ ﮐﺮﺩ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺑﻴﺦ ﻭ ﺑﻦ ﺧﺮﺍﻓﻪ ﻭ ﭘﻨﺪﺍﺭ ﺑﻴﻬﻮﺩﻩ ﺧﻮﺍﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﮐﺘﺎﺏ ﺷﻴﻌﻴﮕﺮﻯ ﺧﻮﺩ ﺍﺯ ﻫﻴﭻ ﺣﻤﻠﻪ ﻭ ﺗﻮﻫﻴﻨﻰ ﺑﻪ ﻣﺬﻫﺐ ﺷﻴﻌﻪ ﺧﻮﺩﺩﺍﺭﻯ ﻧﮑﺮﺩ . ﻧﮕﺸﺘﻨﺪ ﻭ ﭘﺎ ﻓﺸﺎﺭﺩﻧﺪ ﺳﺰﺍﺷﺎﻥ ﮐﺸﺘﻦ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ . ﻭﺭﺟ ﺎﻭﻧﺪ ﺑﻨﻴﺎﺩ ﺷﺪ ﮐﺴﻰ ﺑﺮ ﺍﻭ ﺍﻳﺮﺍﺩﻯ ﻧﻤﻰ . ﮔﺮﻓﺖ

ﮐﻪ [

ﺍﺗﻬ ﻪ

ﺧﺸﮏ

ﻣﻰ

19

ﺍﻓﮑﺎﺭ ﺍﻭ ﺩﺭ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ ﺷﻴﻌﻪ ﮐﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ ﺍﺳﻼﻡ ﺗﻠﻘﻰ ﻣﻰ ﺷﺪ ﻭﺍﮐﻨﺶ ﻫﺎﻯ ﺷﺪﻳﺪﻯ ﺑﺮﺍﻧﮕﻴﺨﺖ . ﭼﻨﺪ ﺑﺎﺭ ﺑﻪ ﺟﺎﻥ ﺍﻭ ﺳﻮء ﻗﺼ ﺪ ﺷﺪ ﻭ ﻣﻮﺭﺩ ﺣﻤﻠﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ . ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﻓﺘﻮﺍﻯ ﻗﺘﻞ ﻭﻯ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﺮﺗﺪ ﺻﺎﺩﺭ ﺷﺪ ﻭ ﺷﮑﺎﻳﺖ ﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﺍﻭ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺩﺍﺩﮔﺴﺘﺮﻯ ﮔﺮﺩﻳﺪ . ﮐﺴﺮﻭﻯ ﻭ ﺯﻧﺎﻥ ﻧﮑﺘﮥ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺍﻓﮑﺎﺭ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻫﺎﻯ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺍﻧﺴﺖ ﻧﻈﺮ ﺍﻭ ﺩﺭﺑﺎﺭﮤ ﺯﻥ ﺍﺳﺖ . ﺩﺭ ﮐﺘﺎﺏ ﺩﺧﺘﺮﺍﻥ ﻭ ﺧﻮﺍﻫﺮﺍﻥ ﻣﺎ ، ﻭﻯ ﺍﺑﺘﺪﺍ

ﭘﮋﻭﻫﺸﻰ ﺗﺎ ﺭﻳﺨﻰ ﺩﺭﺑﺎﺭﮤ ﺣﺠﺎﺏ ﺯﻥ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻣﻰ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺍﺳﺘﺪﻻﻝ ﻣﻰ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﻗﺮﺁﻥ ﭼﻴﺰﻯ ﺩﺭﺑﺎﺭﮤ ﺣﺠﺎﺏ ﻧﻴﺎﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ . ﻭﻯ ﻣﻰ ﺍﻓﺰﺍﻳﺪ ﮐﻪ ﺣﺠﺎﺏ ﺣﺎﺻﻞ " ّﻣﺮﺩﻡ ﺁﺯﺍﺭﻯ ﻣﻼ ﻳﺎﻥ " ﺍﺳﺖ . ﮐﺴﺮﻭﻯ ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﺳﺘﻌﺪﺍﺩ ﺯﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻣﺮﺩﺍﻥ ﺩﺭ ﺁﻣﻮﺧﺘﻦ ﻭ ﺩﺭﮎ ﺣﻘﺎﻳﻖ ﻳﮑﺴﺎﻥ ﻣﻰ ﺑﻴﻨﺪ ﻭ ﻣﻨﻌﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺤﺼﻴﻼﺕ ﺯﻧﺎﻥ ﻗ ﺎﻳﻞ ﻧﻴﺴﺖ . ﺑﺮ ﻫﻤﻴﻦ ﺍﺳﺎﺱ ﻣﻰ ﻧﻮﻳﺴﺪ : " ﻭﺍﮊﻩ ﮐﻮﺗﺎﻩ ﺧﺮﺩ ] ﺿﻌﻴﻔﻪ، ﻧﺎﻗﺺ ﻋﻘﻞ [ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺑﺎﻧﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﻳﮑﺒﺎﺭ ﺑﻴﺠﺎ ﻭ ﺑﻰ ﭘﺎﺳﺖ . “ ﻭﻟﻰ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺍﻭ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﻭ ﺑﺮﺍﺑﺮﻯ ﺯﻥ ﻭ ﻣﺮﺩ ﺩﺭ ﻫﻤﻴﻨﺠﺎ ﻳﻌﻨﻰ ﺑﻪ ﺑﺮﺩﺍﺷﺘﻦ ﺣﺠﺎﺏ، ﻭ ﺗﺴﺎﻭﻯ ﺩﺭ ﮐﺴﺐ ﺩﺍﻧﺶ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻣﻰ . ﻳﺎﺑﺪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﭘﺲ ﺑﺤﺜﻰ ﺍﺯ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺯﻥ ﻭ ﻣﺮﺩ ﭘﻴﺶ ﮐﺸﺪ ، ﮐﻪ ﺑﻪ ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ ﺯﻳﺎﺩ ﺣﺎﺻﻞ ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ ﺍﻭ ﺍﺯ ﻣﻘﺎﻡ ﺯﻥ ﺩﺭ ﺍﺳﻼﻡ، ﻭ ﻧﻴﺰ ﺣﺎﻝ ﻭ ﻫﻮﺍ ﻭ ﻣﺤﻴﻂ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺁﻥ ﺭﻭﺯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ . ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﺍﺳﺎﺱ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺯﻥ ﻭ ﻣﺮﺩ ﻧﻪ ﺑﺮ ﺍﺣﺘﺮﺍﻡ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺩﻭ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺑﺎ ﺣﻘﻮﻕ ﻣﺴﺎﻭﻯ، ﺑﻠﮑﻪ ﺑﻪ ﻫﺪﻑ ﻓﺮﻳﺐ ﺩﺍﺩﻥ ﺯﻧﺎﻥ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺮﺩﺍﻥ ﻭ ﺑﺪﺑﺨﺖ ﻧﻤﻮﺩ ﻥ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺍﺳﺖ . ﺑﺎ ﺁﻧﮑﻪ ﻣﻰ ﮔﻮﻳﺪ ﺯﻥ ﺭﺍ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﮐﻮﺗﺎﻩ ﺧﺮﺩ ) ﻧﺎﻗﺺ ﻋﻘﻞ ( ﺩﺍﻧﺴﺖ، ﺑﺤﺜﻰ ﭘﻴﺶ ﻣﻰ ﮐﺸﺪ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ، ﺍﺯ ﺩﻳﺪ ﺍﻭ، ﺯﻥ ﻣﻮﺟﻮﺩﻯ ﺿﻌﻴﻒ ﻭ ﮐﻢ ﻋﻘﻞ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ . ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﺮﺩﺍﻥ ﺑﻪ ﺁﺳﺎﻧﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﻣﻰ ﺩﻫﺪ، ﻓﺮﻳﺐ

ﻣﻰ

ﻟﻐﺰﺩ ﻭ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﻣﻰ ﻟﻐﺰﺍﻧﺪ ﻣﻰ. ﻧﻮﻳﺴﺪ :

ﺧﻮﺭﺩ، ﻣﻰ

ﻣﻰ

20

ﺯﻧﻬﺎ ﺑﺎﻳ ﺪ ﺑﻪ ﺩﻭ ﭼﻴﺰ ﭘﺎﺑﺴﺘﮕﻰ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ : ﻳﮑﻰ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﺑﻪ ﮐﻮﭼﻪ ﻭ ﺧﻴﺎﺑﺎﻥ ﻭ ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻪ ﺍﻧﺠﻤﻨﻬﺎ ﻭ ﺑﺰﻡ ﻫﺎ ﺑﻰ ﺁﺭﺍﻳﺶ ﻭ ﺳﺎﺩﻩ ﺩﺭ ﺁﻳﻨﺪ . ﺁﺭﺍﻳﺶ ﻭ ﺧﻮﺩﻧﻤﺎﻳﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺷﻮﻫﺮﺍﻥ ﺧﻮﺩ ﻧﮕﻪ ﺩﺍﺭﻧﺪ . ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺁﻧﮑﻪ ﺑﺎ ﻣﺮﺩﺍﻥ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﺩﺭ ﻧﻴﺎﻣﻴﺰﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺑﺰﻣﻬﺎ ] ﻣﻴﻬﻤﺎﻧﻰ [ ﻫﺎ ﺟﺰ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺷﻮﻫﺮﺍﻥ ﻭ ﺧﻮﻳﺸﺎﻥ ﻧﺰﺩ ﻳﮏ ﺧﻮﺩ ﻧﺮﻭﻧﺪ .... ﺯﻧﻰ ﮐﻪ ﺑﻪ ﮐﻮﭼﻪ ﻭ ﺧﻴﺎﺑﺎﻥ ﺑﺎ ﺁﺭﺍﻳﺶ ﺁﻳﺪ ، ﺁﻥ ﻣﻌﻨﺎﻳﺶ ﻧﮕﺎﻩ ﻣﺮﺩﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﻮﻯ ﺧﻮﺩ ﮐﺸﻴﺪﻧﺴﺖ . ﺍﮔﺮ ﺍﻳﻦ ﻧﻴﺴﺖ ﭘﺲ ﭼﻴﺴﺖ؟ ...! ﭼﻨﻴﻦ ﺯﻧﻰ ﭼﻪ ﺷﮕﻔﺘﺴﺖ ﮐﻪ ﺧﻮﺩ ﺑﻠﻐﺰﺩ ﻭ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﺑﻠﻐﺰﺍﻧﺪ . ﺯﻧﻰ ﮐﻪ ﺁﺯﺍﺩﺍﻧﻪ ﺑﺎ ﻣﺮﺩﺍﻥ ﺩﺭ ﻣﻰ ﺁﻣﻴﺰﺩ ﺑﻪ ﺩﺷﻮﺍﺭﻯ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻧﮕﻪ ﺩﺍ ﺭﺩ، ﺑﻪ ﺩﺷﻮﺍﺭﻯ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﻓﺮﻳﺐ ﻣﺮﺩﺍﻥ ﺭﺍ ﻧﺨﻮﺭﺩ . ﺍﻳﻦ ﭼﻴﺰﻳﺴﺖ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺁﺯﻣﻮﺩﻩ : ﺯﻥ ﺍﺯ ِﺑﺎﺯﺍﺭ ﺁﻣﻴﺰﺵ ﺁﺯﺍﺩﺍﻧﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺑﺎﺧﺘﻪ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺁﻳﺪ . ِﺁﻣﻴﺰﺵ ﺁﺯﺍﺩﺍﻧﻪ ﺯﻥ ﺭﺍ ﻟﻐﺰﺷﮕﺎﻫﻰ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﻮﺩ ﺑﻠﻐﺰﺩ ﻭ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﺑﻠﻐﺰﺍﻧﺪ . ﺧﻮﺍﻫﺮﺍﻥ ﻭ ﺩﺧﺘﺮﺍﻥ ﻣﺎ ٥١ . ﺹ ﻭ ﭼﻮﻥ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﻭ ﭼﻴﺰ ، ﻳﻌﻨﻰ ﺑﺎ ﻟﺒﺎﺱ ﺁﺭﺍﺳﺘﻪ ﻭ ﺁﺭﺍﻳﺶ ﺻﻮﺭﺕ ﺑﻪ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺮﺩﺍﻥ ﺩﺭ ﺁﻣﺪﻥ ﻭ ﺑﺎ ﻣﺮﺩﺍﻥ ﺁﺯﺍﺩﺍﻧﻪ ﺩﺭ ﺁﻣﻴﺨﺘﻦ ﻭ ﺑﻪ ﺑﺰﻡ ﻫﺎ ﺧﻮﺩﺳﺮﺍﻧﻪ ﺭﻓﺘﻦ ﺳﻮﻏﺎﺕ ﺍﺭﻭﭘﺎﺳﺖ ﺯﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﻫﺸﺪﺍﺭ ﻣﻰ : ﺩﻫﺪ ﮐﻪ ... ﺑﺎﻧﻮﺍﻥ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺪﺍﻧﻨﺪ ﮐﻪ ﺯﻥ ﺩﺭ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﺍﺭﺟﻤﻨﺪ ﻧﻴﺴﺖ . ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻴﺎﻥ ﺯﻥ ﺭﺍ ﮔﺮﺍﻣﻰ ﻧﻤﻰ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﻓﺮﻳﺐ ﺁﻥ ﺳﺨﻨﺎﻧﻰ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎﺳﺖ ﻧﺨﻮﺭﻧﺪ . ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻴﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﭼﻴﺰﻫﺎ ﮔﻤﺮﺍﻫﻨﺪ ﻭ ﻳﮑﻰ ﻫﻢ ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﺯﻧﻬﺎﺳﺖ . ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻴﺎﻥ ﺯﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺍﻓﺰﺍﺭﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺧﻮﺷﮕﺬﺭﺍﻧﻰ ﻭ ﮐﺎﻣﮕﺰﺍﺭﻯ ﻣﺮﺩﺍﻥ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺍﻧﺪ ﻭ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎﻳﻰ ﺑﻪ ﺯﻧﺎﻥ ﻧﻤﻰ . ﺩﻫﻨﺪ ﺍﻳﻨﺴﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺑﺰﻡ ﻫﺎ ﻣﻰ ﮐﺸﻨﺪ، ﭘﺮﺩﻩ ﻫﺎﺷﺎﻥ ﻣﻰ ﺩﺭﻧﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺟﺎﻳﮕﺎ ﻩ ﺧﻮﺩ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻣﻰ ﺁﻭﺭﻧﺪ . ﺟﺎ ﻫﻤﺎﻥ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﺑﺎ ﺁﻧﮑﻪ ﻳﮏ ﺟﺎ ﺯﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﺳﺘﻌﺪﺍﺩ ﺁﻣﻮﺧﺘﻦ ﺑﺎ ﻣﺮﺩﺍﻥ ﻣﺴﺎﻭﻯ

ﻣﻰ

21

ﺩﺭ ﺟﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﻫﻤﺎﻥ ﮐﺘﺎﺏ ﺣﺮﻑ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻋﻮﺽ ﻣﻰ . ﮐﻨﺪ ﺯﻧﺎﻥ ”ﺭﺍ ﺩﺭ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ ﺗﻨﻰ ﻭ ﻣﻐﺰﻯ “ ﺍﺯ ﻣﺮﺩﺍﻥ ﺟﺪﺍ ﻣﻰ ﺩﺍﻧﺪ ﻭ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﮥ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﻭﺭ ﮔﻮﻳﺪ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﻣﻮﺭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻳﺪ ﻭﻇﺎﻳﻔﺸﺎﻥ ﺟﺪﺍ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻰ . ﻧﻮﻳﺴﺪ : ... ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﮐﺎﺭﻫﺎﻳﻰ ﺁﻓﺮﻳﺪﻩ ﻭ ﻣﺮﺩﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﮐﺎﺭﻫﺎﻳﻰ . ﺯﻧﺎﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺧﺎﻧﻪ ﺁﺭﺍﺳﺘﻦ ﻭ ﺑﭽﻪ ﭘﺮﻭﺭﺩﻥ ﻭ ﺩﻭﺧﺘﻦ ﻭ ﭘﺨﺘﻦ ﻭ ﺍﻳﻨ ﻮﻧﻪ ﮕ ﮐﺎﺭﻫﺎﻳﻨﺪ ... ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻰ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﻭ ﺩﺍﻭﺭﻯ ﺩﺭ ﺩﺍﺩﮔﺎﻩ ﻭ ﻭﺯﻳﺮﻯ ﻭ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻰ ﺳﭙﺎﻩ ﻭ ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﭼﻴﺰﻫﺎ ﮐﺎﺭ ﺯﻥ ﻫﺎ ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻪ ﺩﻭ ََ ﺷﻮﻧﺪ [: ﺩﻟﻴﻞ ] ﻳﮑﻰ ﺁﻧﮑﻪ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﺩﻭﺭﺍﻧﺪﻳﺸﻰ ﻭ ﺭﺍﺯﺩﺍﺭﻯ ﻭ ﺧﻮﻧﺴﺮﺩﻯ ﻭ ﺗﺎﺏ ﻭ ﺷﮑﻴﺐ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺩﺭ ﺯﻧﻬﺎ ﮐﻢ ﺍﺳﺖ ﺯﻥ. ﻫﺎ ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﺍﺯ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ ﺗﻨﻰ ﻧﺎﺯﮎ ﻭ ﺯﻭﺩ ﺭﻧﺠﻨﺪ، ﺩﺭ ﺳﻬﺶ ]ﻫﺎ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﺩﺭﻭﻧﻰ ﻧﻴﺰ [ ﺩﺭ ﺁﻣﺪﻥ ﺩﺭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻭ ﮐﻮﺷﺶ ﺩﺭ ﺭﺍﻩ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻰ ﺍﺯ ﺯﻧﺎﻥ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺁﻣﻴﺰﺵ ] ﻫﺎ ﻣﻌﺎﺷﺮﺕ، ﺭﻓﺖ ﻭ ﺁﻣﺪ [ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﮐﺸﺎﻧﻴﺪ ﻭ ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﻧﺎﺳﺘﻮﺩﮔﻰ ﻫﺎ ﮐﻪ ﺭﺥ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻧﻤﻮﺩ . ﺍﮔﺮ ﺍﻳﻦ ﺩﺭ ﺭﺍ ﺑﺎﺯ ﻧﻤﺎﻳﻴﻢ ﺯﻧﺎﻥ ﺧﻮﺩﺁﺭﺍ ﻭ ﺧﻮﺩﻧﻤﺎ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﻳﺎﻓﺖ . ﺭﻭﻳﻬﻤﺮﻓﺘﻪ ﮐﺎﺭﻯ ﻧﺎﭘﺴﻨﺪ ﻳﺪﻩ ﺍﺳﺖ . ﺯﻧﺎﻥ ﺯﻭﺩ ﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﻓﺮﻳﻔﺖ ﻭ ﺯﻭﺩ ﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﻓﺮﻳﻔﺘﻪ ﮔﺮﺩﻧﺪ . ﭘﺎﻯ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﮐﺎﺭﻫﺎﻯ ﮐﺸﻮﺭﺩﺍﺭﻯ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺩﻭﺭ ﺗﺮ ﺑﻬﺘﺮ . ٠٢ ﺟﺎ، ﺹ ﺑﻪ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﻋﻠﻮﻣﻰ ﮐﻪ ﺷﺎﻳﺴﺘﮥ ﺯﻧﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﭘﺰﺷﮑ ﻰ، ﻗﺎﺑﻠﮕﻰ، ﺟﺮﺍﺣﻰ، ﺩﺍﺭﻭﺳﺎﺯﻯ، ﺩﻧﺪﺍﻧﭙﺰﺷﮑﻰ، ﭼﺸﻢ ﭘﺰﺷﮑ ﻰ ﻭ ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ . ﻫﺎ ﺑﺎﺷﺪ ﻭﻟﻰ ﭼ ﻮﻥ ﺍﺯ ﺁﻣﻴﺰﺵ ﺯﻥ ﻭ ﻣﺮﺩ ﻫﺮﺍﺳﻨﺎﮎ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﺪ ﻭ ﻧﺎﭘﺴﻨﺪ ﻣﻰ ﺩﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ ﺯﻳﺎﺩ ﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﺁﻧﺴﺖ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻫﺎ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ . ٨١ ﺟﺎ، ﺹ ﻭ ﺑﺎﺯ ﺍﻓﺴﺎﻧﮥ ﻓﺮﻳﺐ ﺧﻮﺭﺩﻥ ﺯﻧﺎﻥ ﻭ ﻓ ﺮﻳﻔﺘﻦ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺗﮑﺮﺍﺭ ﻣﻰ : ﮐﻨﺪ

، ﺩﺍﻧﺪ ﻣﻰ

ﻣﻰ

ﺧﺪﺍ ﺯﻧﺎﻥ

ﭼﻨﺎﻥ ﻣﻰ

ﻫﻤﺎﻥ

ﻫﻤﺎﻥ

ﺩﺍﻧﺶ

22

ﺑﺎ ﭘﺴﺮﺍﻥ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﻧﮑﻨﻨﺪ، ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺗﺨﺼﺺ ﺩﺭ ﺑﻴﻤﺎﺭﺳﺘﺎﻥ ﺍﺯ ﻣﺮﺩﺍﻥ ﺩﻭﺭ ﻭ ﺟﺪﺍ ﺑﺎﺷﻨﺪ . ﺍﻯ ﮐﻪ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺣﺮ ﺍﻡ ﺑﻮﺩﻥ ﺁﻣﻴﺰﺵ ﺯﻥ ﻭ ﻣﺮﺩ ﻧﻮﻳﺴﺪ ﺍ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺟﺪﺍ ﮐﺮﺩﻥ ﻭﺳﺎﻳﻞ ﻧﻘﻠﻴﻪ ﻋﻤﻮﻣﻰ، ﮐﺎﺭﮔﺎ ﻳﺎ ﻭﻫﺎ ﺁﺳﺎﻧﺴﻮﺭﻫﺎﺳﺖ ﮐﻪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﺩﺭ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻣﻰ . ﮐﻨﻴﻢ ﺯﻳﺮﺍ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺮﺩﺍﻥ، ﻫﻤﺎﻥ ﺁﻣﻴﺰﺷﺴﺖ ﮐﻪ ﮔﻔﺘﻴﻢ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﺎﺷﺪ . ﻫﻤﺎﻥ ﺁﻣﻴﺰﺵ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺎﻳﻪ ﻟﻐﺰﺵ ﺯﻧﻬﺎ ﻭ ﻣﺮﺩﻫ ﺎ ﻫﺮ ﺩﻭ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻮﺩ ﻫﻤﺎﻧﺠﺎ ﺹ ٢٧ ﺩﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﮐﺘﺎﺏ ﺧﻮﺍﻫﺮﺍﻥ ﻭ ﺩﺧﺘﺮﺍﻥ ﻣﺎ ، ﮐﺴﺮﻭﻯ ﺩﺳﺘﻮﺭﺍﺗﻰ ﺭﺍﺟﻊ ﺑﻪ ﺍﺳﻢ ﮔﺬﺍﺭﻯ ﺩﺧﺘﺮﺍﻥ، ﺧﻄﺒﮥ ﻋﻘﺪ، ﺟﺸﻦ ﺍﺯﺩﻭﺍﺝ ﻭ ﻧﻴﺰ ﻃﻼﻕ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ . ﮐﺴﺮﻭﻯ ﺍﻳﻦ ﮐﺘﺎﺏ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﻫﮥ /ﻡ ٠٤٩١ . ﻧﮕﺎﺷﺖ ﺍﮔﺮ ﺁﻳﺎ . ﺍﮐﻨﻮﻥ ﺣﻴﺎﺕ ﺩﺍﺷﺖ ّﻭ ﺗﺮﻗ ﻴﺎﺕ ﺑﺎﻧﻮﺍﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻫﻤﮥ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻣﻰﻫﺎ ﺩﻳﺪ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺎ ﻋﺮﻓﺎﻥ ﻭ ﺷﻌﺮ ﻭ ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﻧﻮﻳﺴﻰ ﻭ ﺩﺷﻤﻨﻰ ﻫﺎﻯ ﺍﻭ ﺑﺎ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻧﺪﻳﺸﺎﻥ ، ﺍﺯ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺧﻮﺩ ﺍﻭ ﺗﺎ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺤﺚ ﭘﮋﻭﻫﺸﮕﺮﺍﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ . ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻓﺮﺯﻳﻦ ﻭﺣﺪﺕ ﺍﺳﺘﺎﺩ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻫﺎﺭﻭﺍﺭﺩ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻟﮥ ﺧﻮﺩ ﺑﺎ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺑﻦ ” ّﺑﺴﺖ ﺗﺠﺪ ﺩ ﺩﺭ ﺍﻧﺪﻳﺸﮥ ﺍﺣﻤﺪ ﮐﺴﺮﻭﻯ “ ﮔﻔﺘﺎﺭ ﻭﻯ ﺭﺍ ﺩﺭﺑﺎﺭﮤ ﺣﻘﻮﻕ ﺯﻥ ﻧﺎﻣﻌﻘﻮﻝ ” ﺗﺮﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﺁﺭﺍء ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻫﺎﻯ ﺳﻴﺎﺳﻰ – ﻓﻠﺴﻔﻰ ﮐﺴﺮﻭﻯ “ ﺷﻤﺮﺩﻩ ٢ ﻭ ﻧﺎﺻﺢ ﻧﺎﻃﻖ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺑﺤﺜﻰ ﺩﺭﺑﺎﺭﮤ ﻋﻘﺎﻳﺪ ﺍﻭ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺷﻌﺮ ﻭ ﺷﺎﻋﺮﻯ ﻭ ﻋﺮﻓﺎﻥ، ﺁﻥ ﺍﻓﮑﺎﺭ ﺭﺍ ” ﻗﺸﺮﻯ ﻭ ﺳﻄﺤﻰ ﻣﻰ“ ﺩﺍﻧﺪ ﻭ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳﺖ ” ﮐﺴﺮﻭﻯ ﺳﺮﻣﺎﻳﮥ ﮐﺎﻓﻰ ﺍﺯ ﺍﺩﺑﻴﺎﺕ ﻭ ﺷﻌﺮ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﻧﺪﺍﺷﺖ .“ ٣ ﺩﺭ ﺁﺛﺎﺭ ﮐﺴﺮﻭﻯ ” ﺧﺮﺩﮔﺮﺍﻳﻰ “ ﺍﻓﺮﺍﻃﻰ ﺍﻭ ) ﺧﺮﺩﻯ ﮐﻪ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﺁﻧﺴﺖ ( ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ” ﻧﻈﻤﻰ ﻣﻄﻠﻖ ﮔﺮﺍ ﻭ ﺑﻰ ﺭﻭﺡ ﺩﺭ ﻣﻰ “ ﺁﻳﺪ ﻭ ﺍﻓﮑﺎﺭ ﻭ ﺁﺭﺍء ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﻮﻯ ﻧﻮﻋﻰ ” ﺑﻨﻴﺎﺩ ﮔﺮﺍﺋﻰ “ ﺩﻳﻨﻰ ﺳﻮﻕ ﻣﻰ . ﺩﻫﺪ ﺑﻪ ﻗﻮﻝ ﻓ ﺮﺯﻳﻦ ﺑﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﺩﺭ ﻫﻤﺎﻥ ﮐﺘﺎﺏ ﺗﺎﮐﻴﺪ ﻣﻰ : ﮐﻨﺪ ... ﺍﻳﻨﺎﻥ [ ﺯﻧﺎﻥ] ﻣﻄﺎﻟﺒﻰ ﺍﺯ ﻗﻠﻤﺶ ﺟﺎﺭﻯ ﻣﻰ ؟ﺷﺪ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﺍﺕ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺯﻧﺎﻥ، ﻭ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ

ﻣﻘﺪﻣﻪ

ﻣﻰ

ﺵ ٠٢٣١

ﻫﺎﻯ ﺍﻭ

23

ﻭﺣﺪﺕ ” ﺩﺭ ﭼﻨﻴﻦ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﺍﻓﺴﻮﻥ ﺯﺩﺍﻳﻰ ﺷﺪﻩ ﺍﻯ ﮐﻪ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﺑﺮﭘﺎﺋﻰ ّﺁﻥ ﺑﻮﺩ ﺣﺘﻰ ﺟﺎﻳﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻧﻴﺮﻭﻯ ﺗﺼﻮ ﺭ ﻭ ﻳﺎ ﺁﻧﭽﻪ ﺍﻭ ﭘﻨﺪﺍﺭ » ﻣﻰ« ﺩﺍﻧﺴﺖ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺷﺖ .“ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﻣﻰ ﻧﻮﻳﺴﺪ : ﭘﻨﺪﺍﺭ ﻳﮑﻰ ﺍﺯ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﭘﺴﺖ ﺁﺩﻣﻴﺎﻥ ﺍﺳﺖ، ﻳﮑﻰ ﺍﺯ ﺁﺳﻴﺐ ﻫﺎﻯ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﺖ . ﺍﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﮔﻤﺮﺍﻫﻰ ﻫﺎ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﺍﺯ ﭘﻨ ﺪﺍﺭ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ . ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻴﭽﮕﺎﻩ ﭘﻰ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻧﮕﺮﻓﺖ . ﻫﻴﭽﮕﺎﻩ ﺍﺯ ﭘﻨﺪﺍﺭ ﺧﻮﺩ ﭼﻴﺰﻯ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﻧﻴﺎﻣﻮﺧﺖ ... ﺍﻳﻢ ﻭ ﺑﺎﺯ ﻣﻰ ﮔﻮﺋﻴﻢ ﺩﺍﻧﺶ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻫﺮ ﮐﺠﺎ ﺭﻓﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺯ [ ﺍﻯ ﺭﺳﻴﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ ... ﺍﻳﻨﻬﺎ ... ﺍﻳﻦ ﭘﻴﺮﻭﻯ ﺍﺯ ﭘﻨﺪﺍﺭ ﻭ ﮔﻤﺎﻥ، ﻭ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻰ ﺍﺯ ﭼﻴﺰﻫﺎﻯ ﺭﺍﻩ ﺑﺴﺘﻪ، ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﺑﻪ ﮔﻤﺮﺍﻫﻰ ﮐﺸﺎﻧﻴﺪﻧﺴﺖ، ﺑﺎ ﺧﺪﺍ ﺩﺷﻤﻨﻰ ﻭﺭﺯﻳﺪﻧﺴﺖ . ﺑﻪ ﮐﺴﺎﻧﻰ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﻩ ﻣﻰ ﺁﻳﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﮐﻬﺮﺍﻳﻴﺪ ] ﻧﻬﻰ ﮐﺮﺩ [ ﮐﻪ ﺍﮔﺮ ﺑﺎﺯ ﻧﮕﺸﺘﻨﺪ ﻭ ﭘﺎﻓﺸﺎﺭﺩﻧﺪ ﺳﺰﺍﺷﺎﻥ ﮐﺸﺘﻦ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ . ٤ ﻣﺸﮑﻞ ﺑﺘﻮﺍﻥ ﺗﺮﺩﻳﺪ ﮐﺮﺩ ﮐﻪ ﺩﺭ ﭼﻨﻴﻦ ﺟﻬﺎﻥ ﺑﻴﻨﻰ ﻣﻨﻈﻤﻰ ﮐﻪ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﺑﻪ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﻳ ﺶ ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ، ﻓﻀﺎﻯ ﭼﻨﺪﺍﻧﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺭﺷﺪ ﺫﻫﻦ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻭ ﺧﻮﺩﮔﺮﺩﺍﻥ، ﻭ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﺮﺍﻯ ﺑ ّﻴﺎﻥ ﺫﻫﻨﻴﺘﻰ ﮐﻪ ﻣﺘ ﮑﻰ ﺑﻪ ﺗﺮﮐﻴﺒﻰ ﺍﺯ ﺍﺭﺍﺩﮤ ﺁﺣﺎﺩ ﻭ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺳﺖ ﺑﺎﻗﻰ ﻧﻤﻰ . ﻣﺎﻧﺪ ٥ ﺍﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺍﻓﮑﺎﺭ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﭘﮋﻭﻫﻨﺪﮔﺎﻥ، ﭘﻴﺶ ﺯﻣﻴﻨﮥ ﻓﮑﺮﻯ ﮔﺮﻭﻫﻰ ﺍﺯ ﺍﻓﺮﺍﻁ ﮔﺮﺍﻳﺎﻥ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﮔ ﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ ﺩﺭ ﺁﺛﺎﺭ ﻭ ﺍﻓﮑﺎﺭ ﺁﻗﺎﻯ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﺗﺒﻠﻮﺭ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ . َﺩﮐﺘﺮ ﻣﺤﻤﺪ ﺗﻮﮐﻠﻰ ﻃ ﺮﻗﻰ ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺗﻮﺭﻧﺘﻮ ﺍﻯ ﺑﺎ ” ﻋﻨﻮﺍﻥ ّﺗﺠﺪﺩ ﺍﺧﺘﺮﺍﻋﻰ، ﺗﻤﺪﻥ ﻋﺎﺭﻳﺘﻰ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺭﻭﺣﺎﻧﻰ “ ﺿﻤﻦ ﺑﺤﺜﻰ ّﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻬﻀﺖ ﺗﺠﺪﺩ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺭﺍﻩ ّﻫﺎﻳﻰ ﮐﻪ ﺗﺠﺪﺩ ﻃﻠﺒﺎﻥ ﻣﺎ ﺍﺯ ﺯﻣﺎﻥ ﻗﺎﺟﺎﺭ ﺗﺎ ﮐﻨﻮﻥ ﭘﻴﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻣﮕﺮﺍﻳﻰ ﻭ ﺍﺻﺎﻟﺖ ﮔﺮﺍﻳﻰ ﺍﺵ ﺭﻓﺖ ﻭ ﺑﻪ ﻫﺮ ﻫﻮﺩﻩ ﻧﺘﻴﺠﻪ ] ﺍﻯ ﻭﺣﺪﺕ ﺍﺿﺎﻓﻪ ﻣﻰ : ﮐﻨﺪ

ﮔﻔﺘﻪ

ﭘﻰ

ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻟﻪ

24

ﺍﻧﺪ، ﮐﺘﺎﺏ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺍﻟﻤﺴﺎﺋﻞ ﺁﻗﺎﻯ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﻭ ﺗﺌﻮﺭﻯ ﻭﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﻓﮑﺎﺭ ﻭ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻫﺎﻯ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳﺖ ﺁﻧﭽﻪ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺁﻭﺭﺩﻧﺪ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﻫﻤﺎﻥ

ﺭﺳﻴﺪﻩ

ﻫﺎﻯ ﮐﺴﺮﻭ : ﻯ ﺑﻮﺩ ... ﭘﺲ ﺍﺯ ﻗﺘﻞ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﺍﺯ ﺍﻭ ﻳﺎﺩﺯﺩﺍﺋﻰ ﮐﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻗﺘﻞ ﺁﻏﺎﺯﮤ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻓﺮﺍﻣﻮﺵ ﮐﺎﺭﻯ ﻋﺎﻣﺪﺍﻧﻪ ﺍﻯ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﻧﻬﻀﺖ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﭘﺪﻳﺪﻩ ﺍﻯ

ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ

ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮﺩ ﺗﻠﻘﻰ ﻣﻰ . ﮐﺮﺩ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻗﺘﻞ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎﻯ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﺩﺭﺑﺎﺭﮤ ﺩﻳﻦ، ﺧﺮﺩ، ﺍﺭﻭﭘﺎﻳﻰ ﮔﺮﻯ، ﺭﻣﺎﻥ ﻭ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﺑﻨﻴﺎﻥ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥ ّﻣﺪﺍﺭﺍﻧﻰ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺁﻭﺭﺩ ﮐﻪ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ ﻣﺪﻋﻰ ﺍﺑﺪﺍﻉ ﺁﻥ ﺷﺪﻧﺪ .“ ٦ َﺩﮐﺘﺮ ﺗﻮﮐﻠﻰ ﻃ ﺮﻗﻰ ﻫﻤﺴﺎﻧﻰ ﺩﻭ ﭼﻬﺮﮤ ﺑﻪ ﻇﺎﻫﺮ ﻣﺘﻀﺎﺩ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﻭ ﺁﻗﺎﻯ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﺭﺍ ﺗﺠﺎﻧﺴﻰ ﻣﻰ ﺩﺍﻧﺪ ﮐﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﻳﮏ ﻣﻄﺎﻟﻌﮥ ﺩﻗﻴﻖ ﻭ ﺑﻰ ﻃﺮﻓﺎﻧﻪ ﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﮐﻢ ﻭ ﮐﻴﻒ ﺁﻥ ﭘﻰ ﺑﺮﺩ . ﺩﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺩﮐﺘﺮ ﻣﺤﻤﺪ ﺭﺿﺎ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﭘﺮﻭﺭ ﺍﺳﺘ ﺎﺩ ﺍﺩﺑﻴﺎﺕ ﻭ ﺯﺑﺎﻥ ﻓﺎﺭﺳﻰ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁﺳﺘﻴﻦ ﻣﻰﺱﺰﺍﮑ ﺗ ﻧﻮﻳﺴﺪ : ﺩﺭﺳﺖ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺍﻭ ] ﮐﺴﺮﻭﻯ [ ﺑﻪ ﺷﺪﺕ ﺑﻪ ﺁﻥ ﮔﺮﻭﻩ ﺍﺯ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﺷﻴﻌﻪ ﮐﻪ ﻣﺪﻋﻰ ﻭﻻﻳﺖ ﻭ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺧﺮﺩﻩ ﻣﻰ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﺍﺯ ﻫﻤﻴﻦ ﺭﻭ ﺑﻪ ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ ﻗﻮﻯ ﺑﺎ ﻭﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ ﺩﺭ ﻧﻈﺎﻡ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺮ ﻣﻰ ﺧﺎﺳﺖ، ﺍﻣﺎ ﺑﺮ ﭘﺎﻳ ﮥ ﺁﺭﺍء ﻣﺘﺒﺎﻳﻨﺶ ﺩﺭ ﺑﺎﺏ ” ﺩﻣﻮﮐﺮﺍﺳﻰ “ ﺍﺯ ﺳﻮﺋﻰ، ﻭ ﺩﺭﺑﺎﺭﮤ ﻧﻈﺎﻡ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ، ﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺭﺳﻴﺪ ﮐﻪ ” ﻣﺬﻫﺐ ﻣﺪﻧﻰ “ ﺍﻭ ﻭﺍﺟﺪ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺭﮊﻳﻢ ﺩﻳﻦ ﺳﺎﻻﺭ ﮐﻨﻮﻧﻰ ﺍﺳﺖ . ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺍﻭ ﺑﻪ ﻧﺎﺑﺮﺍﺑﺮﻯ ﺯﻧﺎﻥ ﻭ ﻣﺮﺩﺍﻥ ﻭ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﻯ ﺍﺵ ﺍﺯ ﮐﺘﺎﺏ ﺳﻮﺯﻯ ﻭ ﺑﺎﻭﺭﻫﺎﻳﺶ ﺩﺭ ﺑﺎﺏ ﺷﺎﻋﺮﺍﻥ ﻭ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎﻥ » ﻫﺠﻮ ﭘﺮﺩﺍﺯ « ﻭ ﺿﺮﻭﺭﺕ ﺗﺄﺩﻳﺐ ﻭ ﮐﻴﻔﺮ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﺍﺯ ﺯﻣﺮﮤ ﺍﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻭﻳﮋﮔﻰ ﻫﺎﻯ ﻣﺸﺘﺮﮎ ﺩﺍﻧﺴﺖ . ٧

ﺩﻳﻦ

ﻣﻰ

ﻣﻰ

25

ﻫﺎﻯ ﻣﺸﺘﺮﮎ ﺍﻓﮑﺎﺭ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﺑﺎ ﺑﻨﻴﺎﺩﮔﺮﺍﻥ ﺩﻳﻨﻰ

ﺩﺭ ﺑﺎﻻ ﻧﻤﻮﻧﻪ

ﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﻭﻳﮋﮔﻰ

ﺭﺍ ﺁﻭﺭﺩﻳﻢ، ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺑﺎ ﻧﻘﻞ ﺟﻤﻠﻪ ﺍﻯ ﺍﺯ ﮐﺘﺎﺏ ﻭﺭﺟﺎﻭﻧﺪ ﺑﻨﻴﺎﺩ ) ﺷﺎﻣﻞ ﺩﺳﺘﻮﺭﺍﺕ ﺩﻳﻦ ﭘﺎﮎ ﺍﻭ ﺑ( ﻪ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻓﮑﺎﺭ ﺍﻓﺮﺍﻃﻰ ﻭ ﺑﻨﻴﺎﺩﮔﺮﺍﻯ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﺎﻳﺪ ﮐﺸﻨﺪﻩ ﺭﺍ ﮐﺸﺖ . ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﮐﺸﺘﻦ ﺍﺯ ﮐﺸﺘﻦ ﻫﺎﻯ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺟﻠﻮ ﺗﻮﺍﻥ ﮔﺮﻓﺖ ... ﭼﻨﺎﻥ ﮐﺴﻰ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺩﻩ ﺧﻮﺩ ﻧﺎﺭﺍﺳﺘﻰ ﻭ ﺑﺪ ﺧﻮﺍﻫﻰ ﮐﺮﺩﻩ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻭ ﺭﺍ ﮐﺸﺖ . ﮐﺴﻰ ﮐﻪ ﺑﺎ ﭘﺴﺮﻯ ﺑﻪ ﮐﺎﺭ ﺯﺷﺘﻰ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ، ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻭ ﺭﺍ ﮐﺸﺖ . ﺑﻪ ﺑﺪ ﺁﻣﻮﺯ ﻭ ﮔﻤﺮﺍﻩ ﮔﺮﺩﺍﻥ ﻭ ﻫﻢ ﭼﻨﺎﻥ ﺑﻪ ﻓﺎﻟﮕﻴﺮ ﻭ ﺟﺎﺩﻭﮔﺮ ﻭ ﻫﺮ ﮐﺴﻰ ﮐﻪ ﻻﻑ ﺍﺯ ﮐﺎﺭﻫﺎﻯ ﻧﺒﻮﺩﻧﻰ ﻣﻰ ﺯﻧﺪ، ﺑﺎﻳﺪ ﮐﻬﺮﺍﻳﻴﺪ ] ﻧﻬﻰ ﮐﺮﺩ ﮐﻪ [ ﺍﮔﺮ ﺑﺎﺯ ﻧﮕﺸﺘﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﮐﺸﺖ . ﺑﻪ ﭼﺎﻣﻪ ﮔﻮﻳﻰ [ ﺷﺎﻋﺮ ] ﮐﻪ ﺑﻪ ﻫﺠﻮ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﻭ ﺑﻪ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ﺍﻯ ﮐﻪ ﺩﺷﻨﺎﻡ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻭ ﻧﮕﺎﺭﻧﺪﻩ ﺍﻯ ﺭﺍ ﮐﻪ ﮐﺴﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺣﺎﻝ ﺯﺷﺖ ﻧﮕﺎﺷﺘﻪ، ﺑ ﺎﻳﺪ ﮐﻴﻔﺮﻫﺎﻯ ﺳﺨﺘﻰ ﺩﺍﺩ ﻭ ّﺩﺭ ﺑﺎﺭ ﺩﻭﻡ ﮐﺸﺖ . ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﮔﻮ ﺩﺷﻨﺎﻡ ﮐﻴﻔﺮﻯ ﺳﺨﺖ ﺩﺍﺩ . ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭﻭﻍ ﻭ ﺩﻏﻞ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﮐﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻫﺮ ﮐﺎﺭﻯ ﮐﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺰﻩ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻭ ﺑﻰ ﮐﻴﻔﺮ ﻧﮕﺰﺍﺷﺖ [. ﮐﺬﺍ ] ﻭﺭﺟﺎﻭﻧﺪ ﺑﻨﻴﺎﺩ ﺹ ١٧٧ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﮐﺴﻰ ﻧﺒﻮﺩ ﮐﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻓﮑﺎﺭ ﺭﺍ ﻋﺮﺿﻪ ﮐﺮﺩ . ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺟﻬﺎﻥ ﺣﺘﻰ ّﺩﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﻗﺮﻥ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﻳﺎ ﭘﺎﺩﺷﺎﻫﺎﻥ ﺟﺒﺎﺭ ﻭ ﮐﺸﻮﺭﮔﺸﺎﻳﺎﻧﻰ ﮐﻪ ﺟﺰ ﮐﺸﺘﻦ ﻭ ﺳﻮﺯﺍﻧﺪﻥ ﺭﺍﻫﻰ ﻧﻤﻰ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﻧﺪ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﺩﻳﺪﻩ ﺍﺳﺖ . ﺁﻳﺎ ﺍﮔﺮ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﺑﻪ ﻗﺪﺭﺕ ﻣﻰ ﺭﺳﻴﺪ ﻭ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﻗﻮﮤ ﺍﺟﺮﺍﻳﻰ ﻣﻰ ﺷﺪ ﺍﻓﮑﺎﺭ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎ ﮐﺸﺘﻦ ﻭ ﺩﺭﺑﻨﺪ ﮐﺸﻴﺪﻥ ﻭ ﺯﺟﺮ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻧﺪﻳﺸﺎﻥ ﻋﻤﻠﻰ ﻣﻰ

: ﮔﻮﻳﺪ ﻣﻰ. ﮐﻨﻴﻢ ﻣﻰ

ﻫﻢ

؟ ﺳﺎﺧﺖ

ﻳﺎﺩﺩﺍﺷﺖ ﻫﺎ ١ - ﮐﺴﺮﻭﻯ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻳﻬﻮﺩﻳﺎﻥ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻟﻔﻆ ﺟﻬﻮﺩ ﻭ ﺟﻬﻮﺩﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﮐﺎﺭ ﻣﻰ ﮔﻴﺮﺩ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺯﺑﺎﻥ ﻓﺎﺭﺳﻰ ﺑﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺗﺤﻘﻴﺮ ﺩﺍﺭﺩ، ﻳﺎ ﺧﺴﺎﺳﺖ ﺭﺍ ﻣﻰ ﺭﺳﺎﻧﺪ ﻭ ﻳﺎ ﻧﻤﻮﺩﺍﺭ

26

ُﺗﺮﺱ ﻭ ﺟ ﺒﻦ ﺍﺳﺖ . ٢– ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﺎﻣﻪ، ﺳﺎﻝ ﺑﻴﺴﺘﻢ

، ﺷﻤﺎﺭﮤ ٢-٣ ﺑﻬﺎﺭ ﻭ ﺗﺎﺑﺴﺘﺎﻥ ﺷﻤ ) ٠٨٣ ﺎﺭﮤ ﻭﻳﮋﮤ

٢٥٦

ﺍﺣﻤﺪ ﮐﺴﺮﻭﻯ . ، ﺹ(

٣- ﻫﻤﺎﻧﺠﺎ، ﺹ . ٣٠٩

ﻧﻘﻞ ﺍﺯ ﻣﻘﺎﻟﮥ ﻓﺮﺯﻳﻦ ﻭﺣﺪﺕ ، ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﺎﻣﻪ، ﻫﻤﺎﻧﺠﺎ، ﺹ . ٢٥٤

– ٥ ﻭ ٤

٦ – ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﺎﻣﻪ، ﻫﻤﺎﻧﺠﺎ، ﺹ ٢٢٧ ٧ - ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﺎﻣﻪ، ﻫﻤﺎﻧﺠﺎ، ﺹ ٢٤٢

27

28

ّﻓﺼﻞ ﺩﻭ ﻡ ﺑﻬﺎﺋﻴﮕﺮﻯ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﻭ ﺩﻳ ﻫﺎ ّﮕﺮ ﺭﺩﻳﻪ

ّﮐﺴﺮﻭﻯ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﮐﺴﻰ ﻧﺒﻮﺩ ﮐﻪ ﺑﺮ ﺩﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺭﺩﻳﻪ ﻧﻮﺷﺖ، ﺁﺧﺮﻳﻦ ﮐﺲ ﻫﻢ ﻧﻴﺴﺖ . ﺩﺭ ﻳﮑﺼﺪ ﻭ ﺷﺼﺖ ﺳﺎﻟﻰ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺁﻏﺎﺯ ﺍﻳﻦ ﺩﻳﻦ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺻﺪﻫﺎ ّ ﮐﺘﺎﺏ ﻭ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺩﺭ ﺭﺩ ﺍﻳﻦ ﻧﻬﻀﺖ ﺩﻳﻨﻰ ﻧﮕﺎﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻫﺎﻯ ﺍﺧﻴﺮ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮﻯ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ . ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﭼ ّﺎﭖ ﺭﺩﻳﻪ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﭘﺮﺍﮐﻨﺪﻩ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻰ ﮔﺮﻓﺖ ﺍﻣﺎ ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ّﮐﺘﺎﺑﻬﺎﺋﻰ ﺩﺭ ﺭﺩ ﺑﻬﺎﺋﻴﺖ ﻧﻈﻢ ﻭ ﺁﻫﻨﮓ ﺑﻰ ﺍﻯ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ، ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺩﺭ ﻫﺎﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﻗﻢ ﻭ ﻣﺸﻬﺪ ﮔﺮﻭﻫﻬﺎﻳﻰ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﮐﺎﺭ ﻣﺸﻐﻮﻟﻨﺪ، ﺑﻠﮑﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﻧﻴﺰ ﺟﺰء ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎﻳﻰ ﮐﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺩﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺩﺍﺭﺩ ) ﻣﺜﻞ ﻣﺤﺮﻭﻡ ﺳﺎﺧﺘ ﻦ ﺑﻬﺎﺋﻴﺎﻥ ﺍﺯ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎﻯ ﺩﻳﻨﻰ، ﻣﺤﺮﻭﻡ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺁﻧﺎﻥ ﺍﺯ ﺗﺤﺼﻴﻼﺕ ﻭ ﮐﺎﺭ، ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺩﺍﺋﻢ ﺑﻪ ﺯﻧﺪﺍﻥ ﻭ ﺿﺒﻂ ﻣﺎﻝ ﻭ ﮐﺸﺘﻦ ﻭ ﺩﻩ ، ﻫﺎ ﻣﺤﺮﻭﻣﻴﺖ ﻭ ﺭﻧﺞ ، ( ﺩﻳﮕﺮ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎﻯ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﻧﮕﺎﺭﺵ ﮐﺘﺎﺏ ﻭ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺩﻳﺎﻧﺖ ﺑﻪ ﮐﺎﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ . ّﺩﺭ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﺭﺩﻳﻪ ﻫﺎﻳﻰ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺁﻏﺎﺯ ﺗﺎﮐﻨﻮﻥ ﺩﺭﺑﺎﺭﮤ ﺩﻳﻦ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ، ﺑﺎ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﺭﻭﺑﺮﻭ ﻫﺴﺘﻴﻢ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺭﻭﺷﻨﻰ ﺑﺎ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ ﻓﺮﻕ ۱۹۳۰ / ۱۹۴۰ ﻣﻴﻼﺩﻯ ) ۱۳۲۰ / ۱۳۱۰ ﺷﻤﺴﻰ ( ، ﺩﻭﻡ ﺍﺯ ۱۳۲۰ ﺷﻤﺴﻰ ﺗﺎ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺳﻮﻣﻰ ﺍﺯ ﺁﻏﺎﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﺮ ﺍﻥ ﺗﺎ ﺍﻣﺮﻭﺯ . ّﺩﺭ ﺩﻭﺭﮤ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺭﺩﻳﻪ ﻫﺎ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﮐﺴﺎﻧﻰ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻣﻰ ﺷﺪ ﮐﻪ ﺍﺯ ﻳﮑﻰ : ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺍﺯ ﺁﻏ ﺎﺯ ﺍﻳﻦ ﺩﻳﺎﻧﺖ ﺍﺯ ﺳﺎﻝ ﻫﺎﻯ ﺩﻫﻪ ﺗﺎ . ﻡ ۴۴۸۱

ﺩﺭ ﺳﺎﻝ

ﺣﻮﺯﻩ

ﺳﻪ

29

ﺩﻳﺎﻧﺖ ﻭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺑﻰ ﺑﻬﺮﻩ ﻧﺒﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺍﻧﺼﺎﻑ ﻭ ﻣﺮﺩﺍﻧﮕﻰ ﻧﻴﺰ ﻫﺎﻯ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﻳﺪﻩ ﻣﻰ .ﺷﺪ ﺍﻳﻨﺎﻥ ﺗﻌﺎﻟﻴﻢ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺭﺍ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻰ ﻧﻤﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺩﻻﻳﻠﻰ ﺑﺮﺍﻯ ّﺭﺩ ّﺣﻘﺎﻧﻴﺖ ﺩﻳﻦ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺑﺎﻭﺭﻫﺎ ﻯ ﺧﻮﺩ ﺑﻮﺩﻧﺪ . ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻬﺎﺋﻴﺎﻥ ﺑﻪ ﺁﻥ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻫﺎ ﻭ ﺍﺳﺘﺪﻻﻟﻴﻪ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻗﺮﺁﻥ ﻭ ﺍﺣﺎﺩﻳﺚ ﻭ ﻳﺎ ﺗﻮﺭﺍﺕ ﻭ ﺍﻧﺠﻴﻞ ﻭ ﻳﺎ ﺁﺛﺎﺭ ﺯﺭﺩﺷﺘﻰ ﮐﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻭ ﻣﺴﻴﺤﻴﺎﻥ ﻭ ﻳﻬﻮﺩﻳﺎﻥ ﻭ ﺯﺭﺩﺷﺘﻴﺎﻥ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻰ . ﮐﺮﺩﻧﺪ ﺍﻳﻦ ﺁﺛﺎﺭ ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﻧﻴﺰ ﺍﺳﺘﻮﺍﺭ ﺗﺎﻟﻴﻒ ﺍﺑﻮﺍﻟﻔﻀﻞ ﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎﻧﻰ ّﺭﺍ ﺩﺭ ﭘﺎﺳﺦ ﺭﺩﻳﮥ ﺧﻮﺩ ﺧﻮﺍﻧﺪ ﺁﻧﻘﺪﺭ ﺍﻧﺼﺎﻑ ﺩﺍﺷﺖ ﮐﻪ ﺑﮕﻮﻳﺪ ﻣﺎ ﻓﮑﺮ ﻣﻰ ﮐﺮﺩﻳﻢ ﺩﻳﻦ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺩﺭﺧﺖ ﺑﻰ ﺑﺮﮒ ﻭ ﺑﺎﺭﻯ ﺍﺳﺖ . ﺳﻨﮕﻰ ﺑﻪ ﺁﻥ ﭘﺮﺗﺎﺏ ﮐﺮﺩﻳﻢ، ﻓﺮﺍﺋﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺩﺳﺘﻤﺎﻥ ﺭﺳﻴﺪ ﺁﻧﮕﺎﻩ ﺩﻳﺪﻳﻢ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺳﻨﮓ ﭘﺮﺍﻧﻰ ﻣﺎ ﭼﻪ ﻣﻴﻮ ﻫﺎﻯ ﺷﺎﺩﺍﺑﻰ ﺍﺯ ، ّﻳﻌﻨﻰ ﮐﻤﻰ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺟﻨﮓ ﺩﻭ ﻡ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﻮ ، ﺭ ﺍﻩ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺑﻬﺎﺋﻴﺎﻥ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻳﺎﻓﺖ . ﻧﺴﻞ ﺗﺎﺯﮤ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺁﻳﻴﻦ ، ﺑﺠﺎﻯ ﺑﺤﺚ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﻭ ﻣﻨﻄﻘﻰ ﺩﻭﺭ ﺟﺪ ﻳﺪﻯ ﺍﺯ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺕ ﺭﺍ ﺁﻏﺎﺯ ﻧﻤﻮﺩﻧﺪ ﻭ ّﺑﻪ ﺟﺎﻯ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﺑﻬﺎﺋﻴﺖ ﻭ ﺭﺩ ﺍﺳﺘﺪ ﻻﻟﻰ ﺁﻥ، ﺑﻪ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﻯ ﺑﻰ ﻣﻨﻄﻖ، ّﻣﺘﻌﺼ ﺒﺎﻧﻪ ﻭ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺁﻣﻴﺰ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻨﺪ . ﺍﻳﻦ ﻧﺴﻞ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺑﻮﺩ ﺍﺯ ﺑﺎ ﺧﻮﺩ ﻫﻢ ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﻧﻤﻮﺩﻧﺪ . ﺑﺪﻳﻨﺘﺮﺗﻴﺐ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ ﺑﻬﺎﺋﻴﺎﻥ ﮐﻪ ﺗﺎ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﺟﻨﺒﮥ ﻓﺮﺩﻯ ﺩﺍﺷﺖ ، ﺩﺭ ﺗﺸﮑﻴﻼﺕ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﻭ ﺧﺼﻮﺻﻰ ﻭ ﺯﻳﺮ ﻧﻈﺮ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻳﺎﻓﺖ . َﺩﮐﺘﺮ ﻣﺤﻤﺪ ﺗﻮﮐﻠﻰ ﻃ ﺮﻗﻰ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺍﻯ ﺑﺎ ﻋﻨﻮﺍﻥ ” ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺳﺘﻴﺰﻯ ﻭ ﺍﺳﻼ “ ﮔﺮﺍﻳﻰ ۱ ﺩﺭ ﺗﺤﻠ ﻴﻠﻰ ﺍﺯ ﺷﻴﻮﮤ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺳﺘﻴﺰﻯ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺩﻭﺭﻩ ﺍﺳﺘﺪﻻﻝ ﮕﻮﻯ ﻫﻤﮥ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻰ ﺟﻮﻳﺎﻥ . ﺣﺠﺔﺍﻻﺳﻼﻡ ﺗﻔﻠﻴﺲ ﻭﻗﺘﻰ ﮐﺘﺎﺏ ﻓﺮﺍﺋﺪ ﺍﻳﻦ ﺩﺭﺧﺖ ﻓﺮﻭ ﺭﻳﺨﺖ . ﺍﺯ ﺩﻫﮥ

ﺩﺭ ﻧﻮﺷﺘﻪ

ﺑﻮﺩ ﻫﺎﻳﻰ

ﮐﺘﺎﺏ،ﻫﺎ

ﭘﺎﺳﺨ ، ﺑﺮﺟﺎ ﻭ ﭘﺎ

ﻩ

ﻣﻴﻼﺩﻯ ۰۴

ﻫﺎﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﻭ ﺍﺗﺤﺎﺩﻳﻪ ﻫﺎﻯ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺑﻬﺮﻩ ﻣﻨﺪﻯ ﺍﺯ ﻧﻔﻮﺫ ﺁﻳﺖ ﺍﻟﻠﻪ ﺑﺮﻭﺟﺮﺩﻯ، ﺁﻳﺖ ﺍﻟﻠﻪ ﮐﺎﺷﺎﻧﻰ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﻮﻥ ﺑﺎ ﻧﻔﻮﺫ، ﻣﺒﺎﺭﺯﮤ ﻭﺳﻴﻌﻰ ﺑﺎ ﺁﺋﻴﻦ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺁﻏﺎﺯ ﮐﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺑﺎ ﻓﺸﺎﺭ ﻭ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻭ ﺍﺭﻋﺎﺏ ﺩﻭﻟﺖ، ﻫﺎﻯ ﻭﻗﺖ ﺭﺍ

ﮔﺮﻭﻩ

ﻡ

30

ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺍﻧﺠﻤﻦ ﻫﺎﻯ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺕ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻫﺎﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻡ ﮔﺮﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺗﻤﺎﻣﺎ ﺑﺎ ﻫﺪﻑ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻭ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺩﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺷﺪ . ﺩﮐﺘﺮ ﺗﻮﮐﻠﻰ ﺍﺯ ﺩﻭ ﺣﻮﺯﻩ ﻫﻤﮕﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﺑﺤﺚ ﻣﻰ . ﮐﻨﺪ ﻳﮑﻰ ﮐﻪ ﺁﻥ ﺭ ﺍ ﺣﻮﺯﮤ ﻫﻤﮕﺎﻥ ﻋﻤﻮﻣﻰ National public sphere ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﻧﺎﻣﻴﺪ ﮔﺴﺘﺮﮤ ﮔﻔﺘﮕﻮﻳﺶ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺁﺭﺍء ﻋﻤﻮﻣﻰ ﻭ ﺯﺍﻳﺶ ّﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﻫﻮﻳ ﺖ ﺟﺪﻳﺪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺩﺭﺑﺮ ﮔﻴﺮﻧﺪﮤ ﭘﻴﺮﻭﺍﻥ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﺍﺩﻳﺎﻥ . ﺷﺪ ﻣﻰ ﺩﻭﻡ ﺣﻮﺯﻩ ﺍﻯ ﮐﻪ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺣﻮﺯﻩ ﻫﻤﮕﺎﻥ ﺷﻴﻌﻰ ﻧﺎﻣﻴﺪ . ﺍﻳﻦ ﺣﻮﺯﻩ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺁﻳﻴﻦ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺑ ﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺗﺒﻠﻴﻎ ﻭ ﺗﺮﻭﻳﺞ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺭ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﻧﺠﺎﻣﻴﺪ . ﻫﺎ، ﻭ ﻧﺸﺮﻳﻪ ﻫﺎﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﻧﻘﺶ ﺑﺎﺭﺯﻯ ﺩﺭ ﺳﺎﻣﺎﻥ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩ . ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﺎﻥ ﺑ ﻮﺩ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺁﻳﺖ ﺍﻟﻠﻪ ﺑﺮﻭﺟﺮﺩﻯ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﻣﺪﺍﺭﺱ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺗﻌﻠﻴﻤﺎﺕ ﺩﻳﻨﻰ ﺍﺟﺒﺎﺭﻯ ﺷﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻭﺍﻗﻌﮥ ﻓﻠﺴﻔﻰ ﻭ ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺣﻈﻴﺮﺓﺍﻟﻘﺪﺱ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﻗﻀﺎﻳﺎ ﺍﻧﺠﺎﻣﻴﺪ ﻭ ﺣﺘﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﮐﻼﺳﻬﺎﻯ ﺩﺭﺱ ﺍﺧﻼﻕ ﺑﻬﺎﺋﻰ ] ﺑﺮﺍﻯ ﮐﻮﺩﮐﺎﻥ ﺑﻬﺎﺋﻰ [ ﮐﺘﺎﺑﻬﺎﻳﻰ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺍﺧﻼﻕ ﮔﻠﺸﻨﻰ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺍﻧﺠﻤﻦ ﻫﺎﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﺗﺪﻭﻳﻦ ﮔﺮ ﺩﻳﺪ ﻭ ﺣﻮﺯﻩ ﻫﺎﻯ ﺩﻳﻨﻰ ﺷﺮﻭﻉ ﺑﻪ ّﻓﺮﺳﺘﺎﺩﻥ ﻃﻼ ّﺏ ﻭ ﻣﻼ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺩﻫﺎﺕ ﻭ ﻗﺼﺒﺎﺕ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺕ ﺑﻬﺎﺋﻴﺎﻥ ﻧﻤﻮﺩﻧﺪ ﻭ .. . ﺁﻳﻴﻨﻰ ﺭﺍ ﮐﻪ " ﺍﺯ ﺑﻄﻦ ﺣﻮﺯﻩ ﻫﺎﻯ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﺷﻴﻌﻪ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺩﻳﻨﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ " ﺑﺮ ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﺑﺎ ﻓﺮﺍﻣﻮﺷﮑﺎﺭﻯ ﻫﺎﻯ ﻋﺎﻣﺪﺍﻧﻪ ﻭ ﺭﻭﺍﻳﺖ ﻫﺎﻯ ﺟﻌﻠﻰ ﻭ ﺷﺒﻪ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﻣﺴﻠﮑﻰ ﺳﺎﺧﺘﮥ ﺩﺳﺖ ﺑ ﻴﮕﺎﻧﮕﺎﻥ ﻭﺍﻧﻤﻮﺩ ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ . ﻣﻘﺎﻟﮥ ﺩﮐﺘﺮ ﺗﻮﮐﻠﻰ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﺍﻯ ﺍﺯ ﺟﻮﺍﻧﺐ ﺑﻬﻢ ﭘﻴﻮﺳﺘﮥ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺳﺘﻴ ﺰﻯ ﻭ ﺍﺳﻼﻡ ﮔﺮﺍﻳﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ . ﻭﻯ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺭﻫﺒﺮﺍﻥ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﭘﺮﻭﺭﺵ ﻳﺎﻓﺘﮥ ﺣﻮﺯﻩ ﻫﺎﻯ ﺿﺪ ﺑﻬﺎﺋﻴﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺁﻧﺠﺎ ّﺭﻭﺩ ﮐﻪ ﺗﺤﻮ ﻝ ﻓﮑﺮ ﺷﻴﻌﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﺴﺎﻟﮥ ﺁﺧﺮ ﺯﻣﺎﻥ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﺣﺎﺻﻞ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺳﺘﻴﺰﻯ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺳﺎﻟﻴﺎﻥ ﺁﻏﺎﺯ ﺷﺪ

ﻣﻰ

ﺟﻨﺒﺶ

ﻫﻴﺌﺖ

ﭘﻴﺪﺍﻳﺶ " ﺣﻮﺯﮤ ﻫﻤﮕﺎﻥ ﺷﻴﻌﻰ " ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ . ﺍﻯ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺑﻪ ﻫﻢ ﭘﻴﻮﺳﺘﻦ ﻣﺴﺎﺟﺪ، ﺗﮑﺎﻳﺎ، ﻫﻴﺌﺖ ﻫﺎ ﻭ ﻣﻨﺎﺯﻟﻰ ﮐﻪ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺩﻳﻨﻰ ﺩﺭ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﻣﻰ ﺷﺪ

ﺣﻮﺯﻩ

ﺗﺎﺯﻩ

ﻣﻰ

31

ﺍﺳﺘﺪﻻﻝ ﺍﻭ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺍﺳﻨﺎﺩ ﻭ ﻣﺪﺍﺭﮐﻰ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺟﺎ ﺑﻪ ﺟﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺛﺒﺎﺕ ﻧﻈﺮﻳﮥ ﺧﻮﺩ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻣﻰ ﻧﻤﺎﻳﺪ . ﻣﺠﻤﻮﻉ ﺍﻳﻦ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻫﺎ ﺑﺎ ﺩﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ﻫﺎﻯ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺩﻭﻡ ﺍﻭﺝ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﻫﻤﺮﺍﻫﻰ ﺩﻭﻟﺖ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺧﻮﺩ ﺩﺍﺷﺖ ﺑﻪ ﻗﺘﻞ ﻭ ﮐﺸﺘﺎﺭ ﺑﻬﺎﺋﻴﺎﻥ ﻭ ﻏﺎﺭﺕ ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎﻯ ﺁﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺷﻬﺮﻫﺎﻯ ﺷﺎﻫﺮﻭﺩ )۱۷ ﻣﺮﺩﺍﺩ ۱۳۲۳ ( ، ﮐﺸﺘﻦ ﻣﻬﻨﺪﺱ ﺷﻬﻴﺪﺯﺍﺩﻩ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻏﺮﻕ ﮐﺮﺩﻥ ﺍﻭ ﺩﺭ ﺩﺭﻳﺎﻯ ﻣﺎﺯﻧﺪﺍﺭﺍﻥ ) ۱۳۲۶ ( ، ﮐﺸﺘﻦ ﺩﮐﺘﺮ ﺑﺮﺟﻴﺲ ﺑﺎ ۸۱ ﺿﺮﺑﻪ ﭼﺎﻗﻮ ﺩﺭ ) ﮐﺎﺷﺎﻥ ۱۳۲۸ ( ، ﺿﺮﺏ ﻭ ﻣﺠﺮﻭﺡ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺑﻬﺎﺋﻴﺎﻥ، ﺁﺗﺶ ﺯﺩﻥ ﻣﺰﺍﺭﻉ ﻭ ﻫﺎﻯ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻭ ﺗﺤﺮﻳﻢ ﻫﺮ ﻧﻮﻉ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﺑﺎ ﺍﻳﺸﺎﻥ ) ﺣﺘﻰ ﺧﺮﻳﺪ ﻧﺎﻥ ﺩﺭ ( ﺷﻬﺮﻫﺎﻯ ﺁﺑﺎﺩﻩ، ﻗﻢ، ﻣﺤﻼﺕ، ﺯﺍﺑﻞ، ﺯﺍﻫﺪﺍﻥ، ﺑﻬﺸﻬﺮ، ﺷﺎﻫﺮﻭﺩ، ﻃﺒﺲ، ﮔﻨﺎﺑﺎﺩ، ﻓﺮﺩﻭﺱ، ﺑﺸﺮﻭﻳﻪ، ﺑﻨﺪﺭﺷﺎﻩ، ﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎﻥ، ﻗﺼﺮ ﺷﻴﺮﻳﻦ، ﻳﺰﺩ، ﺑﺠﻨﻮﺭﺩ، ﻧﻬﺎﻭﻧﺪ، ﻃﺎﻟﻘﺎﻥ، ﺩﺍﻣﻐﺎﻥ، ﺷﻬﺮﺿﺎ، ﺷﻴﺮﺍﺯ، ﻗﺰﻭﻳﻦ ﻭ ... .ﺷﺪ ۲ ّﺯﻣﻴﻨﮥ ﺭﺩﻳﻪ ﻫﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺩﻭﺭﻩ ﺑﺎ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻫﺎﻳﻰ ﺭﻭﺑﺮﻭ ﻫﺴﺘﻴﻢ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺭﻭﻯ ﺑﻐﺾ ﻭ ﺗﻌﺼﺐ ﻭ ﺧﺸﮏ ﺍﻧﺪﻳﺸﻰ ﻭ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﮥ ﺧﺪﺷﻪ ﺩﺍﺭ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺣﻘﺎﻳﻖ ﻧﻮﺷﺘﻪ . ﺍﻧﺪ ﺷﺪﻩ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﻨﻄﻖ ﺭﺍﻫﻰ ﻧﻴﺴﺖ ، ﺗﻨﻬﺎ ﻫﺪﻓﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﻣﻴﺪﺍﻥ ﺑﻪ ﺩﺭ ﮐﺮﺩﻥ ﻭ ﻧﺎﺑﻮﺩﻯ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﻭ ﺑﻬﺎﺋﻴﺎﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﮐﻴﻨﻪ ﺍﻯ ﺗﺴﮑﻴﻦ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺁﺋﻴﻦ ﺍﺯ ﻫﺎ ﻥ ﺳﺮﺍﭘﺎﻯ ﺁ ﻧﻤﺎﻳﺎﻥ ﺍﺳﺖ . ﻳﮏ ﺭﻭﺯ ﺩﻳﻦ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺭﺍ ﺳﺎﺧﺘﮥ ﺭﻭﺱ ﻳﺎ ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﺧﻮﺍﻧﺪﻧﺪ ﻭ ﺭﻭﺯ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺨﺸﻰ ﺍﺯ ﺗﻮﻃﺌ ﮥ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﻭ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﻢ ﺑﺸﻤﺎﺭ . ﻧﺪﺩﻭﺭﺁ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﺑﻬﺎﺋﻴﺎﻥ ﺗﻬﻤﺖ ﺑﻰ ﻭﻃﻨﻰ ﺯﺩﻧﺪ ﻭ ﻭﻗﺘﻰ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﺟﻌﻞ ﮐﺘﺎﺏ ﻭ ﺍﺳﻨﺎﺩ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻨ . ﺪ ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺣﺠﺘﻴﻪ ﺭﺍ ﻋﻠﻢ ﺩﻧﺪ ﮐﺮ ﮐﻪ ﺑﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﺍﻳﻦ ﺩﻳﻦ ﺭﺍ ﻓﻠﺞ ﺳﺎﺯﻧﺪ ﺁﻥ ﻫﻢ ﺑﺎ ﭼ . ﻫﺎﻳﻰ ﻪ ﺣﻴﻠﻪ ﺩﺭ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﮐﺘﺎﺏ ﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻧﺎﺭﺍﺳﺘﻰ ﺎ ﻫ ﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻧﻤﻮﺩﻩ . ﻳﻢﺍ ﺩﻭﺭﮤ ﺳﻮﻡ ﻫﺎﻯ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺷﮑﻞ ﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺩﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺷﺪ ﻭ ﺗﺸﮑﻴﻼﺕ ﺩﻭﺭ ﻭ ﺩﺭﺍﺯﻯ ﺎﻓﺖ ﻳ . ﻭﺭﺯﻯ ﻭ ﮐﻴﻨﻪ

. ﺩﺍﻧﺪ ﻣﻰ

ﻣﻨﺠﺮ ،

ﺧﺎﻧﻪ

ﺩﺭ

ﻧﻤﻮﻧﻪ

32

ﻗﻠﻢ ﺯﺩﻥ ﺑﺮ ﺿﺪ ﺑﻬﺎﺋﻴﺖ ﺷﻐﻠﻰ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻪ ﺩﺍﻧﺶ ﻣﻰ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻭ ﻧﻪ ﺗﺠﺮﺑﻪ . ﺗﻨﻬﺎ ﭼﻴﺰﻯ ﮐﻪ ﻧﻴﺎﺯ ﺩﺍﺭﺩ ﺑﻰ ﭘﺮﻭﺍﻳﻰ ﺩﺭ ﺟﻌﻞ ﺩﺭﻭﻍ، ﺑﺪﺩﻫﻨﻰ، ﻭ ﺑﻪ ﻫﻢ ﭘﻴﻮﺳﺘﻦ ﺗﻬﻤﺖ ﻫﺎﻳﻰ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﺎﻧﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻣﻨﺼﻒ ﻧﻴﺰ ﺑﺮ ﺳﺴﺘﻰ ﺁﻥ ﺁﮔﺎﻫﻨﺪ . ّﺍﻣﺎ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺭﺩﻳﻪ ﻫﺎ ﭼﻮﻥ ﺧﻮﺩ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﮐﺎﺭ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﭼﻨﺘﮥ ﺗﻬﻤﺖ ﻫﺎ ﻫﻢ ﺗﻬﻰ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺍﻳﻨﮏ ﺑﻪ ﺗﮑﺮﺍﺭ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻫﺎﻯ ّﺭﺩﻳﻪ ﺳﺎﺑﻖ ﺭﻭﻯ ﺁﻭﺭﺩﻩ . ﺍﻧﺪ ﺑﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻗﻮﻝ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻣﺼﺮﻓﺶ ﻣﺪﺗﻬﺎﺳﺖ ﺳﭙﺮﻯ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﺑﺎ ﺯﺭﻕ ﻭ ﺑﺮﻗﻰ ﭼﺸﻤﮕﻴﺮ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺭﺍﻳﮕﺎﻥ ﺩﺭ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﮐﺸﻮﺭ، ﺩﺭ ﻣﺪﺍﺭﺱ ﻭ ﺳﺮﺑﺎﺯﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﻭ ﻫﺎ ﺗﻮﺯﻳﻊ ﻣﻰ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ . ﺟﻤﻌﻰ ﺩﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﻋﻨﺎﻭﻳﻦ ﺩﮐﺘﺮ ﻭ ﭘﮋﻭﻫﺸﮕﺮ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻫﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﻣﻘﺎﻻﺕ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎﻯ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﻋﻠﻴﻪ ﺩﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺷﻤﺎﺭﮤ ﻣﺨﺼﻮﺹ ﻳﮑﻰ ﺍﺯ ﻣﺠﻼﺕ ﻭ ﻳﺎ ﻫﺎﻯ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻰ .ﺷﻮﺩ ۳ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻝ ﻓﺮﺻﺖ ﺑﺤﺚ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﮥ ﺷﻴﻮﮤ ﺍ ﻳﻦ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺕ ﻧﻴﺴﺖ ﺯﻳﺮﺍ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺍﺯ ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺩﺭﺑﺎﺭﮤ ﮐﺘﺎﺏ ﺑﻬﺎﺋﻴﮕﺮﻯ ﮐﺴﺮﻭﻯ . ﮐﻨﺪ ﺩﻭﺭ ﻣﻰ ﮐﺘﺎﺏ ﺑﻬﺎﺋﻴﮕﺮﻯ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻫﻤﺎﻥ ﺩﻫﮥ ۱۳۲۰ ﺷﻤﺴﻰ ﻧﮕﺎﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ّﺩﺭ ﻳﮏ ﻫﺪﻑ ﺑﺎ ﺩﻳﮕﺮ ﺭﺩﻳﻪ ﻫﺎ ﻣﺸﺘﺮﮎ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺁﻥ ﺭﻣﺎﻧﺪﻥ ﻭ ﺑﻴﺰﺍﺭ ﻧﻤﻮﺩﻥ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪﻩ ﺍﺯ ﮐﻠﻤﮥ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺍﺳﺖ . ﺍﻣﺎ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﺑﺎ ﻗﻠﻢ ﺗﻮﺍﻧﺎ ﻭ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻯ ﺫﺍﺗﻰ ﺧﻮﺩ ﭼﻨﺪ ﻫﺪﻑ ﺩﻳﮕﺮ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﺁﮔﺎﻫﺎﻧﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ . ﺑﻬﺎﺋﻴﮕﺮﻯ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﺣﻴﺎﺕ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﮕﺎﺷﺘﻪ ﺷﺪ ﮐﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺟﺴﺘﺠﻮﻯ ﺁﺭﻣﺎﻥ ﻫﺎﻯ ﺗﺎﺯﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺟﻬﺎﻥ ﻧﻮﻯ ﻣﻰ . ﺟﺴﺘﻨﺪ ﺑﺎ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺭﺿﺎ ﺷﺎﻩ ﻭ ﺗﻤﺎﻡ ﺷﺪﻥ ﺟﻨﮓ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﻣﺘﻔﻘﻴﻦ، ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭﺍﺭﺩ ﻣﺮﺣﻠﮥ ﺍﺟﺘﻤ ﺎﻋﻰ ﺗﺎﺯﻩ ﺍﻯ ﻣﻰ ﺷﺪ ﻭ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺷﻴﻔﺘﮥ ﺳﺨﻨﻰ ﺗﺎﺯﻩ ﻭ ﺍﻓﮑﺎﺭﻯ ﻧﻮ ﻭ ّﻣﺘﺮﻗ . ﻰ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺑﺎ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﻫﺎﻯ ﻧﺴﺒﻰ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﮥ ﺑﻴﺎﻥ ﻭ ﻗﻠﻢ ﭘﺪﻳﺪ ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﺣﺰﺏ ﺗﻮﺩﮤ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﺳﻮﺋﻰ، ﻭ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﮤ ﺷﺎﻳﺎﻥ

ﺭﺍ ﻫﺎﻳﻰ ّﺭﺩﻳﻪ

ﭼﺎﭖ ﻣﻰ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ

ﮐﺎﺭﺧﺎﻧﻪ

ﻣﻰ

ﻣﺎﻫﻨﺎﻣﻪ

33

ﻧﻤﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺕ ﺷﺪﻳﺪ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻨﺪ . ﮐﺴﺮﻭﻯ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺭﻭﺷﻨﻔ ﺯﻣﺎﻥ ﺍﺯ ﻣﺤﺒﻮﺑﻴﺖ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻧﺸﺮﻳﺎﺕ ﺍﻭ ﻣﺜﻞ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﮥ ﭘﺮﭼﻢ ﻭ ﻣﺠﻠﮥ ﭘﻴﻤﺎﻥ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﮐﺘﺎﺏ ﻳﺶﻫﺎ ﺩﺭ ﺳﻄﺤﻰ ﻭﺳﻴﻊ ﺑﻪ ﻓﺮﻭﺵ ﻣﻰ ﺭﻓﺖ ﻭ ﺍﻓﮑﺎﺭﺵ ﺩﺭ ﻣﺤﺎﻓﻞ ﺭﻭﺷﻨﻔﮑﺮﻯ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺤﺚ ﻭ ﮔﻔﺘﮕﻮ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰ . ﮔﺮﻓﺖ ﭘﺸﺘﻮﺍﻧﮥ ﺣﺰﺏ ﺗﻮﺩﻩ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺕ ، ِ ﻭ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺍﻳﺪﺋﻮﻟﻮﮊ ﻳﮏ ﺁﻥ ، ﺣﺰﺏ ﻳﮑﻰ ﭘﻴﺮ ﻭﺯﻯ ﺩﺭﺧﺸﺎﻥ ﺍﺭﺗﺶ ﺳﺮﺥ ﺩﺭ ﺟﺒﻬﻪ ﻫﺎﻯ ﺟﻨﮓ ﻋﻠﻴﻪ ﺁﻟﻤﺎﻥ ﻧﺎﺯﻯ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺕ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺭﮊﻳﻢ ﮐﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﺷﻮﺭﻭﻯ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﮐﺸﻮﺭ ﺗﺼﻮﻳﺮﻯ ﺯﻳﺒﺎ ﻭ ﺩﻟﭙﺬﻳﺮ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﭼﺸﻤﺎﻥ ﻧﺎﺁﮔﺎﻫﺎﻥ ﻣﻰ . ﮐﺸﻴﺪ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﮐﻪ ﺗﺎﺯﻩ ﺍﺯ ﻧﮑﺒﺖ ﺟﻨﮓ ﺭﻫﻴﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺁﺭﺯﻭﻯ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﻭﺿﻊ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﺁﺭﻣﺎﻥ ﻫﺎﻯ ﺑﺮﺍﺑﺮﻯ ﻭ ﺁﺯﺍﺩﻳﺨﻮﺍﻫﻰ ﺁﻥ ﺣﺰﺏ ﮐﺸﺶ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﺣﺰﺏ ﺗﻮﺩﻩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻧﻴﺮﻭﻳﻰ ﺑﺰﺭﮒ ﺩﺭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻉ ﺁﻥ ﺭﻭﺯ . ﺩﺭﺁﻭﺭﺩ ﺩﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﺋﻰ، ﻫﻢ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﺻﻼﺡ ﻃﻠﺒﺎﻥ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﮐﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻋﻘﺎﻳﺪ ﺗﺎﺯﮤ ﺩﻳﻨﻰ ﺑﻮﺩﻧﺪ، ﻭ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺧﻮﺍﺳﺘﺎﺭﺍﻧﻰ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﻫﺎﻯ ﻧﻮ ﻭ ﻣﺘﺮﻗﻰ ﺁﻥ ﺑ ﺮﺍﻯ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺭﻭﺷﻨﻔﮑﺮﺍﻥ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﭘﺮ ﺟﺎﺫﺑﻪ ﺑﻮﺩ . ّﺩﻳﻦ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﻧﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺍﻓﮑﺎﺭ ﻣﺎﺩ ﻳﻮﻥ ﻭ ﻣﺎﺭﮐﺴﻴﺴﺖ ﻫﺎ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﺍﺕ ﺩﻳﻨﻰ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﻧﻔﻰ ﻣﻰ ﮐﺮﺩ ﻭ ﻧﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺩﻳﻨﻰ ﮐﻪ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺑﻮﺩ ﻫﺮ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺭﺍ ﺟﺰ ﺁﻳﻴﻦ ﺧﻮﺩ ﭘﻨﺪﺍﺭ ﺑﻴﻬﻮﺩﻩ ﻣﻰ ﺩﺍﻧﺴﺖ ﻭ ﻧﺎﺑﻮﺩﻯ ﻭ ﻗﺘﻞ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻧﺪﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺩﺍﺷ . ﺖ ﺩﻳﻨﻰ ﺑﻮﺩ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ ﺍﺯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﺟﻬﺎﻥ ﺑﻴﻨﻰ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺑﻴﺎﻭﺭﺩ . ﺑﻬﺎﺋﻴﺎﻥ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺩﻻﻳﻞ ﮐﺎﻓﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺛﺒﺎﺕ ﺩﻳﺎﻧﺖ ﺧﻮﺩ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻣﻰ ﺩﻧﺩﺍ ﺪ ﺑﻠﮑﻪ ﺩﺭ ﮔﻔﺘﮕﻮ ﻭ ﺑﺤﺚ ﺑﺎ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﺍﻥ ﺣﺰﺏ ﺗﻮﺩﻩ ﻣﺤﮑﻢ ﺗﺮﻳﻦ ﺍﺳﺘﺪﻻﻝ ﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﻭﺟﻮﺩ ﺧﺪﺍ، ﻭﺟﻮﺩ ﺭﻭﺡ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﻭ ﻟﺰﻭﻡ ﺩﻳﻦ ﺍﺑﺮﺍﺯ ﻣﻰ . ﮐﺮﺩﻧﺪ ﺣﺰﺏ ﺗﻮﺩﮤ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﺭﻭﺁﻭﺭﻯ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﺩﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﻧﺎﺭﺍﺿﻰ ﺑﻮﺩ ﺯﻳﺮﺍ ﺩﺭ ﺁﻧﺎﻥ ﺁﻣﺎﺩﮔﻰ ﭘﻴﻮﺳﺘﻦ ﺑﻪ ﺁﻥ

ﮑﺮﺍﻥ ﺁﻥ

ﺁﺭﻣﺎﻥ

ﻣﻰ ّﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺩﺭ ﻗﻠﺐ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ﺑﻨﺸﻴﻨﺪ ﻭ ﺗﺤﻮ ﻝ ﺩﻳﻨﻰ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﺍﻯ

34

ﺣﺰﺏ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﻣﻰ . ﺩﻳﺪ ﺭﺍﻫﻰ ﮐﻪ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺑﺎ ﺩﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﮐﺮﺩ ﻧ ﮕﺎﺷﺘﻦ ﮐﺘﺎﺏ ﺑﻬﺎﺋﻴﮕﺮﻯ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺍﺯ ﻋﺠﻴﺐ ﺗﺮﻳﻦ ﺁﺛﺎﺭ ﺍﻭﺳﺖ . ﮐﺴﻰ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺩﻳﮕﺮ ﺁﺛﺎﺭ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﺁﺷﻨﺎ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﮐﺘﺎﺏ ﺑﻬﺎﺋﻴﮕﺮﻯ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﺨﻮﺍﻧﺪ ﻧﻤﻰ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺍﺯ ﺗﻌﺠﺐ ﻭ ﺣﻴﺮﺕ ﺧﻮﺩﺩﺍﺭﻯ ﻧﻤﺎﻳﺪ . ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﮐﺘﺎﺏ ﺑﺎ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ﺍﻯ ﺭﻭﺑﺮﻭ ﻫﺴﺘﻴﻢ ﺧﺸﻤﮕﻴﻦ، ﺯﺷﺖ ﻭ ﮔﻮ، ﺑﺪ ﺩﻫﺎﻥ ﮐﻪ ﺍﺯ ﻫﻴﭻ ﺗﻮﻫﻴﻦ ﻭ ﺗﺤﻘﻴﺮﻯ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﻨﻴ ﺬ ﺎﻥ ﮔ ﺍﺭﺍﻥ ﺩﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﻳﻌﻨﻰ ﺑﺎﺏ ﻭ ﺑﻬﺎءﺍﻟﻠﻪ ﻓﺮﻭﮔﺬﺍﺭ ﻧﻴﺴﺖ . ﺑﮑﺎﺭ ﺑﺮﺩﻥ ﮐﻠﻤﺎﺗﻰ ﻣﺜﻞ ﻳﺎﻭﻩ ﮔﻮ، ﻧﺎﻓﻬﻢ، ﻧﺎﺩﺍﻥ، ﺩﺭﻣﺎﻧﺪﻩ، ﻧﺎﺁﮔﺎﻩ، ﺩﺭﻭﻏﮕﻮ، ﺑﻰ ﺧﺮﺩ، ّﻭ ﻫﻮﺳﺒﺎﺯ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺰﺭﮔﺎﻥ ﺁﻳﻴﻦ ﺑﻬﺎﺋﻰ، ﺍﺯ ﻗﻠﻢ ﮐﺴﻰ ﮐﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻣﻮﺭﺥ ﻭ ّﻣﺤﻘﻖ ﻭ ﭘﻴﺸﻮﺍﻯ ﻓﮑﺮﻯ ﻭ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﮤ ﻋﺼﺮ ﻭ ﺯﻣﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﻣﻰ ﭘﻨﺪﺍﺭﺩ ﺣﻴ ﺮﺕ ﺁﻭﺭ ﺍﺳﺖ . ﮐﺴﺮﻭﻯ ﺩﺭ ﻣﺠﻤﻮﻋﮥ ﺩﺭﻫﻢ ﻭ ﻣﻐﺸﻮﺷﻰ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺍﻳﺮﺍﺩ ﻭ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﻭ ﺗﻮﻫﻴﻦ ﺑﺮ ﺁﻳﻴﻦ ﺑﺎﺑﻰ ﻭ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺁﻭﺭﺩﻩ، ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺩﺭ ﻭ ﺩﻳﻮﺍﺭﻯ ﻣﻰ ﺯﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﺎﺕ ﺑﻰ ّﭘﺎ ﻭ ﻧﺎ ﻣﺮﺑﻮﻃﺶ ﺭﺍ ﻣﻮﺟﻪ ﺟﻠﻮﻩ ﺩﻫﺪ . ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻫﺮ ﻣﻄﻠﺒﻰ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺳﺨﻨﻰ ﺯﺷﺖ ﻭ ﺗﻮﻫﻴﻦ ﻭ ﻧﺎﺳﺰﺍ ﻳﻰ ﻧﺎﭘﺴﻨﺪ ﺁﻏﺎﺯ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﺍﺯ ﭘﻴﺶ ّﺯﻣﻴﻨﮥ ﻣﻨﻔﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺫﻫﻦ ﻭ ﺗﻔﮑﺮ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪﻩ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺳﺎﺯﺩ . ّﺩﺍﻧﺸﻤﻨﺪﺍﻧﻰ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺭﺩ ﻓﻠﺴﻔﻪ ﻭ ﻳﺎ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺍﻯ ﻣﻰ ﭘﺮﺩﺍﺯﻧﺪ ﺩﺭ ﺳﺮ ﺗﺎ ﭘﺎﻯ ﺍﺳﺘﺪﻻﻟﺸﺎﻥ ﮐﻠﻤﻪ ﺍﻯ ﮐﻪ ﻧﺸﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﺗﻮﻫﻴﻦ ﻭ ﻧﺎﺳﺰﺍ ﺑﺎﺷﺪ ﺩﻳﺪﻩ ﻧﻤﻰ . ﺷﻮﺩ ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺎ ﻟﺤﻨﻰ ﻣﺤﺘﺮﻣﺎﻧﻪ، ﻭﻟﻰ ﻣﺤﮑﻢ ﻭ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩﻯ، ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺑ ﺤﺚ ﻭ ﻧﻘﺪ ﮐﺸﻨﺪ ّ ﻭ ﻗﻀﺎﻭﺕ ﺩﺭ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺗﻔﮑ ﺮ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﮥ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮤ ﮐﺘﺎﺏ ﻳﺎ ﻧﻈﺮﻳﮥ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻘﺪ ﺭﺍ ﺑ ﺮ ﻋﻬﺪﮤ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪﻩ ﻣﻰ . ﮔﺬﺍﺭﻧﺪ ﻭﻟﻰ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﺩﺭ ﺑﻬﺎﺋﻴﮕﺮﻯ ﺑﻪ ﺟﺎﻯ ﺁﻧﮑﻪ ﺑﺎ ﺍﺭﺍﺋﮥ ﺁﺛﺎﺭ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﻭ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩﺍﺕ ﺧﻮﺩ، ﻗﻀﺎﻭﺕ ﺩﺭ ﺍﻓﮑﺎﺭ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪﻩ ﻭﺍﻧﻬﺪ، ﭼﻮﻥ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ " ﺑﺮﺍﻧﮕﻴﺨﺘﻪ " ﻭ ﺻﺎﺣﺐ ﺩﺍﻧﺶ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪ ، ﺩﺍﻧﺪ ﻣﻰ ﺷﺨﺼﴼ ﺑﻪ ﺩﺍﻭﺭﻯ ﻣﻰ ﻧﺸﻴﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻫﻤﺎﻧﺠﺎ ﻫﻤﮥ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻫﺎﻳﻰ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻣﺠﻤﻮﻋﮥ ﺁﺛﺎﺭ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺁﻣﺪﻩ ﻏﻠﻂ ﻭ ﺍﺷﺘﺒﺎﻩ ﻭ ﺩﺭ ﺧﻮﺭ

ﻣﻰ

ﻣﻰ

35

ﻧﺎﺑﻮﺩﻯ ﻣﻰ . ﺩﺍﻧﺪ

ﮐﺴﺮﻭﻯ ﺷﺎﻳﺪ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺑﻬﺎﺋﻴﮕﺮﻯ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﺒﮏ ﻣﻌﺘﺪﻝ ﺗﺮﻯ ﻧﻴﺰ ﺑﻨﻮﻳﺴﺪ ﻭﻟﻰ ﺷﺎﻳﺪ ﭼﻨﺪ ﭼﻴﺰ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺁﻥ ﮐﺘﺎﺏ ﺑﻪ ﻧﺎﺳﺰﺍﮔﻮﻳﻰ ﻭﺍﺩﺍﺷﺖ . ّﻳﮑﻰ ﺳﻨﺖ ّﻣﻼﻳﺎﻥ ﮐﻪ ﻭﻯ ﺳﺎﻟﻬﺎ ﺩﺭ ﻟﺒﺎﺱ ﺁﻧﺎﻥ ﻣﻰ ﺯﻳﺴﺖ ﻭ ﻋﻠﻰ ﺭﻏﻢ ﺍﻧﺰﺟﺎﺭﻯ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻗﻮﻡ ﺩﺍﺷﺖ، ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺁﻳﻴﻦ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﻫﻤﺎﻥ ﻧﻔﺮﺕ ﻭ ﮐﻴﻨﮥ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﻼﻳﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩ . ﺩﻳﮕﺮﻯ، ﮐﻪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﺩﻟﻴﻞ ﺍﺻﻠﻰ ﺩﺍﻧﺴﺖ، ﻭﻗﻮﻑ ﺍﻭ ﺑﻪ ﺑﻰ ﭘﺎﻳﮕﻰ ﺍﺳﺘﺪﻻﻝ ﻫﺎ، ﻭ ﺑﺮ ﺁﺏ ﺑﻮﺩﻥ ﺗﻬﻤﺖ ﻫ ﺎﻯ ﻧﺎﺟﻮﺍﻧﻤﺮﺩﺍﻧﻪ ﺍﺵ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﺮ ﮐﺮﺳﻰ ﻧﺸﺎﻧﺪﻥ ﺣﺮﻑ ﺧﻮﺩ ﺭﺍﻫﻰ ﺟﺰ ﻧﺎﺳﺰﺍﮔﻮﻳﻰ ﻭ ﺗﻮﻫﻴﻦ ﻭ ﺍﺳﺘﻬﺰﺍء ﺟﻠﻮﻯ ﭘﺎﻯ ﺍﻭ ﻧﻤﻰ ﮔﺬﺍﺷﺖ . ﮐﺴﺮﻭﻯ ﺣﺮﻑ ﺁﺧﺮﺵ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﺑﺘﺪﺍﻯ ﮐﺘﺎﺏ ﺑﻬﺎﺋﻴﮕﺮﻯ ﺯﺩﻩ ﻭ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻑ ﻣﺸﺖ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎﺯ ، ﻭ ﻫﺪﻓﺶ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻧﮕﺎﺭﺵ ﺁﻥ ﮐﺘﺎﺏ ﺍﻓﺸﺎ ﮐﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ : ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎﻝ ﻳﮏ ﺗﻮﺩﻩ ﺑﺎ ﭼﻬﺎﺭﺩ ﻩ ﮐﻴﺶ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﻧﺘﻮﺍﻧﺪ ﮐﺮﺩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻧﺎﭼﺎﺭﻳﺴﺖ ﮐﻪ ﺍﻳﻦ ﮐﻴﺸﻬﺎﻯ ﺑﻰ ﭘﺎ ﺍﺯ ﻣﻴﺎﻥ ﺑﺮﺩﺍﺷﺘﻪ ﺷﻮﺩ ... ﮐﺴﺎﻧﻰ ﺍﮔﺮ ﻣﻴﺨﻮﺍﻫﻨﺪ ﻣﻌﻨﻰ ﺭﺍﺳﺖ ﺩﻳﻦ ﺭﺍ ﺑﺪﺍﻧﻨﺪ ﮐﺘﺎﺏ ﻭﺭﺟﺎﻭﻧﺪ ﺑﻨﻴﺎﺩ ﺭﺍ ﺑﺨﻮﺍﻧﻨﺪ ﺍﻳﻦ ﮐﺘﺎﺏ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺑﻨﻴﺎﺩ ﭘﺎﮐﺪﻳﻨﻰ ﺍﺳﺖ ﺑﺨﻮﺍﻧﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺪﺍﻧﻨﺪ ﺩﻳﻦ ﺑﻪ ﭼﻪ ﻣﻌﻨﻰ ﻭﺍﻻﻳﻴﺴﺖ ﻭ ﺍﻳﻦ ﮐﻴﺸﻬﺎ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺗﺎ ﭼﻪ ﺍﻧﺪ ﺍﺯﻩ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﻧﺪ ﺍﺯ ... ﻫﺮ ﺑﺎﺭﻩ ﺍﻳﻦ ﮐﻴﺸﻬﺎ ﺑﻪ ﺯﻳﺎﻥ ﺟﻬﺎﻧﺴﺖ ﻭ ] ﺷﻮﻧﺪ ﺑﻰ ﻋﻠﺖ [ ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ

ﺑﻰ

ﻣﺎ ﺍﻳﻨﻬﻤﻪ ﮐﻮﺷﺶ ﺑﻪ ﺑﺮﺍﻧﺪﺍﺧﺘﻦ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻰ ﮐﻨﻴﻢ .

ﺑﻬﺎﺋﻴﮕﺮﻯ ، ﻣﻘﺪﻣﻪ، ﺹ ٥ ﺍﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪ ﻧﻴﺎﺯﻯ ﺑﻪ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻭ ﻫﺪﻑ ﺧﻄﺮﻧﺎﮐﻰ ﮐﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻣﻰ ﮐﻨﺪ

ﺗﻬﻰ ﺍﺯ ﻫﺮ ﻣﻨﻄﻖ ﻭ ﺩﻟﻴﻞ ﻭ ﺍﻧﺼﺎﻑ . ﺳﺖﺍ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﺩﺭ ﭘﻰ ﺑ ﺮﺍﻧﺪﺍﺧﺘﻦ ﻫﻤﮥ )ﻫﺎ ﮐﻴﺶ ﺑﻪ ﻗﻮﻝ ﺧﻮﺩﺵ ( ﻭ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺁﻥ ﻫﺎ ﺑﺎ ﺁﻳﻴﻦ ﭘﺎﮐﺪﻳﻨﻰ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ " ﺑﺮﺍﻧﮕﻴﺨﺘﻪ ] " ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ [ ﺁﻥ ﻣﻰ . ﺩﺍﻧﺪ ﻟﺬﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﮐﺘﺎﺏ ﺑﺎ ﺳﺎﻃﻮﺭ ّﻗﻠﻢ ﺑﻪ ﺳﻼ ﺧﻰ ﺩﻳﻦ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﭘﺮﺩﺍﺯﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺳﺎﻳﺮ ﺁﺛﺎﺭﺵ ﺩﻳﮕﺮﺍﻧﺪﻳﺸﺎﻥ ﻭ

ﻣﻰ

36

ﺍﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﺠﺎﺯﺍﺕ ﻫﺎﻯ ﺳﻬﻤﮕﻴﻦ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻣﻰ . ﻳﺪ ﻧﻤﺎ ّﺗﺼﻮ ﺭ ﺩﻧﻴﺎﻳﻰ ﮐﻪ ﺍﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﻋﺎﺭﻓﺎﻥ، ﺷﺎﻋﺮﺍﻥ، ﻓﻼﺳﻔﻪ، ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﻭ ﺑﻬﺎﺋﻴﺎﻥ، ﻭ ﻳﺎ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﺘﻔﮑﺮﻳﻦ ﺗﺪﺍﺭﮎ ﺩﻳﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﺳﻬﻤﮕﻴﻦ ﻭ ﻭﺣﺸﺖ ﺁﻭﺭ ﺍﺳﺖ . ّﺩﮐﺘﺮ ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻠﻰ ﻣﻮﺣﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻗﻮﻝ ﺧﻮﺩ ﺍﺯ ﺁﻏﺎﺯ ﻧﻬﻀﺖ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﺑﺎ ﺍﻭ ﻭ ﺁﺛﺎﺭﺵ ﺁﺷﻨﺎﻳﻰ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻟﮥ " ﮐﺴﺮﻭﻯ ﻭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻣﺸﺮﻭﻃﮥ ﺍﻭ " ﺩﺭ ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺍﺯ ﺣﺎﻻﺕ ﻭ ﺧﺼﺎﻳﻞ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﻣﻰ ﻧﻮﻳﺴﺪ : ... ﺳﺨﻦ ﻭﻯ ﮐﺴﺮﻭﻯ ] [ ﭼﻪ ﺩﺭ ﮔﻔﺘﺎﺭ ﻭ ﭼﻪ ﺩﺭ ﻧﻮﺷﺘﺎﺭ، ﺍﺯ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﻣﺰﺍﺟﻰ ﺧﺸﮏ ﻭ ﻧﺎﺷﮑﻴﺒﺎ ﻭ ﭼﻴﺮﮔﻰ ﺟﻮﻯ ﻭ ﻧﺎﺳﺎﺯﮔﺎﺭ ﺭﻧﮓ ﻣﻰ . ﮔﺮﻓﺖ ّﮔﻴﺮﻯ ﻭ ﺗﻔﮑ ﺮ ﻭ ﺭﻭﻳﮑﺮﺩ ﻧﮕﺮﺵ ﻭﻯ ... ﻣﺪﻳﻮﻥ ﺳﺎﺑﻘﮥ ﺩﺭﺱ ﻭ ﺑﺤﺚ ﺩﺭ ﻣﺪﺭﺳﮥ ﻃﺎﻟﺒﻴﮥ ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺑﻮﺩ ... ﺭﻭﺣﻴﻪ ﺟﺪﻟﻰ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺑﺎ ﺁﺭﺍء ﻭ ﻋﻘﺎﻳﺪﻯ ﮐﻪ ﺑﺮ ﺳﺮ ﺭﺍﻩ ﺧﻮﺩ ﻣﻰ ﻳﺎﻓﺖ، ﻭ ﺟﻬﺖ ﮔﻴﺮﻯ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩﻯ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺷﻨﻴﺪ ﻳﺎ ﻣﻰ ﺧﻮﺍﻧﺪ،ﭼﻴﺰﻯ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﻧﻄﻔﮥ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺧﻼﻝ ﻫﺎﻯ ﻃﻠﺒﮕﻰ ﻣﺪﺭﺳﻪ ﺑﻪ ﺯﻫﺪﺍﻥ ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺍﻭ ﺭﺍﻩ ﻳﺎﻓﺖ ﻭ ﺍﺯ ﻣﺰﺍﺝ ﻟﺠﻮﺝ ﻭ ﺗﻨﺪ ﻭ ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮ ﻭ ﻣﺒﺎﺭﺯ ﻃﻠﺐ ﺍﻭ ﺗﻐﺬﻳﻪ ﮐﺮﺩ . ﺑﺎ ﺁﻧﮑﻪ ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ ﻋﻤﺮ ﻭﻯ ﺩﺭ ﺳﺘﻴﺰﻩ ﺑﺎ ﻓﻘﻴﻬﺎﻥ ﮔﺬﺷﺖ ﻓﻀﺎﻯ ﺫﻫﻨﻰ ﻭ ﺳﻠﻴﻘﮥ ﻋﻠﻤﻰ ﺍﻭ – ﻭ ﺑﺎﻟﺠﻤﻠﻪ ﻧﮕﺮﺵ ﺍﻭ ﺩﺭ ﺯﻧﺪﮔﻰ – ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﻓﻀﺎ ﻭ ﺳﻠﻴﻘﻪ ﻭ ﻧﮕﺮﺷﻰ ﻓﻘﻴﻬﺎﻧﻪ ﺑﻮﺩ . ٤ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﺑﺎ " ﻧﮕﺮﺵ ﻓﻘﻴﻬﺎﻧﮥ " ﺧﻮﺩ ﺭﺍﻫﻰ ﺭﺍ ﻫﻤﻮﺍﺭ ﮐﺮﺩ ﮐﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﻧﻴﺰ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺁﻳﻴﻦ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﻫﻤﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻣﻰ . ﺩﻫﻨﺪ ﺍﻳﻦ ﻧﮕﺮﺵ ﻓﻘﻴﻬﺎﻧﻪ " ﺧﻮﺍﻩ " ﺍﺯ ﻣﻐﺰ ﮐﺴ ﻰ ﻣﺜﻞ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﺗﺮﺷﺢ ﮐﻨﺪ ﻳﺎ ﺍﺯ ﻣﻐﺰ ﺷﮑﻨﺠﻪ ﮔﺮﺍﻥ ﺯﻧﺪﺍﻥ ﺍﻭﻳﻦ، ﮐﺸﺘﻦ ﻭ ﺩﺭ ﺑﻨﺪ ﮐﺸﻴﺪﻥ ﻭ ﻧﺎﺑﻮﺩ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻧﺪﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﮐﺎﺭ ﺧﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻃﺒﻌﴼ ﻧﻤﻰ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﭙﺬﻳﺮﺩ ﮐﻪ ﺩﻳﻨﻰ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ ﺍﺯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ، ﺷﻌﺎﺭﺵ ﺑﺎﺷﺪ " ﺍﻯ ﺍﻫﻞ ﻋﺎﻟﻢ ﺳﺮﺍﭘﺮﺩﮤ ﻳﮕﺎﻧﮕﻰ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪﻩ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﻰ ﻳﮑﺪﻳﮕﺮ ﺭﺍ ﺒﻣ ﻴﻨﻴﺪ ". ّ ﻫﻤﮥ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ ﺗﻔﺎﻭﺗﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﺗﻔﮑ ﺮ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻭ ﻣﺬﻫﺐ ﻭ ﺭﻧﮓ ﭘﻮﺳﺖ ﻣﻴﻮﻩ " ﻫﺎﻯ ﻳﮏ ﺩﺭﺧﺖ ﻭ ﺑﺮﮒ ﻫﺎﻯ ﻳﮏ ﺷﺎﺧﺴﺎﺭ " ٣ ﺑﺪﺍﻧﺪ .

ﺷﮑﻞ

ﭼﻪ ﮐﻪ ﻣﻰ

ﻣﺒﺎﺣﺜﻪ

ﮐﻪ

37

ﻧﮕﺮﺷﻰ ﭼﻮﻥ ﻧﮕﺮﺵ ﮐﺴﺮﻭﻯ، ﮐﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺭﺍﻩ ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻼﺕ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺯﺟﺮ ﻭ ﺁﺯﺍﺭ ﺭﻭﺷﻨﻔﮑﺮﺍﻥ ﻭ ﺩﮔﺮﺍﻧﺪﻳﺸﺎﻥ ﻣﻰ ﺩﺍﻧﺪ ﻫﺮﮔﺰ ﻧﻤﻰ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺍﻓﮑﺎﺭ ﭘﻴﺸﺮﻭ ﻭ ﺍﻧﺴﺎﻧ ﺪﻭﺳ ﺘﺎﻧﮥ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺭﺍ ﺑﭙﺬﻳﺮﺩ، ﻟﺬﺍ ﺑﺎ ﺁﻥ ﺑﻪ ﺩﺷﻤﻨﻰ ﺑﺮ ﻣﻰ . ﺧﻴﺰﺩ ﺩﺭ ﺯﻳﺮ ﻧﻤﻮﻧﮥ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺍﺯ ﺍﻓﮑﺎﺭ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺧﻮﻥ ﻭ ﮐﺸﺘﻦ ﻭ ﺯﺟﺮ ﻭ ﺷﻼﻕ ﺳﺨﻦ ﻣﻰ ﮔﻮﻳﺪ ﺑﺎ ﺁﺛﺎﺭ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻰ . ﮐﻨﻴﻢ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﮐﻪ ﺍﺯ ﮐﺘﺎﺏ ﻭﺭﺟﺎﻭﻧﺪ ﺑﻨﻴﺎﺩ ﺍﻭ ﻧﻘﻞ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﺯﻧﺪﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﮔﻨﺎﻫﮑﺎﺭﺍﻥ ﮐﺎﻓﻰ ﻧﻤﻰ ﺩﺍﻧ ﺪ ﻭ ﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﮐﻴﻔﺮﻫﺎﻯ ﺳﺨﺖ ﺗﺮ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻧﺎﻥ ﺍﺳﺖ : ... ُﺍﮔﺮ ﺑﺰﻩ ﺍﺯ ﺳ ] ﻬﺶ ﺍﺣﺴﺎﺱ [ ﻳﺎ ﻫﻮﺱ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ، ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺯﻧﺪﺍﻥ ﮐﻴﻔﺮ . ﺩﺍﺩ ﺯﻳﺮﺍ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺰﻧﺪﮔﺎﻧﻰ ] ﺑﺰﻩ ﮐﺎﺭﺍﻧﻰ [ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪ ﺁﻧﻨﺪ ﮐﻪ ﺳﺨﺘﻰ ﺑﻴﻨﻨﺪ ﻭ ُﭘﻨﺪ ﺁﻣﻮﺯﻧﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺁﻥ ﭘﺲ ﺟﻠﻮﻯ ﺳ ﻫﺎﻯ ﺯﻳﺎﻧﻤﻨﺪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﮔﻴﺮﻧﺪ ﺑﻪ . ﭼﻨﻴﻦ ﮐﺴﻰ ﺍﻓﺘﺎﺩﻥ ﺑﻪ ﺯﻧﺪﺍﻥ ﺳﻮﺩ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺩﺍﺩ ؟ ﻭﻟﻰ ﺍﮔﺮ ﺑﺰﻩ ﺑﺎ ﭘﺴﺘﻰ ﻭ ﺑﺪ ﻧﻬﺎﺩﻯ ﺗﻮﺍﻡ ﺑﻮﺩﻩ ... ﺍﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﮐﺴﺎﻥ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪﻧﺪ ﮐﻪ ﮐﻴﻔﺮﻫﺎﻯ ﺳﺨﺖ ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ . ﺍﻳﻨﺴﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﺎ ﺯﺩﻥ ﮐﻴﻔﺮ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﻮﺩ ﺑﺎﻳﺪ ﭼﻮﺏ ﻭ ﺗﺎﺯﻳﺎﻧﻪ ﺯﺩﻩ ﺷﻮﺩ ... ﺭﺍﻩ ﺁﻥ ﺟﺰ ﺯﺩﻥ ﻭ ﺧﺴﺘﻦ =] ﺯﺧﻤﻰ ﮐﺮﺩﻥ، ﻣﺠﺮﻭﺡ ﺳﺎﺧﺘﻦ [ ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﮔﻨﺎﻫﺶ ﭼﻮﺏ ﻳﺎ ﺗ ﺎﺯﻳﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﭘﺸﺘﺶ ﺯﺩﻩ ﺷﻮﺩ ... ﺍﮔﺮ ﺩﺭ ﺑﺰﻧﺪﻩ ﺍﻯ ﺯﺩﻥ ﻭ ﺧﺴﺘﻦ ﻧﻬﻨﺎﻳﻴﺪ ﻭ ﺑﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺰﻳﺪ، =] ﺍﮔﺮ ﺩﺭ ﮔﻨﺎﻫﮑﺎﺭﻯ ﺯﺩﻥ ﻭ ﺯﺧﻤﻰ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻧﮑﺮﺩ ﻭ ﺑﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﮔﻨﺎﻫﻰ ﺍﺯ ﺍﻭ [ ﺳﺮ ﺯﺩ ﻭ ﺩﻳﺪﻩ ﺷﺪ ﮐﻪ ﻧﻴﮑﻰ ﻧﻤﻰ ﭘﺬﻳﺮﺩ، ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻭ ﺭﺍ ﮐﺸﺖ .. . ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﮐﻴﻔﺮ ﺑﺮﺍﻯ ﺭﻫﺎﻧﻴﺪﻥ ﺗﻮﺩﻩ، ﺍﺯ ﺑﺪﻧﻬﺎﺩﻯ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﺁ ﺯﺍﺭﻯ ﺍﻭﺳﺖ ﻭ ﺭﺍﻩ ﺁﻥ ﺟﺰ ﮐﺸﺘﻦ ﻧﻤﻰ ﺑﺎﺷﺪ ... ﻣﺎ ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﻣﺎﺭ ﻭ ﮐﮋﺩﻡ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﺟﺎﻧﻮﺭﺍﻥ ﺁﺯﺍﺭﺍ =] [ ﻣﻮﺫﻯ ﻭ ﮔﺰﺍ =] ﺭﺍ ﻣﻰ [ ﮔﺰﻧﺪﻩ ﮐﺸﻴﻢ ﻭ ﻧﺎﺑﻮﺩ ﻣﻰ ﮐﻨﻴﻢ، ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﺑﺰﻩ ﮐﺎﺭﺍﻥ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﻧﺎﺑﻮﺩ ﮔﺮﺩﺍﻧﻴﻢ . ﺑﻪ ﭼﺎﻣﻪ ﮔﻮﻳﻰ ] [ ﺷﺎﻋﺮﻯ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻫﺠﻮ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﻭ ﺑﻪ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ﺍﻯ ﮐﻪ ﺩﺷﻨﺎﻡ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻭ ﺑﻪ ﻧﮕ

ﻬﺶ

ﺍﻯ ﮐﻪ ﮐﺴﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﻰ ﺯﺷﺖ ﻧﮕﺎﺷﺘﻪ، ﺑﺎﻳﺪ ﮐﻴﻔﺮﻫﺎﻯ ﺳﺨﺘﻰ ﺩﺍﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺑﺎﺭ ﺩﻭﻡ ﮐﺸﺖ ... ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺩﺷﻨﺎﻡ ﮔﻮ

ﺎﺭﻧﺪﻩ

38

ﮐﻴﻔﺮﻯ ﺳﺨﺖ ﺩﺍﺩ . ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭﻭﻍ ﻭ ﺩﻏﻞ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﮐﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻫﺮ ﮐﺎﺭﻯ ﮐﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺰﻩ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻭ ﺑﻰ ﮐﻴﻔﺮ ﻧﮕﺰﺍﺷﺖ . ﻭﺭﺟﺎﻭﻧﺪ ﺑﻨﻴﺎﺩ ﺻﺺ . ١٢٩ - ١٣٠ ﺗﺎ ﺗﻮﺍﻧﻴﺪ ﺳﺮ ﻣﺎﺭﻯ ﻣﮑﻮﺑﻴﺪ ﺗﺎ ﭼﻪ ﺭﺳﺪ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻣﺎﻥ . ﻭ ﻋﺒﺪﺍﻟﺒﻬﺎء ﺣﺘﻰ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺳﺘﻤﮑﺎﺭﺍﻥ ﻭ ﻇﺎﻟﻤﺎﻥ ﺷﻴﻮﮤ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻧﻤﺎﻳﺪ : ﺯﺧﻢ ﺳﺘﻤﮑﺎﺭﺍﻥ ﺭﺍ ﻣﺮﻫﻢ ﻧﻬﻴﺪ ﻭ ﺩﺭﺩ ﻇﺎﻟﻤﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭﻣﺎﻥ ﺷﻮﻳﺪ . ﺍﮔﺮ ﺯﻫﺮ ﺩﻫﻨﺪ ﺷﻬﺪ ﺩﻫﻴﺪ . ﺍﮔﺮ ﺷﻤﺸﻴﺮ ﺯﻧﻨﺪ ﺷﮑﺮ ﻭ ﺷﻴﺮ ﺑﺨﺸﻴﺪ . ﺍﮔﺮ ﺍﻫﺎﻧﺖ ﮐﻨﻨﺪ ﺍﻋﺎﻧﺖ ﻧﻤﺎﺋﻴﺪ . ﺍﮔﺮ ﻟﻌﻨﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﺭﺣﻤﺖ ﺟﻮﺋﻴﺪ . ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻰ ﻗﻴﺎﻡ ﻧﻤﺎﺋﻴﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺍﺧﻼﻕ ﺭﺣﻤﺎﻧﻰ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﮐﻨﻴﺪ ﻭ ﺍﺑﺪﴽ ﺑﻪ ﮐﻠﻤﮥ ﺭﮐﻴﮑﻰ ّﺩﺭ ﺣﻘﺸﺎﻥ ﺯﺑﺎﻥ ﻧﻴﺎﻻﺋﻴﺪ . ﮔﻠﺰﺍﺭ ﺗﻌﺎﻟﻴﻢ ﺑﻬﺎﺋﻰ، ﺹ ٢٦٠ ّﺩﻳﺎﻧﺖ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺩﺭﺳﺖ ﺑﺮ ﺧﻼﻑ ﻧﻈﺮ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﻫﻤ ﺖ ﺩﺭ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﺍﺧﻼﻕ ﻣﺠ ﺮﻣﻴﻦ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﺠﺎﺯﺍﺕ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﺍﺧﻼﻕ ﺁﻧﺎﻥ ﮐﺎﺭﺁ ﺍﺯ ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﻋﺒﺪﺍﻟﺒﻬﺎء ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﻣﻔﺎﻭﺿﺎﺕ ﺩﺭ ﭘﺎﺳﺦ ﺍﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﮐﻪ ﺁﻳﺎ ": ﻣﺠﺮﻡ ﻣﺴﺘﺤﻖ ﻋﻘﻮﺑﺖ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻳﺎ ﻋﻔﻮ ﻭ ﺍﻏﻤﺎﺽ ﻧﻈﺮ ؟": ّﻫﻴﺄﺕ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻴﻪ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺷﺐ ﻭ ﺭﻭﺯ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﻣﺠﺎﺯﺍﺕ ﻭ ﺗﻬﻴ ﻪ ﻭ ﺗﺪﺍﺭﮎ ﺁﻻﺕ ﻭ ﺍﺩﻭﺍﺕ ﻗﺼﺎﺹ ﭘﺮﺩ ُّﺍﺯﻧﺪ، ﺯﻧﺪﺍﻥ ﻣﻬﻴﺎ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﮐﻨﺪ ﻭ ﺯﻧﺠﻴﺮ ُﺗﺪﺍﺭﮎ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﻭ ﻣﺤﻞ ﻧﻔﻰ ﻭ ﺳﺮﮔﻮﻥ =] ﺗﺒﻌﻴﺪ [ ّﻭ ﺯﺟﺮ ﻭ ﻣﺸﻘ ﺖ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺩﻫﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻭﺳﺎﺋﻂ ] ﺍﺳﺒﺎﺏ [ ﺍﺻﺤﺎﺏ ﺟﺮﻡ ﺭﺍ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﻭ ﺣﺎﻝ ﺁﻧﮑﻪ ﺍﻳﻦ ﻭﺳﺎﺋﻂ ﺳﺒﺐ ﺗﻀﻴﻴﻊ ] [ ﺧﺮﺍﺑﻰ ﺍﺧﻼﻕ ﮔﺮﺩﺩ ﻭ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺍﺣﻮﺍﻝ . ﺑﻠﮑﻪ ﻫﻴﺄﺕ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻴﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺷﺐ ﻭ ﺭﻭﺯ ﺑﮑﻮ ﺷﺪ ﻭ ّﻣﻨﺘﻬﺎﻯ ﻫﻤﺖ ﺭﺍ ﺑﮕﻤﺎﺭﺩ ﮐﻪ ﻧﻔﻮﺱ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﺷﻮﻧﺪ ﻭ ﺭﻭﺯ ﺑﻪ ﺭﻭﺯ ﺗﺮﻗﻰ ﮐﻨﻨﺪ ّ ﻭ ﺩﺭ ﻋﻠﻮﻡ ﻭ ﻣﻌﺎﺭﻑ ﺗﻮﺳﻊ ﺑﻬﺎءﺍﻟﻠﻪ ﺑﻪ ﭘﻴﺮﻭﺍﻥ ﺧﻮﺩ ﻣﻰ : ﮔﻮﻳﺪ

ﻣﻰ

. ﺩﺍﻧﺪ ﻤﻰﻧ

39

=] ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ [ ﻳﺎﺑﻨﺪ ﻭ ﮐﺴﺐ ﻓﻀﺎﺋﻞ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﻭ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﺁﺩﺍﺏ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺩﺭﻧﺪﮔﻰ ﺍﺟﺘﻨﺎﺏ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﺗﺎ ﺟﺮﻡ ﻭﺍﻗﻊ ﻧﺸﻮﺩ ... ﺍﮔﺮ ﺩﺭ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻋﻤﻮﻡ ﮐﻮﺷﻨﺪ ﺗﺎ ﺭﻭﺯ ﺑﻪ ﺭﻭﺯ ﻣﻌﺎﺭﻑ ﻭ ﻋﻠﻮﻡ ﺯﻳﺎﺩ ﺷﻮﺩ، ﺍ ﺩﺭﺍﮐﺎﺕ ﺗﺰﺍﻳﺪ ﻧﻤﺎﻳﺪ، ﺍﺣﺴﺎﺳﺎﺕ ﺗﺮﻗﻰ ﮐﻨﺪ، ﺍﺧﻼﻕ ﺗﻌﺪﻳﻞ ﺷﻮﺩ، ﻋﺎﺩﺍﺕ ﺗﺤﺴﻴﻦ ﮔﺮﺩﺩ ﺧﻼﺻﻪ ﺩﺭ ﺟﻤﻴﻊ ﻣﺮﺍﺗﺐ ﮐﻤﺎﻻﺕ ﺗﺮﻗﻰ ﺣﺎﺻﻞ ﮔﺮﺩﺩ ﻭﻗﻮﻉ ﺟﺮﻡ ﮐﻢ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ... ٥ ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﻋﺒﺪﺍﻟﺒﻬﺎء ﺍﺳﺖ : ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺟﻤﻴﻊ ﺭﺍ ﻳﮑﺴﺎﻥ ﺧﻠﻖ ﮐﺮﺩﻩ، ﺑﻪ ﺟﻤﻴﻊ ﻣﻬﺮﺑﺎﻥ ﺍﺳﺖ، ﺗﻔﺮﻳﻖ ﻓﺮﻣﺎ ﻧﻤﻰ ] ﻳﺪ ﻓﺮﻕ ﻧﻤﻰ ﻧﻬﺪ [ ﮐﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﺆﻣﻦ ﺍﺳﺖ ﻳﺎ ﺁﻥ ﻣﺆﻣﻦ ﻧﻴﺴﺖ . ّﺭﺍﺣﻢ ﮐﻞ ّ ﻭ ﺭﺍﺯﻕ ﮐﻞ ﺍﺳﺖ ] ﺑﺎ ﻫﻤﻪ ﻣﻬﺮﺑﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺭﻭﺯﻯ ﺩﻩ ﻫﻤﮕﺎﻥ ﺍﺳﺖ .[ ّﺍﻳﻦ ﺻﻔﺖ ﺭﺣﻤﺎﻧﻴﺖ ﺍﻟﻬﻴ ﻪ ﺍﺳﺖ . ﻟﻬﺬﺍ ﻣﺎ ﻧﻤﻰ ﺗﻮﺍﻧﻴﻢ ﻧﻔﺴﻰ ﺭﺍ ﺑﺮ ﻧﻔﺴﻰ ﺗﺮﺟﻴﺢ ﺑﺪﻫﻴﻢ ... ] ﻣﺎﺩﺍﻡ ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﮐﻪ [ ﺧﺪﺍ ﺑﺎ ﮐﻞ ﺑﺎ ﻭﻓﺎ ﺍﺳﺖ ﻣﺎ ﭼﺮﺍ ﺑﻰ ﻭﻓﺎ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﻣ. ّﺎﺩﺍﻡ ﺧﺪﺍ ﺑﺎ ﮐﻞ ﺑﻪ ﺭﺣﻤﺖ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﮐﻨﺪ ﻣﺎ ﭼﺮﺍ ﺑﻪ ﻗﻬﺮ ﻭ ﻏﻀﺐ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﮐﻨﻴﻢ . ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺍﻟﻬﻴﻪ، ّﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻋﻈﻢ ﺍﺯ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺑﺸﺮﻳ ﻪ ﺍﺳﺖ ... ّﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺘﺎﺑﻌﺖ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺍﻟﻬﻴ ﻪ . ﮐﻨﻴﻢ ﺟﻤﻴﻊ ﻣﻠﻞ ﻭ ﺧﻠﻖ ﺭﺍ ﺩﻭﺳﺖ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ . ﺑﻪ ﺟﻤﻴﻊ ﻣﻬﺮﺑﺎﻥ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﻭ ﺟﻤﻴﻊ ﺭﺍ ﺑﺮﮒ ﻭ ﺷﮑﻮﻓﻪ ﻭ ﺛﻤﺮ ﻳﮏ ﺩﺭﺧﺖ ﺩﺍﻧ ﻴﻢ ... ﺯﻳﺮﺍ ﺟﻤﻴﻊ ﺍﻣﻮﺍﺝ ﻳﮏ ﺩﺭﻳﺎ، ﺟﻤﻴﻊ ﺳﺒﺰﻩ ﻳﮏ ﭼﻤﻦ، ﺟﻤﻴﻊ ﺩﺭ ﭘﻨﺎﻩ ﻳﮏ [. ﻫﺴﺘﻴﻢ ] ﺧﺪﺍ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻳﮑﻰ ﻋﻠﻴﻞ ﺍﺳﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻌﺎﻟﺠﻪ ﻧﻤﻮﺩ . ﺟﺎﻫﻞ ﺍﺳﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﮐﺮﺩ، ﺩﺭ ﺧﻮﺍﺏ ﺍﺳﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻴﺪﺍﺭ ﮐﺮﺩ، ﺑﻴﻬﻮﺵ ﺍﺳﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻮﺷﻴﺎﺭ ﻧﻤﻮﺩ ... ﺑﻠﮑﻪ ﺍﻧﺸﺎءﺍﻟﻠﻪ ﻋﺎﻟﻢ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺭﺍﺣﺖ ﺟﻮﻳﺪ، ﺑﺎﻳﺪ ﺟﻤﻴﻊ ﻣﺎ ﻫﺎ ﺑﮑﻮﺷﻴﻢ ﻭ ﺟﺎﻧﻔﺸﺎﻧﻰ ﮐﻨﻴﻢ ﻭ ﻣﺘﺤﻤﻞ ﻫﺮ ﻣﺸﻘﺘﻰ ﺷﻮﻳﻢ ﺗﺎ ﺁﻧﮑﻪ ﺻﻠﺢ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﺗﺎﺳﻴﺲ ﻳﺎﺑﺪ، ﻭﺣﺪﺕ ﻋﺎﻟﻢ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺟﻠﻮﻩ ﻧﻤﺎﻳﺪ، ﻋﺪﺍﻭﺕ ] ﺩﺷﻤﻨﻰ [ ﻣﺎ ﺑﻴﻦ ﺍﺩﻳﺎﻥ ﺑﮑﻠﻰ ﻣﺤﻮ ﮔﺮﺩﺩ، ﻇﻠﻢ ﻭ ﺍﻋﺘﺴﺎﻑ [ ﺳﺘﻢ] ﺑﺮﺩﺍﺷﺘﻪ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺑﺎﻟﻌﮑﺲ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺍﻟﻔﺖ ﻭ ﻣﺤﺒﺖ ﺟﺎﺭﻯ ﮔﺮﺩﺩ . ٦

ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﺯ

ﻣﻰ

40

ﻳﺎﺩﺩﺍﺷﺖ ﻫﺎ

ﻣﺠﻠﮥ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﺎﻣ ﻪ

١ –

١٣٧٩ - ﺑﻬﺎﺭ ١٣٨٠ ،

، ﺳﺎﻝ ١٩ ، ﺷﻤﺎﺭﮤ

ﺯﻣﺴﺘﺎﻥ ٢-١

” ﻭﻳﮋﮤ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺍﻳﺮﺍﻥ “ ﺩﺭﺝ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ . ٢– ﻧﮕﺎﻩ ﮐﻨﻴﺪ ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻟﮥ ﺗﻮﺭﺝ ﺍﻣﻴﻨﻰ ﺑﺎ ﻋﻨﻮﺍﻥ ” ﺑﺨﺸﻨﺎﻣﻪ ، ﻣﺠﻠﮥ “ ٤٤٧

ﭘﻴﺎﻡ

ﺑﻬﺎﺋﻰ، ﺷﻤﺎﺭﻩ ٣٢٩ ، ﺍﺭﺩﻳﺒﻬﺸﺖ ١٣٨٦ - ﺁﻭﺭﻳﻞ ٢٠٠٧ ، ﺻﺺ ٣٥-٤٠ ٣– ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﮐﻴﻬﺎﻥ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺟﺮﺍﻳﺪ ﻧﺰﺩﻳﮏ ﺑﻪ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﺳﺖ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﻫﺮ ﺭﻭﺯ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺍﻯ ﺑﺮ ﺿﺪ ﺑﻬﺎﺋﻴﺖ ﺩﺍﺭﺩ . ﺩﻳﮕﺮ ﻧﺸﺮﻳﺎﺕ ﺭﺳﻤﻰ ﻭ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﮐﺎﺭ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﺍﻧﺪ : ﻣﺜﻞ ﺷﺼﺖ ﻭ ﻳﮑﻤﻴﻦ ﺷﻤﺎﺭﻩ ﺍﺯ ﻣﺎﻫﻨﺎﻣﻪ " ﺯﻣﺎﻧﻪ ﻭﻳﮋﻩ " ﻧﻘﺪ ﺑﻬﺎﺋﻴﺖ ﺩﺭ ١١٢ ﺻﻔﺤﻪ؛ ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺗﺎﺭﻳﺨ ﻰ ، ﺷﻤﺎﺭﻩ ١٧ ﺗﺎﺑﺴﺘﺎﻥ ﮋﻩﻳﻭ؛ ٦٨٣١ ﻧﺎﻣﮥ ﺍﻳﺎﻡ، ﺿﻤﻴﻤﮥ ﻣﺎ ﻫﺎﻧﮥ ﻣﺠﻠﮥ ﺟﺎﻡ ﺟﻢ، ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ ﺻﺪﺍ ﻭ ﺳﻴﻤﺎﻯ ﺍﻳﺮﺍﻥ، ١٣٨٦ ؛ ﻭ ﮐﺘﺎﺑﻬﺎﺋﻰ ﻣﺜﻞ ﺣﺎﻣﻴﺎﻥ ﺷﻴﻄﺎﻥ ، ﭘﻴﺸﻴﻨﻪ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺑﻬﺎﺋﻴﺖ ﻭ ﺗﻜﺎﭘﻮ ﻯ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺑﺮﺿﺪ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺍﻳﺮﺍﻥ، ﺑ ﻧﺎ، ﻰ ١٣٨٤ ، ﺹ ١٢٠ ؛ ﺑﻬﺎﺋﻴﺖ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﮐﺘﺮ ﺳﻴﺪ ﺳﻌﻴﺪ ﺯﺍﻫﺪ ﺯﺍﻫﺪﺍﻧﻰ، ﻧﺎﺷﺮ ﻣﺮﮐﺰ ﺍﺳﻨﺎﺩ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺩ ﻩ ﻫﺎ ﻧﻈﺎﻳﺮ ﺍﻳﻦ ﻧﺸﺮﻳﺎﺕ . ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻰ ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺎﻩ ﻫﺎ ﺩﺭ ﻣﺤﻞ ﻣﺨﺼﻮﺻﻰ ﻓﻘﻂ ﻧﺸﺮﻳﺎﺕ ﺿﺪ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﺩﺭ ﻣﻌﺮﺽ ﺗﻤﺎﺷﺎ ﻭ ﺗﻮﺯﻳﻊ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰ . ﮔﻴﺮﺩ ﻧﺎﻣﻪ ﻭﻳﮋﻩ – ٤ ﻧﮕﺎﻩ ﻧﻮ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﻳﮑﺼﺪﻣﻴﻦ ﺳﺎﻟﮕﺮﺩ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﻣﺸﺮﻭﻃﻴﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ، ﭼﺎﭖ ﺗﻬﺮﺍﻥ، ﻣﺮﺩﺍﺩ ١٣٨٥ ، ﺹ ٥٥ ٥ - ﻣﻔﺎﻭﺿﺎﺕ ﻋﺒﺪﺍﻟﺒﻬﺎ ء، ﭼﺎﭖ ﺑﺮﻳﻞ ﻫﻠﻨﺪ، ٠٠٢ ، ﺹ ٨٠٩١ ٦ – ﺧﻄﺎﺑﺎﺕ ﻋﺒﺪﺍﻟﺒﻬﺎء ،

41